Tea (2005)
Regie: Frank Scheffer | 90 minuten | documentaire | Met: Tan Dun, Pierre Audi, Xu Ying
De documentaire ‘Tea’ gaat over de betekenis van thee in de Oosterse cultuur en over de gelijknamige opera van Tan Dun. We horen de betrokkenen over zowel het muziekstuk als het drankje en we zien wat beelden uit China: een waterval, een theeceremonie en een prachtig poppenspel. Daarnaast worden we getrakteerd op relatief lange fragmenten uit de opera. En dat is een beste traktatie.
Zoals de opera zelf bestaat ook de documentaire uit een combinatie van woorden, beelden en muziek. Helaas zijn de woorden voor een nuchtere Westerling vaak nauwelijks te vatten. Thee is de spiegel van de ziel, het hart is groter dan het universum en meer van dergelijke Oosterse wijsheden. Vooral componist Tan Dun lust er wel pap van maar ook zijn librettist spreekt vaak in raadsels. Het is jammer dat we er geen heldere uitleg erbij krijgen, want de woorden over yin en yang, taoïsme en thee lijken toch wel interessant.
De beelden maken al een hoop goed. Scheffer heeft veel aandacht besteed aan de kleuren en dat levert vaak wonderschone beelden op. Chinese watervallen, een roeister overvallen door een regenbui, theeblaadjes in een kommetje. Alleen de man die trager dan traag een theeceremonie uitvoert werkt flink op de zenuwen en daarbij heeft het geheel soms meer weg van een goochelact dan van iets anders. Dat de theeceremonie een kwestie is van beheersing en evenwicht hadden we allang uit de woorden begrepen, de beelden voegen weinig hieraan toe.
Dan is er ook nog de opera en afgaand op de fragmenten in de documentaire is die echt fabelachtig mooi. De muziek van Tan Dun klinkt aangenaam ouderwets en is opvallend toegankelijk. Weinig dissonanten, warme melodieën en een uiterst kleurrijke en fantasievolle orkestratie. De beelden van de zangers en zangeressen, op de toppen van hun concentratie, zijn fascinerend en ook de belichting ziet er picobello uit. Het zijn dan ook vooral de operafragmenten die het langst beklijven en die van de documentaire ‘Tea’ toch wel een boeiend kijkspel maken. Maar meer geschikt voor operaliefhebbers dan voor theeleuten.
Henny Wouters
Waardering: 3.5