The Conjuring (2013)

Regie: James Wan | 112 minuten | horror, thriller | Acteurs: Vera Farmiga, Patrick Wilson, Lili Taylor, Ron Livingston, Shanley Caswell, Hayley McFarland, Joey King, Mackenzie Foy, Kyla Deaver, Shannon Kook, John Brotherton, Sterling Jerins, Marion Guyot, Morganna Bridgers, Amy Tipton, Zach Pappas, Rose Bachtel, J. Donovan Nelson, Christof Veillon, Carmella Gioio, Steve Coulter


Het is duidelijk dat regisseur James Wan (‘Saw’, ‘Insidious’) bij het maken van ‘The Conjuring’ niet op een clicheetje meer of minder heeft gekeken. Sterker nog, wij zouden er niet van opkijken als de makers van ‘Paranormal Activity’ en ‘The Amityville Horror’ hem een gepeperde rekening zouden sturen voor bewezen diensten. Gelukkig is goed gejat beter dan slecht verzonnen. Wan combineert stijlfiguren die in het verleden hun succes bewezen hebben tot een spookhuisfilm die ondanks het gebrek aan originaliteit uitstekend uitpakt. Eng is ‘The Conjuring’ namelijk wel. Ouderwets eng zelfs, en dat komt niet alleen door de fijne retrosetting.

De film speelt zich af in 1971 en is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Roger (Ron Livingston) en Carolyn Perron (Lily Taylor), die samen met hun vijf dochters verhuizen naar een onheilszwanger optrekje in New England. Het duurt niet lang voordat er onverklaarbare dingen gebeuren. ’s Nachts staan alle klokken stil om 3:07 uur, Carolyn krijgt spontane kneuzingen, een spelletje blindemannetje heeft een deelnemer van gene zijde en vogels vliegen zich te pletter tegen de zijkant van het huis. Na een bijzonder vervelende ervaring schakelen de Perrons geestenjagers Ed (Patrick Wilson) en Lorraine Warren (Vera Farmiga) in om uit te zoeken wat er aan de hand is. De Warrens – die later beroemd werden door hun betrokkenheid bij de Amityville Horror-zaak – duiken in de geschiedenis van het huis en ontdekken dat het er in het verleden gruwelijke dingen zijn gebeurd.

Het verhaal van ‘The Conjuring’ is er een van dertien-in-een-dozijn, maar de uitwerking is subliem. Clichés zijn clichés geworden omdat ze werken, en door ze te omarmen in plaats van te omzeilen wint de film aan kracht. Oude huizen zijn nou eenmaal eng, met hun krakende balken, piepende leidingen en kelders vol ouwe meuk. De beelden die de film je voorschotelt zijn niet nieuw – deuren die vanzelf opengaan, speelgoed dat een eigen leven leidt, donkere hoeken waarin je een gedaante kunt ontwaren – maar ze zijn zo sfeervol geschoten dat je er toch in wordt meegezogen. Daarbij heeft Wan zo’n subtiel gevoel voor timing dat je keer op keer schrikt van dingen waarvan je wéét dat ze gaan gebeuren. Dit mede dankzij de goed geplaatste geluidseffecten, die vanuit de subwoofers van de bioscoopzaal doordreunen tot je ingewanden.

Wat ‘The Conjuring’ wel omzeilt zijn de geijkte valkuilen. Wan verkiest suspense boven CGI, en zo zien we dat graag. Ook ligt de focus bij de personages. De Perrons zijn een sympathiek gezin, maar ze zijn niet weeïg, en ze reageren op een natuurlijke manier op de gebeurtenissen. Niets is zo frustrerend als personages die blijven volhouden dat er “een rationele verklaring moet zijn” als om hen heen de hel losbarst. Dankzij het uitstekende acteerwerk van de cast (waarin met name Farmiga opvalt) is de toenemende paniek voelbaar. Het eerste deel van de film is het sterkst, met zijn plaagstootjes en onderhuidse dreiging. Zodra je weet waar de Perrons en de Warrens mee te maken hebben vlakt de spanning een beetje af – een onbekende entiteit is enger dan een demon met een stamboom – maar de finale biedt genoeg spektakel ter compensatie. Wat ons betreft mogen er meer van dit soort films gemaakt worden.

Paula Koopmans

Waardering: 4

Bioscooprelease: 5 september 2013
DVD- en blu-ray-release: 18 december 2013
DVD- en blu-ray-release: 6 november 2019 (‘6 Film Collection The Conjuring Universe’ verzamelbox)