Little Wing – Tyttö nimeltä Varpu (2016)
Regie: Selma Vilhunen | 100 minuten | drama | Acteurs: Linnea Skog, Paula Vesala, Lauri Maijala, Santtu Karvonen, Antti Luusuaniemi, Niinia Sillanpää, Outi Mäenpää
Als een twaalfjarig meisje in Nederland van Amsterdam naar pak ‘m beet Eindhoven zou rijden – alleen, in een auto – zou ze niet verder komen dan Amstelveen. Ze zou binnen de kortste keren de aandacht van medeweggebruikers hebben getrokken, ongeacht het tijdstip waarop ze haar tocht zou hebben ondernomen. In Finland is het een heel ander verhaal. Helsinki is natuurlijk een grote stad, met ruim 615.000 inwoners, maar daarbuiten heb je tientallen kilometers lang rechte wegen, waar je uren kunt rijden zonder een iemand tegen te komen. Of het moet een eland zijn natuurlijk. En dus komt Varpu (Linnea Skog) er gemakkelijk mee weg wanneer ze met een door haar vriendje Anttu (Pyry Rautiainen) gestolen auto besluit van Helsinki naar de meer dan zeshonderd kilometer noordelijker gelegen stad Oulu wil rijden. Hoewel de benzinetank op een gegeven moment leeg is, weet ze Oulu toch te bereiken. Maar als die ene vriendelijke automobilist was doorgereden, dan had dat arme kind nu nog langs de Finse ‘snelweg’ gelopen.
Varpu is de hoofdpersoon in ‘Little Wing’ (2016), het speelfilmdebuut van Selma Vilhunen, die bekend werd met documentaires met titels als ‘A Day with Dad’ (1999) en ‘Pony Girls’ (2008). De thema’s in die films liggen niet ver van die in deze. Varpu woont namelijk met haar moeder Siru (Paula Vesala) in een van de mindere wijken van Helsinki. Haar vader is niet in beeld, en dat begint, zeker nu de pubertijd is aangebroken, te knagen bij Varpu. Haar moeder is nogal onvolwassen voor haar leeftijd. Als ze voor de zoveelste keer gezakt is voor haar rijexamen, huilt ze tranen met tuiten en wanneer ze zich verdrietig of eenzaam voelt, kruipt ze bij haar dochter in bed. Als haar moeder dan ook nog Varpu’s twaalfde verjaardag vergeet, is de maat vol. Varpu haalt haar plezier uit het rijden op haar paard, maar de meisjes op de manege doen niet altijd even aardig tegen haar. Zij komen uit rijke families en wonen ze vaak nog met beide ouders in één huis. Aan Varpu vragen ze plagerig wanneer haar moeder haar nou eens een keer komt ophalen, of wat voor werk haar vader doet. Verstandig als ze is, verzint Varpu dan altijd een verhaal, maar van binnen knaagt het.
En dus grijpt ze op een avond, als haar moeder weer eens te druk is met zichzelf, haar kans. In een gestolen Saab rijdt ze naar de stad waar volgens haar moeder Ilmari Hukkanen (Lauri Majjala) woont. Autorijden leerde ze van haar vriendje, en ze blijkt er meer aanleg en geduld voor te hebben dan haar chaotische moeder. Na haar lange reis treft ze aanvankelijk de verkeerde Ilmari Hukkanen, een kille zakenman die zijn zwangere vrouw niet al te vriendelijk behandelt. Maar na tussenkomst van deze Emilia (Niina Sillanpää) en de hereniging met haar doodongeruste moeder, mag ze dan eindelijk haar biologische vader ontmoeten. Ilmari is op z’n zachtst gezegd een bijzonder mens. We begrijpen meteen waarom Siru ervoor gekozen heeft haar dochter alleen op te voeden, want haar ex-vriend blijkt een paranoïde schizofreen te zijn. Varpu, hoewel volwassen voor haar leeftijd, ziet hem echter als een excentrieke, warrige kunstenaar. Pas wanneer ze de deur voor hem openzet naar haar leven en Ilmari een keertje komt kijken op de manege, vallen de puzzelstukjes ook voor haar op hun plaats.
Scandinavische jeugdfilms zijn vaak van hoge kwaliteit en schromen er niet voor serieuze zaken aan te kaarten, om ze zo tastbaar en herkenbaar te maken voor jongeren. Ook ‘Little Wing’ snijdt de nodige ‘grote-mensenzaken’ aan: de problemen binnen een eenoudergezin, in (relatieve) armoede opgroeien, zoeken naar je identiteit, pesten en natuurlijk mentale problematiek. Selma Vilhunen houdt het echter wel luchtig en lief. In de stijl van de film herken je Vilhunens achtergrond als documentairemaker: realistisch en zonder opsmuk (al kun je je twijfels zetten bij Varpu’s autoritje naar Oulu natuurlijk). De jonge Linnea Skog past perfect in dat beeld. Varpu mag dan klein van stuk zijn, ze gedraagt zich meer als een volwassene dan haar ouders. Dat ze desondanks toch nog altijd een kind is, wordt mooi weergegeven in haar ontmoetingen met haar vader en de manier waarop ze hem – in eerste instantie althans – ziet. Diep van binnen hoop je dat ze die kinderlijke onschuld nog even mag bewaren, maar de realiteit beslist anders. De manier waarop ze daar dan weer mee omgaat, is de basis van het volwassen worden.
‘Little Wing’ is een warme, vermakelijke coming-of-agefilm waarin regisseur en scenarioschrijfster Selma Vilhunen zich af en toe wat ‘dichterlijke vrijheden’ veroorlooft die niet helemaal stroken met de realistische karakter van de film. Desondanks vergeven we het haar met liefde. Al was het alleen al vanwege de geweldige Linnea Skog, die de show steelt als de vroegwijze en innemende Varpu.
Patricia Smagge
Waardering: 3.5