Squaring the Circle: The Story of Hipgnosis (2022)

Regie: Anton Corbijn | 101 minuten | documentaire | Met: Paul McCartney, Jimmy Page, David Gilmour, Robert Plant, Noel Gallagher, Roger Waters, Nick Mason, Aubrey Powell, Graham Gouldman

De Nederlandse fotograaf en filmmaker Anton Corbijn komt met een documentaire over het grafisch ontwerpteam Hipgnosis, de makers van beruchte muziekalbumcovers in de jaren zestig en zeventig. Sommige van die covers zijn bekender dan de muziek zelf, zoals het iconische prisma van Pink Floyds ‘The Dark Side of The Moon’. Je kan je afvragen in welke mate dit onderwerp spannend of diepgaand is. Nou, deze zeer stijlvolle, ietwat nerd-achtige, film bewijst dat het wel degelijk kan.

Centraal staat de gebroederlijke en intense relatie tussen Storm Thorgerson en Aubry ‘Po’ Powell, de oprichters van Hipgnosis (samentrekking van hip en gnosis, wat kennis betekent). Hun avontuur begint bij het hangen rond de hipste Londense band van het moment, Pink Floyd. Ze raken met de bandleden bevriend, trappen veel lol samen en proberen in de muziek- of kunstwereld door te breken. Omdat Storm en Po vooral bedreven zijn in het grafische aspect, wagen ze zich aan het eerste albumcover van Pink Floyd (toen nog met Syd Barrett). De vriendendienst loopt in positieve zin compleet uit de hand want binnen een decennium is Hipgnosis het vaste ontwerpteam van onder meer Pink Floyd en Led Zeppelin, en stromen de opdrachten en het geld als water binnen.

Corbijn neemt de tijd om het vrij onbekende muziekindustrieverhaal, waarin hij kritische noten niet schuwt, uit te pluizen. Ook contrasteren de in zwart-wit geschoten interviews toepasselijk met beelden uit het kleurrijke verleden en de met obsessieve precisie gefilmde albumhoezen. De anekdotes van de geïnterviewden, veelal mannen in de herfst of winter van het leven, tonen nog altijd de creatieve vitaliteit van die periode en tegelijk de hoge tol van excessen in de muziekwereld. Briljant zijn ligt soms akelig dicht tegen gekte en malheur aan.

Ontegenzeggelijk wordt het astronomische succes van de muzikale opdrachtgevers het tweetal van Hipgnosis te veel. Daarbovenop bonst de punkbeweging luidruchtig op de deur die af wil van de decadente uitspattingen van de jaren zeventig rockopa’s. Dit alles versterkt de reeds bestaande verschillen tussen Po en Storm en drijft de twee creatieve baasjes langzaam uit elkaar. Als de storm eenmaal is gaan liggen, voel je de diepe ontroering bij de achtergebleven Po en komen de sobere beelden van het begin, die alleen Corbijn zo kan filmen, extra hard binnen.

Roy van Landschoot

Waardering: 4

Bioscooprelease: 23 november 2023