Land of Storms – Viharsarok (2014)
Regie: Ádám Császi | 105 minuten | drama | Acteurs: András Sütö, Sebastian Urzendowsky, Ádám Varga, Lajos Ottó Horváth, Enikö Börcsök, Zita Téby, Uwe Lauer, Miklós Dr. Réfy, Szabolcs Fábián, Gyula Hajdú, Gábor Harsai, Kristóf Horváth, Zsolt Nyári, Michel Victor
Één op de tien mensen is homoseksueel, zo wordt wel eens gezegd. En hoewel dat cijfer ongefundeerd en waarschijnlijk iets aan de hoge kant is, kan niet ontkent worden dat de statistieken uitwijzen dat in elk voetbalteam (basisspelers plus reserves) toch minimaal één en misschien zelfs twee homoseksuelen zouden moeten zitten. Maar in de machowereld van het voetbal denkt men over het algemeen wel twee keer na voor men ‘uit de kast’ komt. We zien in de Hongaarse film ‘Land of Storms’ waarom: als er ook maar een vermoeden is van homoseksualiteit, dan grijpen je ploeggenoten alle mogelijkheden aan om je het leven zuur te maken. Szabolcs (Andras Süto), kortweg Szabi genoemd, kan erover meepraten. Hoewel hij voor zichzelf nog moet erkennen dat hij op mannen valt, probeert hij zich ondertussen staande te houden bij een Duits voetbalteam. Hij heeft duidelijk talent en de trainer loopt met hem weg, maar Szabi heeft eigenlijk helemaal geen zin om te voetballen. Tijdens een belangrijke wedstrijd, waarbij scouts van Bundesliga-club Dortmund op de tribune zitten, laat hij zich volledig gaan, wat zijn teammaatjes hem uiteraard niet in dank afnemen. De kritiek is niet van de lucht en een woordenwisseling met zijn beste vriend Bernard (Sebastian Urzendowsky) onder de douche mondt uit in een gevecht.
Szabi besluit weg te vluchten van het voetbal – waar hij zelf vrij weinig mee lijkt te hebben en wat hem eigenlijk door zijn vader door de strot blijkt te zijn geduwd – en gaat terug naar Hongarije. In de oude, vervallen boerderij die zijn grootvader hem naliet, overpeinst hij zijn leven. Maar de rust blijkt van korte duur als een van de dorpelingen zijn motor probeert te stelen. In plaats van deze Aron (Adam Varga) aan te geven, vraagt Szabi hem te helpen met het repareren van de boerderij. Hoe meer de jongens met elkaar optrekken, hoe intiemer hun vriendschap wordt. Szabi gaat er helemaal voor, maar Aron verschuilt zich achter allerlei excuses (drank, geld) als anderen hem vragen waarom hij met ‘die homo’ optrekt. De druk van zijn geloof, zijn hulpbehoevende moeder (Eniko Borcsok) en de conservatieve jongeren uit het dorp weegt zwaar op zijn schouders. Als hij op een dag dan toch aan zijn moeder vertelt dat Szabi ‘aan hem gezeten heeft’, is het hek van de dam. Binnen de kortste keren weet het hele dorp het en Aron wordt het mikpunt van geweld. De liefde tussen de twee jongens komt nog verder onder druk te staan als Szabi’s voetbalvriend Bernard ineens voor de deur staat…
De Hongaarse filmmaker Ádám Császi maakt met ‘Land of Storms’ een opvallend en zelfverzekerd debuut. Hij maakt optimaal gebruik van de schoonheid van landelijk Hongarije en het talent van de drie hoofdrolspelers. Met name Andras Süto weet heel knap te vangen hoe een jongen van een jaar of achttien, twintig, die in een vijandige omgeving een plekje voor zichzelf moet zien te veroveren, zich moet voelen. Ondanks die worsteling zit er ook iets van zelfverzekerdheid en vastberadenheid in de manier waarop hij met Aron omgaat. Want in tegenstelling tot Szabi, heeft Aron zijn homoseksualiteit nog helemaal niet geaccepteerd. Zijn worsteling is zo sterk, dat een fatalistisch einde van deze film haast onvermijdelijk is. Császi is op zijn best in sfeerschetsen: helemaal aan het begin op het voetbalveld bijvoorbeeld, maar ook wanneer Aron en Szabi de boerderij aan het opknappen zijn en vervolgens samen dronken – en intiem – worden. Szabi besluit dat hij bijen wil houden en de scène waarin hij en Aron de eerste bijen bewonderen is er een van hartverwarmende glorie. Maar ook de nachtelijke zwemscène met Bernard, waarbij het even lijkt alsof er een driehoeksrelatie ontstaat, mag er zijn.
Ádám Császi toont zowel de dromerige, liefdevolle kant in het leven van deze jongens, als de keiharde, vijandige buitenwereld. Centraal staat de vraag in hoeverre je je iets van anderen aantrekt en in hoeverre je jezelf durft te zijn. Tegen het einde zet de regisseur ons op het verkeerde been; waar je hoopt op een triomf voor de individualiteit, volgt een even confronterende als schrijnende knieval naar de druk van de maatschappij. Het einde is licht teleurstellend, maar maakt dit debuut van Ádám Császi niet minder indrukwekkend.
Patricia Smagge
‘Land of Storms’ wordt vertoond tijdens het Gay & Lesbian Summer Film Festival 2014 en verschijnt donderdag 11 september 2014 op DVD.