Summer of Soul (…Or, When the Revolution Could Not Be Televised) (2021)

Regie: Questlove | 117 minuten | documentaire, muziek | Met: Dorinda Drake, Darryl Lewis, Barbara Bland-Acosta, Ethel Beatty, Al Sharpton, Musa Jackson, Billy Davis Jr., Marilyn McCoo, Gladys Knight, Jesse Jackson, Lin-Manuel Miranda, Stevie Wonder, Chris Rock, Nina Simone, Tony Lawrence

Het jaar 1969 staat in de geschiedenisboeken bekend als een groots jaar. Het is het jaar van de maanlanding en het beroemde hippiefestival Woodstock. Terwijl alle aandacht in de zomer van ’69 gaat naar deze gebeurtenissen, ligt de focus in de New Yorkse wijk Harlem op iets heel anders. Daar wordt het Harlem Cultural Festival georganiseerd, een muziekevenement waar in totaal meer dan driehonderdduizend mensen op afkomen. Het festival is goed gedocumenteerd, maar de beelden lagen meer dan vijftig jaar in een stoffig archief in een kelder en zijn nog nooit vertoond. Muzikant en regisseur Questlove besloot daar een einde aan te maken en won met deze unieke film de Oscar voor beste documentaire.

Grote namen als Stevie Wonder, Nina Simone en The 5th Dimension treden op in het hartje van New York. Voor het geld zullen ze het niet gedaan hebben, want er was bijna niet eens genoeg geld om het festival door te laten gaan. Voor de Afro-Amerikaanse gemeenschap was het Harlem Cultural Festival een reden om aandacht te vragen voor meer vrijheid, financiële steun en promotie van de cultuur. Niet gek dat Questlove besloot om juist nu deze documentaire te maken, gezien de grote verdeeldheid in de Verenigde Staten en de opkomst van de Black Lives Matter beweging.

‘Summer of Soul (…Or, When the Revolution Could Not Be Televised)’ laat niet alleen de geweldige optredens van bekende en onbekende zwarte artiesten zien, maar licht ook de geschiedenis van het festival uit en het belang ervan. Verschillende artiesten en mensen die toentertijd aanwezig waren bij het evenement vertellen over hun ervaringen terwijl ze kijken naar de archiefbeelden. Voor hen is het ook de eerste keer dat ze de verloren opnames zien en dat zorgt voor duidelijk emotionele reacties die aangeven hoe belangrijk dit festival was voor de gemeenschap in Harlem.

Het gevaar dat zich kan voordoen bij een muziekdocumentaire is dat er te vaak door de muziek wordt gepraat in de vorm van interviews met celebrities die weinig toevoegen. ‘Summer of Soul’ heeft een goede balans gevonden door vooral de focus te leggen op de optredens en tussendoor meer context te geven over de historie van het festival. De geïnterviewden voegen veel toe over het grotere plaatje van het evenement en geven een goede impressie van hoe het was om onderdeel te zijn van deze bijzondere gelegenheid.

‘Summer of Soul’ is de terechte winnaar van de Oscar voor beste documentaire. Het is onmogelijk om stil te zitten bij de swingende en opbeurende muziek. Bij het zien van de legendarische optredens rest dan ook de voor de hand liggende vraag: hoe kan het dat deze goed bewaarde beelden nog nooit eerder vertoond zijn? Gelukkig kan iedereen vijftig jaar later genieten van dit speciale evenement.

Job Vijftigschild

Waardering: 4

VOD-release: 30 juli 2021 (Disney +)
Bioscooprelease: 19 augustus 2021