Oorlogsgeheimen (2014)

Regie: Dennis Bots | 94 minuten | drama, familie, geschiedenis, oorlog | Acteurs: Maas Bronkhuyzen, Pippa Allen, Nils Verkooijen, Joes Brauers, Loek Peters, Eva Duijvestein, Stefan de Walle, René van ’t Hof, Helmert Woudenberg, Luc Feit, Beau Schneider, Bram van der Vlugt, Margo Dames, Bas van Prooijen, Faas Wijn, Jacques Vriens, Sean Talo, Juul Vrijdag, Ad van Kempen, Joris Kwint, Torsten Colijn, Pierre Rieu, Pien Westendorp, Tonko Bossen, Michael Nierse

Nadat zijn ouders hem verbieden nog met zijn beste vriend Lambert om te gaan, brult de twaalfjarige Tuur langs het spoor zijn frustraties uit en je zou hem wel in je armen willen sluiten om hem te troosten. In ‘Oorlogsgeheimen’, dat zich afspeelt in de Tweede Wereldoorlog, heeft Tuur het dan ook niet makkelijk. Als jongste zoon van een gezin dat bij het verzet werkt, wordt hij overal maar buiten gehouden. Volgens zijn ouders is hij te jong om meer te weten, maar het kan natuurlijk niet anders dan dat de oorlog zijn op het oog eenvoudige leventje binnensluipt. Zo is Lambert zoon van een NSB-er, reden voor Tuurs ouders om de hechte vriendschap tussen de twee wat te dempen. Maar ook de komst van Maartje, een meisje uit “Holland”, naar het dorp in Zuid-Limburg, heeft een grote impact op Tuur.

‘Oorlogsgeheimen’ is de tweede boekverfilming van een boek van Jacques Vriens. Dennis Bots, die eerder zo succesvol ‘Achtste groepers huilen niet’ verfilmde, heeft ook hier de regie. Door wat hij doet met ‘Oorlogsgeheimen’ wens je dat het aantal Vriens-verfilmingen die van Carry Slee zullen evenaren. Dankzij het uitstekende script van Karen van Holst Pellekaan geeft de film heel duidelijk weer hoe moeilijk het is om in de oorlog op te groeien, met name voor kinderen. Dit wordt niet bij de kijker door de strot geduwd, maar juist heel subtiel in de spanningsopbouw verwerkt, waardoor het des te harder aankomt. Daarnaast wordt het niet kinderlijk gebracht. Hoewel er nauwelijks geweld te zien is, maken de geluiden van inslaande bommen diepe indruk en ondanks dat het lot van een van de hoofdrolspelers niet uitgespeld wordt, is er geen misverstand over mogelijk. ‘Oorlogsgeheimen’ is absoluut niet uitsluitend voor onder de zestien, maar juist een aanrader voor een breed publiek.

De personages zijn uitstekend uitgewerkt. Het is makkelijk om om Tuur te geven, maar toch – of waarschijnlijk juist daarom – heeft ook hij zo zijn fouten: hij is jaloers als Maartje eerst meer naar Lambert trekt, bang als hij is dat er iets tussen hem en zijn vriend komt, en soms maakt hij ook verkeerde keuzes. Maas Bronkhuyzen is fantastisch in zijn vertolking, van overacting is nergens sprake: Tuur is gewoon een jongen van vlees en bloed en Maas weet precies de grens tussen kinderlijke onschuld en volwassen onmacht weer te geven. Hij is dapper, voortvarend, grappig en ontwapenend. Maar vlak Joes Brauers niet uit, die wellicht een nog moeilijkere rol te spelen kreeg. Lambert is minder populair dan Tuur, wordt gepest vanwege zijn klompvoet en heeft een NSB-er als vader, waardoor alle kinderen hem met de nek aankijken. Hij is wel hondstrouw aan Tuur en wordt heen en weer geslingerd door zijn wens om zijn vader tevreden te houden (door bij de Jeugdstorm te gaan) en zijn vriend niet te verliezen. Joes maakt van Lambert een onvergetelijk personage. Pippa Allen speelt Maartje heel naturel en maakt na ‘Patatje oorlog’ wederom een goede indruk. Ook de overige acteurs en actrices zijn op dreef, met de altijd betrouwbare Loek Peters als Tuurs vader en Annemarie Prins als de gekke tante Anna als uitschieters.

Visueel is ‘Oorlogsgeheimen’ om door een ringetje te halen. De scènes in de bossen zijn erg fraai en de camera weet het door de bladeren gefilterde zonlicht tot het uiterste te benutten. De beelden langs het spoor met de schitterende stoomtrein zijn om in te lijsten. Dikke pluim voor DOP Rolf Dekens, die prachtige composities heeft gemaakt. De film komt redelijk authentiek over, op het afwezige Limburgse accent na, maar dat stoort eigenlijk nergens. Meer dan bij ‘Achtste groepers huilen niet’ raakt Dennis Bots met ‘Oorlogsgeheimen’ jong en oud in het hart. Spanning en humor op de juiste momenten, ontroering als je het niet aan ziet komen, een aangrijpend verhaal en een geweldige cast. Misschien maar vast ruimte maken voor die Gouden Kalveren…?

Monica Meijer

Waardering: 4

Bioscooprelease: 3 juli 2014
DVD- en blu-ray-release: 7 november 2014