Miss Austen Regrets (2008)

Regie: Jeremy Lovering | 90 minuten | drama, biografie | Acteurs: Olivia Williams, Imogen Poots, Hugh Bonneville, Greta Scacchi, Phyllida Law, Jack Huston, Pip Torrens, Adrian Edmondson, Tom Hiddleston, Sylvie Herbert, Samuel Roukin, Sally Tatum, Jason Watkins, Tom Goodman-Hill, Harry Gostelow

‘The only way to get a Mr. Darcy is to make him up’, zegt Jane Austen (Olivia Williams) tegen haar favoriete nichtje Fanny Knight (Imogen Poots) in de televisiefilm ‘Miss Austen Regrets’, die gaat over de laatste jaren van Austen. Wie de boeken van Jane Austen leest zal in eerste instantie niet denken dat de vrouw die Mr. Darcy creëerde er in het echt wel degelijk van bewust was dat een romantische happy ending niet voor iedereen binnen handbereik ligt. Zelf is Jane Austen (1775 – 1817) nooit getrouwd geweest, en over de liefde in haar eigen leven is helaas niet veel bekend. Het weinige dát men weet heeft men uit de weinige brieven die zij schreef die níet na haar dood door haar oudere zus Cassandra in het haardvuur zijn gegooid.

Juist doordat er zo weinig bekend is over Jane Austen gaat men fantaseren over wie zij daadwerkelijk was. Een uiting van een wel heel erg levendige fantasie is de onlangs verschenen film ‘Becoming Jane’ (2007), ook een film over het leven van Jane Austen (dit keer gespeeld door Anne Hathaway). Deze Hollywood-film probeerde overduidelijk een graantje mee te pikken na het succes van de film ‘Pride & Prejudice’ (2005), en heeft nogal met de feiten die bekend zijn over Jane Austen gerommeld en er zo’n draai aan gegeven dat het lijkt alsof zij de inspiratie voor misschien wel haar beroemdste liefdesverhaal uit haar eigen leven zou hebben gehaald. Het eindresultaat is een amusante, maar qua biografische correctheid volstrekt belachelijke film. ‘Miss Austen Regrets’ is wat dat betreft een grote verbetering op ‘Becoming Jane’.

‘Miss Austen Regrets’ gaat over de laatste jaren van de Britse schrijfster, waarin zij terugkijkt op de keuzes die zij tot nu toe maakte in haar leven. Jane Austen is inmiddels eind 30, en woont met haar moeder (Phyllida Law) en zus Cassandra (Greta Scacchi) in een niet al te grote cottage in het dorpje Chawton. Door haar jonge nichtje Fanny Knight wordt ze gevraagd om haar te adviseren bij het kiezen van een toekomstige echtgenoot. En wie kan Fanny daar beter voor vragen dan haar tante Jane, schrijfster van de meest ultieme romantische boeken? Maar de grillige, sarcastische Jane lijkt ondanks dat ze het goed bedoelt niet helemaal de juiste persoon voor advies op huwelijksgebied. In plaats van Fanny serieus te helpen, drijft ze de spot met haar nichtjes toekomstige huwelijkskandidaten, en flirt er zelf vrolijk op los. Ondertussen blijkt dat hoewel Jane’s schrijfwerk erg succesvol is het niet genoeg geld oplevert, en Jane, Cassandra en hun moeder worden financieel gesteund door hun broers. Maar als hun rijkere familieleden plotseling financieel geruïneerd raken, gaat Jane zich steeds meer afvragen of het niet beter geweest was als zij ooit rijk getrouwd was, wat wel betekende dat zij door haar getrouwde bestaan nooit had kunnen schrijven…

Olivia Williams, die fans van Austen waarschijnlijk zullen herkennen als het personage Jane Fairfax uit een verfilming van Austens ‘Emma’ (1997), zet de schrijfster op zeer overtuigende wijze neer. Jane is nog erg levenslustig, maar wordt gekweld door de ziekte waar ze uiteindelijk aan zal komen te overlijden. Ze is vrolijk, lacht veel, maar is soms ook depressief en kan opeens bot uit de hoek komen. Het sarcastische randje dat ook duidelijk naar voren komt in het werk van Austen, komt ook terug in haar personage in deze film. Hier en daar zorgt het scenario, dat geschreven is door Gwyneth Hughes en grotendeels gebaseerd is op brieven die Jane schreef aan zus Cassandra en nichtje Fanny, er echter voor dat Austens reputatie als intelligente vrouw in het geding komt, doordat ze in sommige scènes wordt afgeschilderd als een giechelende, aangeschoten flirt, die met haar veel jongere nichtje in de bosjes over mannen zit te roddelen en over niets anders dan trouwen praat. Een goed huwelijk sluiten wás in die tijd voor een meisje ook erg belangrijk, en het was nu eenmaal een onderwerp dat een belangrijke rol speelt in Austens werk, maar dat men nergens anders over praatte is ook wel weer heel zwart-wit. Gelukkig besteedt de film ook aandacht aan Austens werk, en aan haar kwaliteiten als zakenvrouw. Ze beseft zich maar al te goed wat aanslaat bij het publiek, ziet het commercieel belang in van het opdragen van haar nieuwste werk ‘Emma’ aan de Koninklijke Hoogheid de Prins Regent, en overlegt met haar broers of ze nog wel door moet gaan bij de uitgever waar ze nu voor werkt, of dat een ander haar misschien meer geld oplevert.

Wie meer te weten wilt komen over wie Jane Austen nu daadwerkelijk was, kan beter naar ‘Miss Austen Regrets’ kijken dan naar ‘Becoming Jane’. Niet dat alles in ‘Miss Austen Regrets’ nu zo accuraat is (waar is bijvoorbeeld Jane en Cassandras beste vriendin Martha Lloyd gebleven, die lange tijd met hen samenwoonde in de cottage in Chawton?), maar dat maakt niet heel veel uit, want een béétje gissen blijft het toch altijd, door het gebrek aan informatie over Austens leven. Voor de kostuumdramaliefhebber een prachtige, niet te missen film, hoewel het voor kritische fans nog steeds niet dé perfecte film over hun favoriete schrijfster zal zijn.

Franka Kersten