Survivor (2009)

Regie: Marjolein Duermeijer | 70 minuten | documentaire | Nederlandse stemmencast: Thom Hoffman

Het Serengeti National Park in het noorden van Tanzania is met een oppervlakte van bijna 15.000 vierkante kilometer (meer dan een derde van Nederland) een van de grootste natuurreservaten van Oost-Afrika. Het landschap bestaat vooral uit eindeloze, monotone graslanden, doorsneden door rivieren en zo nu en dan onderbroken door bosjes, eenzame acaciabomen of kopjes, rotshopen die perfecte uitkijkpunten vormen voor spiedende katachtigen. Maar de Serengeti heeft vooral internationale bekendheid verworven dankzij de immense kudden gnoes die de oneindige grasvlakten bewonen. De jaarlijkse trek van deze dieren naar gebieden met vers gras is een natuurspektakel dat zijn weerga niet kent. Maar de weg naar het groene paradijs is bezaaid met talloze gevaren. Geografische obstakels (woeste rivieren, steile oevers) en roofdieren (leeuwen, luipaarden, hyena’s en krokodillen) vormen reële gevaren die de nodige slachtoffers maken. Toch zijn gnoes uiterst taai en doorstaan de meeste dieren de slopende reis met verve.

Over de gnoetrek zijn natuurlijk al heel wat natuurdocumentaires gemaakt. Je kunt je daarom ook afvragen of een zoveelste film over dit thema nog wel meerwaarde heeft. In het geval van ‘Survivor’ is het antwoord een volmondig ja. De film volgt de levensloop van Survivor, een opmerkelijk sterk en levenslustig gnoekalfje, en gebruikt dit levensverhaal om een portret te schilderen van het ecosysteem Serengeti en een aantal van de bewoners. De nadruk ligt op de gnoes, maar ook voor leeuwen, jachtluipaarden, hyena’s, giraffen, zebra’s en luipaarden is een prominente rol weggelegd in dit dierenepos. De getoonde beelden zijn haarscherp, kraakhelder en vervuld van een ongekende kleurenpracht. Weidse panoramabeelden van met gnoes en zebra’s bezaaide vlaktes, vertraagde opnames van leeuwen en cheeta’s op volle jachtsnelheid of vertederende plaatjes van pasgeboren gnoekalveren, ze zijn allemaal opgenomen in ‘Survivor’.

Het verhaal van het gnoekalf Survivor is bovendien zeer meeslepend. Als het gnoevrouwtje al vrij snel na haar geboorte door een leeuw wordt gegrepen, ligt een vroegtijdige dood op de loer. Tegen de logica van alle natuurwetten in besluit de leeuwin echter om Survivor te sparen. Een dag later vindt Survivor haar moeder weer terug, waarna haar moeilijke queeste naar volwassenheid begint. Het zou zonde zijn om hier nog meer informatie over het lot van de vrouwtjesgnoe uit de doeken te doen, maar het dier toont zich de naam Survivor zeker waardig.

De makers van ‘Survivor’ zijn er wonderwel in geslaagd om een veelvuldig onder handen genomen onderwerp op een frisse, oorspronkelijke manier te presenteren. ‘Survivor’ is zowel het persoonlijke verhaal van een dapper gnoekalfje, alsook een relaas dat een breder beeld schetst van de Serengeti en haar veelkleurige bewoners. Een subliem natuurlijk portret van de gnoe en zijn fascinerende leefwereld!

Frank Heinen

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 1 oktober 2009