Pinksterprins (2025)
Regie: Karsten de Vreugd | 90 minuten | drama | Acteurs: Jonas Smulders, Thomas Fontein, Daniël Boissevain, Daniël Kooij, Selin Akkulak, Rebecca Spronk, Laura Bakker, Job van Gorkum, Bianca Krijgsman, Eric Velu, Joylin van Gastel, Sibu van ’t Hof, Sanne Langelaar, Sharifa Smith, Martijn van der Veen, Max Croes, Cas Schoots, Soraya Santos, Oumou Goro, Mack Hoost, Ole van der Voort, Madelief van Aken, Kim de Wit, Don Duyns, Shidaan Nakched
Sommige verhalen zijn zo rijk aan potentie dat het bijna pijn doet wanneer ze niet volledig tot hun recht komen. ‘Pinksterprins’, gebaseerd op de persoonlijke ervaringen van Karsten de Vreugd, had zo’n film kunnen zijn. Het thema – geloofstwijfel, identiteit en losbreken uit een wereld die je altijd als vanzelfsprekend hebt beschouwd – leent zich voor diepgravend drama. Maar ondanks een sterke hoofdrol van Jonas Smulders, rammelt de film op te veel vlakken om écht te overtuigen.
De film neemt ons mee in de worsteling van Thomas, een toegewijd lid van de Pinksterkerk, die zijn geloof en plaats binnen de gemeenschap langzaam ziet afbrokkelen. Wanneer hij denkt zijn voorganger Daniël (Daniel Boissevain) op te volgen, loopt alles anders: de functie gaat naar iemand anders. Vanaf dat moment glijdt Thomas steeds verder weg van zijn geloof en raakt hij vervreemd van de mensen om hem heen. Op papier een ijzersterke dramatische opzet, maar de film blijft steken in een wankel evenwicht tussen realisme en ironie. De Pinksterkerk wordt neergezet met een zekere afstand – soms bijna als karikatuur – waardoor het moeilijk wordt om echt in Thomas’ strijd mee te gaan.
De moeilijkheid ligt in hoe de film Thomas introduceert. Vanaf het eerste moment voelt hij als een outsider binnen zijn gemeenschap, wat de geloofwaardigheid van zijn innerlijke crisis ondermijnt. Als de film ons wil laten zien hoe het is om langzaam te breken met een wereld die altijd als vanzelfsprekend werd beschouwd, dan werkt dat beter als we eerst voelen dat hij daar daadwerkelijk in geworteld is. Nu bekruipt je al snel het gevoel dat hij er überhaupt nooit echt thuis hoorde.
Daar komt bij dat de personages rondom hem niet als volwaardige mensen tot leven komen. De leden van de Pinksterkerk blijven grotendeels steken in stereotype predikers die alleen in goddelijke boodschappen spreken. Dat zou kunnen werken als de film die lijn bewust doortrekt – richting satire of absurdisme – maar ‘Pinksterprins’ zweeft ergens tussen oprecht drama en subtiele spot, zonder een duidelijke keuze te maken.
Toch is de film niet zonder sterke momenten. De scène waarin Thomas een preek over zich heen krijgt door zijn voorganger, gespeeld door Daniël Boissevain – een acteur die met minimale middelen een complexe, charismatische voorganger neerzet – is indrukwekkend en prachtig opgebouwd. De Vreugd speelt hier met een dromerige, bijna koortsachtige montage waarin de spanning tussen Thomas en zijn geloof tastbaar wordt. Maar dat krachtmoment wordt helaas niet doorgetrokken naar het grotere geheel.
Dat geldt ook voor de relatie tussen Thomas en zijn vrouw. Hun breuk zou een emotioneel hoogtepunt moeten zijn, maar voelt afstandelijk, omdat de film ons nooit echt heeft laten voelen wat hen bij elkaar hield. Hetzelfde geldt voor zijn gesprekken met een collega buiten de kerk, die hem lijkt te moeten prikkelen om vrijer te denken. Maar in plaats van een echte botsing van wereldbeelden, voelt Thomas zich vanaf het begin al meer thuis bij haar dan bij zijn eigen gemeenschap.
‘Pinksterprins’ had de kans om een diepere laag in de geloofscrisis van zijn hoofdpersonage te verkennen. Maar omdat de film niet durft te kiezen tussen introspectief realisme en meer ironische distantie (bedoeld of onbedoeld), blijft het drama uiteindelijk te geconstrueerd en emotioneel op afstand. Wat overblijft, is een film die dankzij Jonas Smulders en Daniël Boissevain op momenten weet te overtuigen, maar als geheel de complexiteit van zijn eigen thema niet volledig weet te benutten.
Martijn Smits
Waardering: 2
TV-release: 22 februari 2025 op NPO 3 & NPO Start