Salute of the Jugger – The Blood of Heroes (1989)

Regie: David Webb Peoples | 100 minuten | actie, science fiction, sport | Acteurs: Rutger Hauer, Delroy Lindo, Anna Katarina, Vincent D’Onofrio, Gandhi McIntyre, Justin Monjo, Aaron Martin, Joan Chen, Casey Huang, Cecilia Wong, Quang Dinh, Max Fairchild, Hugh Keays-Byrne, Lia Francisa, Richard Norton

‘Eéndimensionale topsport’

Iedereen kent het concept van de sportfilm: jongen / meisje (*) van lage afkomst wil iets bereiken in (vul sport in) en krijgt hierbij hulp van een vroegere topsporter die inmiddels aan lager wal is geraakt door (vul probleem in). Tegelijkertijd is er persoon / sportteam x (*) die deze sportcarrière wil dwarsbomen en moet alles op alles gezet worden om uiteindelijk de top te halen. (*) doorhalen wat niet van toepassing is.

‘Salute of the Jugger’ volgt nauwgezet deze formule, maar plaatst deze in een ongebruikelijke context, namelijk die van de post-apocalyptische film. Geen dure grasmatten en luxe stadions, maar dor woestijnzand en kale heuvels vormen de achtergrond waartegen the game wordt gespeeld. Een brute sport die de deelnemers wellicht de nodige schrammen oplevert, maar die de kijker zeer plezant beeldmateriaal biedt. Schedelfracturen en uitgestoken ogen zijn immers spannender om naar te kijken dan enkele oververhitte mannen die achter een balletje aan rennen. Het zijn dan ook deze geweldsuitbarstingen waar de film het van moet hebben, want veel diepgang zit er niet in ‘Salute’ en dat is maar goed ook. De film begint en negentig minuten en vele klappen later is het afgelopen. Niets meer, niets minder.

Dat David Peoples dit effect voor ogen had is terug te zien in de acteurs. Met stalen gezichten brengen zij hun one-liners en gaan ze elkaar te lijf. Er is geen ruimte voor zelfverheerlijking in deze film en alle acteurs houden zich netjes in. Met name Rutger Hauer weet aan zijn karakter Sallow een koele nonchalantie te geven. De dialogen die hij houdt zijn overbodig. Alles wat deze man te zeggen heeft staat in norse blik geschreven. Eéndimensionaal? Gelukkig wel.

Dezelfde rechtlijnigheid die de acteurs kenmerkt vindt men ook terug in de stijl van de film. Een camera is voor Peoples een apparaat om geweld mee in beeld te brengen en dient alleen bewogen te worden wanneer er iets uit beeld dreigt te verdwijnen. ‘Salute’ is een statische, montagegebaseerde film die weinig aandacht besteedt aan stilistische opsmuk. Het is een rechttoe-rechtaan mentaliteit die de gehele film kenmerkt.

Het enige wat de film wellicht is aan te rekenen is dat er geen verantwoording wordt afgelegd voor de post-apocalyptische inslag van de film, want meer dan een achtergrond is het niet. Met goed gekozen locaties en kunstig aan elkaar gelapte kostuums wordt een universum van zand, koperkleuren en metaalresten gecreëerd dat ondanks de simpele materialen weet te overtuigen. De film heeft alle kenmerken van een post-apocalyptische wereld. Extreme armoede tegenover extreme rijkdom, een failliette techniekindustrie, een dictatoriale overheid, stamachtige leefwijzen onder de bevolking… etcetera. Er wordt alleen niets mee gedaan.

Natuurlijk ontbeert een pragmatische film als dit een sterke thematiek en dit stoort geen moment, maar waarom deze achtergrond? Een film als ‘The Running Man’ speelde zich ook af in de toekomst, maar trachtte daarmee iets te zeggen over de sensatiedrang van de Amerikaanse cultuur in de jaren 80. Verhaallijn en omgeving waren hierdoor met elkaar verbonden. De film hamerde niet op deze thematiek, maar hij was aanwezig. De toekomstvisie in ‘Salute of the Jugger’ heeft echter geen invloed op de verhaallijn, maar alleen op het productie ontwerp en is zodoende enigzins overbodig. Dat is jammer, want het had de film net dat beetje meer gegeven wanneer Peoples niet alleen een spannend verhaal had geschreven, maar tevens een standpunt had ingenomen. Aan de andere kant is het wellicht teveel gevraagd van een éénduidige film als ‘Salute’ om überhaupt meer te bieden dan een vlotte kaakslag.

‘Salute of the Jugger’ is een film die uitblinkt door zijn oppervlakkigheid. Een film die trots is op zijn ééndimensionaliteit en daar alle recht toe heeft. Niet alleen is David Peoples erin geslaagd om een grauwe fantasiewereld te creëeren, hij weet tevens de simpele structuur van de sportfilm te benutten om de effectieve actiescènes tot een spannend geheel te kneden. Kijk dit als je van sport houdt, niet van sport houdt of simpelweg iets wilt kijken met een hoog testosteron gehalte.

Sander Colin

Waardering: 4

Bioscooprelease: 23 februari 1990