McQ (1974)

Regie: John Sturges | 111 minuten | actie, drama, misdaad | Acteurs: John Wayne, Eddie Albert, Diana Muldaur, Colleen Dewhurst, Clu Gulager, David Huddleston, Jim Watkins, Al Lettieri, Julie Adams, Roger E. Mosley, William Bryant, Richard Kelton

In ‘McQ’ speelt John Wayne voor de verandering eens geen western- of oorlogsheld, maar een eigengereide politieman die een ingewikkelde zaak moet oplossen in het Seattle van de jaren 70. De film opent met een scène waarin te zien is hoe twee agenten in uniform apart van elkaar worden neergeschoten door een man die niet veel later zelf ook wordt neergeschoten. Het blijkt ook een agent te zijn en wel de partner van Lon McQ (John Wayne).

McQ wordt niet veel later geïntroduceerd terwijl hij zuchtend en steunend wakker wordt. Hij woont als een soort Sonny Crockett avant-la-lettre op een boot in de haven en draagt een houtje-touwtje jas in plaats van een pastelkleurig Armanipak. Hij is uiteraard gescheiden en bijna gepensioneerd, maar nog steeds een uitstekende agent met een indrukwekkende staat van dienst.

De moord op zijn partner maakt veel bij hem en zijn collega’s los en ze willen er dan ook alles aan doen om de dader te vinden. Hiervoor worden, geheel in de stijl van de jaren 70, een stel “activisten” opgepakt want zij zullen er wel meer van weten. Tegenwoordig wordt de plaatselijke kebabtent leeggehaald, maar in die tijd werden een stuk of wat langharige hippies zo het park uit de politiebus ingeknuppeld.

McQ is een goede agent, maar vanwege zijn persoonlijke betrokkenheid en omdat hij als typisch eigenzinnige smeris in het verleden een aantal malen buiten zijn boekje is gegaan om een zaak op te lossen, besluiten zijn superieuren hem van deze zaak af te halen.

McQ is het hier vanzelfsprekend niet mee eens en levert onder protest zijn pistool en penning in. Hiermee volgt ‘McQ’ meteen trouw één van de oudste wetten in politiefilms: een smeris moet eerst geschorst worden voordat hij een zaak kan oplossen.

McQ besluit dan als privé-detective achter de daders aan te gaan en komt in een groot complot terecht en komt er steeds meer en meer achter dat er corrupte agenten en zware drugsdealers bij betrokken zijn. Op een gegeven moment wordt hij zelf ook nog beschuldigd en zal hij alle zeilen bij moeten zetten om de juiste boeven te vangen en om zijn eigen onschuld te bewijzen.

‘McQ’ is een film die doet denken aan soortgelijke harde politiefilms uit die tijd zoals ‘Dirty Harry’, ‘Bullitt’ en ‘The French Connection’, waarbij duidelijk is dat het grootste verschil meteen gemaakt wordt door de hoofdrolspeler. John Wayne is toch een ander soort acteur dan bijvoorbeeld Clint Eastwood en Gene Hackman. Wayne is natuurlijk al wat ouder in deze film, maar hij is ook wat rustiger en innemender dan eerstgenoemde. Hij roept erg veel sympathie op met zijn houding en warme, donkere stem, maar ondanks dat is hij ook hard en heeft hij een bijzonder zuiver schot.

John Wayne maakt deze film eigenlijk het aanzien waard. Het begin van de film is sterk, maar het verhaal wordt allengs ingewikkelder en de complottheorieën absurder hetgeen sterk afbreuk doet aan de spanning, maar gelukkig is John Wayne goed op dreef als halsstarrige agent met een missie. De fotografie is erg mooi, Seattle wordt op eenzelfde schitterende wijze in beeld gebracht als het San Francisco van ‘Dirty Harry’ en al met al is ‘McQ’ dus een redelijke film met een matig script, mooie cinematografie en een charismatische John Wayne.

Hendrik Dijkhuis