Samson and Delilah (2007)
Regie: Corina van Eijk | 100 minuten | drama, muziek | Acteurs: Charleses Alves da Cruz, Klara Uleman, Peter Michailov, Mourad Amirkhanian, Vincent Le Texier, Charlotte Besijn, Maaike Widdershoven, Wil van der Meer, David Levi
‘Samson and Delilah’ is een verfilming van Camille Saint-Saëns Bijbelse opera en wordt in het Frans gezongen. Opera en operafilms worden al sinds 1989 in het Friese dorpje Spanga gemaakt. Opera Spanga staat bekend als het ‘Verona van Weststellingwerf’.
‘Samson and Delilah’ is bepaald geen lichte kost en de sfeer is grimmig zoals dat bij dit klassieke verhaal hoort. Begeerte, haat en wraak zijn onlosmakelijk aan elkaar gekoppeld in dit mooie muziekstuk dat tevens stevig drama is. Voor het filmverhaal is als plaats van handeling gekozen voor Gaza in Palestina. Zoals in hedendaagse opera-uitvoeringen gebruikelijk, maakt de fantasierijke en onmiskenbaar hedendaagse aankleding de associatie met die plek direct voelbaar. De soldaten dragen uniformen die sterk lijken op die welke in de huidige tijd in het Midden-Oosten worden gedragen. De scènes spelen zich af op kale zandvlaktes, tussen autowrakken en in vervallen huizen. Die setting oogt uiterst realistisch, toch zijn tegelijkertijd de theatrale aspecten niet uit het oog verloren als er allerlei bont geklede dames op bezoek komen. Die aspecten zijn een noodzakelijk onderdeel om bepaalde elementen te kunnen uitvergroten, Delilah wordt zo verleidelijk mogelijk neergezet, terwijl sommige bad guys bijna clownesk weergegeven worden. Hier speelt nadrukkelijk de opera als kunstvorm de hoofdrol boven de film als kunstuiting.
Een Delilah die zo nadrukkelijk en theatraal als verleidster wordt neergezet zou in de realiteit niet als een soort Mata Hari haar minnaar geheimen kunnen ontfutselen. Daarvoor ligt haar verleidingsactiviteit er te dik boven op. Geen reden om hier in filmtechnische acteerstijl kritiek op te hebben. Dit is opera en drama, Delilah is hier geen ingetogen en subtiele verleidster! Bij opera is het acteren door de zangers wel eens een wat onderbedeeld punt. Een prachtige zangstem betekent niet altijd dito acteerprestaties zoals filmacteurs die leveren. Dat is in een aantal scènes wel terug te zien, maar de personages blijven geloofwaardig. De verfilming an sich ziet er indrukwekkend uit, de fletse kleuren van de zandwoestijn versterken de sfeer, terwijl er overvloedig met theatrale geluidseffecten wordt gewerkt. Ook dit is opera! Alhoewel geïnspireerd op het oudtestamentische verhaal wordt er verder niet gekozen dit al te letterlijk te volgen. In de Bijbelse versie wordt Samson van zijn haar en daarmee zijn kracht ontdaan, in deze versie geldt een geheel andere mores. Een leuke ‘vondst?’ is dat een van de Filistijnen door zijn ooglapje een sprekende gelijkenis vertoont met de bekende Israëlische held, Moshe Dayan.
Jammer is dat de zangopnamen niet rechtstreeks zijn gedaan. Bijna voortdurend is een duidelijk verschil tussen de lipbewegingen en de zang zichtbaar. Dit doet lichte afbreuk aan het geheel, maar maakt de film als operafilm niet minder. De operaliefhebber zal zich door dergelijke details niet zijn genoegens laten ontnemen. Opera Spanga heeft al veel spraakmakende uitvoeringen achter de rug. De voorstellingen in Spanga zijn een groot succes en trekken internationale aandacht. Ook deze voorstelling zal veel operaliefhebbers aanspreken. Het borrelt en het leeft. De vormgeving is realistisch, het conflict is hedendaags. Geen statig gebeuren, maar het soort voorstelling dat vooral eigentijds publiek zal aanspreken dat zich niet laat afschrikken door een afwijkende aanpak.
Rob Veerman
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 9 augustus 2007