The China Syndrome (1979)

Regie: James Bridges | 122 minuten | drama, thriller | Acteurs: Jane Fonda, Jack Lemmon, Michael Douglas, Scott Brady, James Hampton, Peter Donat, Wilford Brimley, Richard Herd, Daniel Valdez, Stan Bohrman, James Karen, Michael Alaimo, Donald Hotton, Khalilah Ali, Paul Larson, Ron Lombard, Tom Eure, Nick Pellegrino, Daniel Lewk, Allan Chinn, Martin Fiscoe, Alan Kaul, Michael Mann, David Eisenbise, Frank Cavestani, Reuben Collins, E. Hampton Beagle, David Pfeiffer, Lewis Arquette, Dennis McMullen, Rita Taggart, James Hall, Carol Helvey, Trudy Lane, Jack Smith Jr., David Arnsen, Betty Harford, Donald Bishop, Al Baietti, Diandra Morrell, Darrell Larson, Roger Pancake, Joe Lowry, Harry M. Williams, Dennis Barker, Joseph Garcia, James Kline, Alan Beckwith, Clay Hodges, Val Clenard

‘The China Syndrome’ is een interessante film die een blik werpt achter de meestentijds gesloten schermen van een kernreactor. De bewuste reactor, in het zuiden van Californië, blijkt een bedrijf als elk ander: Ook hier gaat het om veel geld. Hoe ver gaat het winstbejag echter zonder dat levens van vele onschuldige mensen op het spel staan? Goede hoofdrollen en dito ontwikkeling van personages en verhaal zorgen voor een goede film.

Eigenlijk richt ‘The China Syndrome’ zich op twee verhalen. Aan de ene kant krijg je een kijkje in een kernreactor en aan de andere kant belicht de film het jachtige leven van mensen die voor de televisie werken. In de kernreactor is het goede gewoonte om te zeggen dat alles veilig is, ook al is het niet altijd zo. Het grote geld domineert de bezigheden van alledag. Bij het televisiestation is het niet anders. De leiding gaat af op kijkcijfers, schuift moreel twijfelachtige onderwerpen terzijde, maar krimpt ineen wanneer twee energieke journalisten met echt nieuws komen.

De ambitieuze en aantrekkelijke Fonda en de recalcitrante milieutijger Douglas zijn namelijk getuige van een groot ‘probleem’ tijdens een tv-opname in een kernreactor. Naderhand willen de hoge heren van het tv-station hun vingers niet branden aan het vlammende nieuws dat veel (financiële) gevolgen kan hebben. Fonda (‘On Golden Pond’) doet het goed als journaliste die echt nieuws wil verslaan in plaats van niemendalletjes waar niemand van wakker ligt. Ze wordt op haar wenken bediend. Douglas (‘Traffic’) is in zijn element als opstandige cameraman die koste wat het kost de waarheid aan het publiek wil tonen. Lemmon (‘Missing’) brengt ook waar voor zijn geld als medewerker van de kernreactor die gewetensbezwaren heeft over de veiligheid van zijn werkomgeving.

Met schijnbaar eenvoudige middelen slaagt regisseur Bridges erin om een spannend verhaal voor te schotelen. De shots van buiten en binnen de reactor komen soms simplistisch en goedkoop over, maar ook zonder dure special effects blijft de spanningsboog toenemen. Het is natuurlijk wel toevallig dat de televisiecrew net op het moment aanwezig is als er iets flink misgaat, daar reportages binnen kernrectoren schaars zijn. Duidelijk is dat degenen die het voor het zeggen hebben, bereid zijn om over lijken te gaan. Regisseur Bridges laat in ‘The China Syndrome’ geen ruimte voor romantiek en mooie praatjes.

‘The China Syndrome’ dankt veel van zijn kracht aan de ontwikkeling van de personages. De scrupules van Lemmon, die moeilijk kan leven met de tekortkomingen van de kernreactor, worden steeds groter en komen de kwaliteit ten goede. Daarnaast voert regisseur Bridges langzaam maar gestaag de spanning op naarmate de film vordert. Lemmon wordt bedreigd, maar ook cameraman Douglas loopt gevaar wanneer hij het zijn bazen moeilijk maakt. Wat je ziet is een moeizame strijd van een aantal individuen dat probeert de waarheid boven water te krijgen, terwijl men van hogerhand alles bij voorkeur in de doofpot stopt.

De film laat in het midden wat de uiteindelijke uitkomst is van een nucleair ongeval. Natuurlijk, je hebt gezien wat er mis kan gaan in een kernreactor, maar is dat wat jij ziet ook hetgeen dat de televisiekijkers te zien krijgen? De centrale vraag in ‘The China Syndrome’ is hoe ver reikt de macht van het individu en in hoeverre beïnvloedt het establishment het nieuws? ‘The China Syndrome’ laat je in twijfels achter.

Robbert Bitter

Waardering: 4

Bioscooprelease: 16 augustus 1979
DVD-release: 7 november 2018 (Retro Collection/Original Poster Collection #2)