Murder à la Mod (1968)

Regie: Brian De Palma | 80 minuten | thriller, komedie | Acteurs: Margo Norton, Andra Akers, Jared Martin, William Finley, Ken Burrows, Lorenzo Catlett, Melanie Mander, Laura Rubin, Jennifer Salt, Laura Stevenson

De Amerikaanse regisseur Brian De Palma schreef filmgeschiedenis met klassiekers als ‘Scarface’ (1983) en ‘The Untouchables’ (1987) en zette zich verder met successen als ‘Mission: Impossible’ (1996) en ‘Carlito’s Way’ (1993) voor goed op de kaart. Maar ook De Palma moest ergens beginnen. Zijn debuutfilm ‘Murder à la Mod’ (1968) laat zich niet helemaal vergelijken met zijn latere films en is ook verre van perfect, maar de hand van de meester is al wel degelijk zichtbaar.

‘Murder à la Mod’ is een wat excentrieke exploitationfilm, waarin artistieke creativiteit wordt aangewend om het vrij simpele verhaal naar een hoger niveau te brengen. Heel consistent is De Palma daar echter niet in en de nogal uitzonderlijke mix van probeersels leidt dan ook tot de nodige stijlbreuken. De aanwezigheid van wat slapstick is nog het meest opvallend. Voor eventjes zijn de versnelde beelden, stuntelige bewegingen en clowneske muziek leuk, maar na een tijdje gaat de lol er van af. Waar het wel aan bijdraagt is de vervreemding, iets dat de gehele film zorgt voor een min of meer geslaagde spanningsboog. Want afgezien of het allemaal werkt of niet is het allemaal in elk geval uniek, waardoor De Palma’s debuut nooit saai wordt.

De Palma koos met ‘Murder à la Mod’ dus voor een eigen weg, maar dat betekent niet dat de film los stond van wat er in filmland gebeurde. Dat de regisseur zich graag liet inspireren door Alfred Hitchcock, denk bijvoorbeeld aan zijn latere ‘Blow Out’ (1981), is ook hier al te zien. Hitchcocks ‘Psycho’ – waarbij ook een vrouw in de problemen komt na geld te hebben gestolen om samen te kunnen zijn met haar geliefde – dringt zich daarbij het meest naar voren. Verder lijkt ook de Franse Nouvelle Vague, met zijn meer losse, nerveuze stijl en jazzy achtergrondmuziek, zijn invloed te hebben en doen sommige momenten zelfs wat Fellini-achtig aan. Kenmerkend zijn daarnaast vooral de tijdsprongen die worden gemaakt. De belangrijkste gebeurtenis in de film wordt vanuit verschillende perspectieven getoond, iets dat het verhaal net iets meer gewicht weet te geven.

Van dat verhaal moet de film het uiteindelijk niet hebben. De fotografie is wat dat betreft beter geslaagd. De zwart wit beelden zijn veelal uit de hand gefilmd en doen daardoor losjes aan. Tegelijkertijd zijn ze heel verzorgd en zijn sommige een ware lust voor het oog. Zoals een stille achtervolging op een begraafplaats en een aantal mooie close-ups en beelden met heel mooi lichtgebruik. De dialogen zijn verder in orde en ook het acteerwerk is van voldoende kwaliteit om te overtuigen. De Palma’s debuut is zodoende, ondanks dat niet al het geëxperimenteer even goed werkt, een interessante film, waarbij de regisseur al liet zien waartoe hij in staat was.

David Croese