The Maze Runner (2014)

Regie: Wes Ball | 114 minuten | actie, science fiction, thriller | Acteurs: Dylan O’Brien, Aml Ameen, Ki Hong Lee, Blake Cooper, Thomas Brodie-Sangster, Will Poulter, Dexter Darden, Kaya Scodelario, Chris Sheffield, Joe Adler, Alexander Flores, Jacob Latimore, Randall D. Cunningham, Patricia Clarkson, Don McManus, Michael Bow, Jerry Clark, Michael Deville, Dylan Gaspard

Sinds de ‘Harry Potter’-films en de eerste twee delen van de ‘The Hunger Games’-trilogie heeft de young adult film een aanzienlijke groei doorgemaakt in het hedendaagse filmlandschap. De twee archetypen zijn frisse films die jongerenthema’s als vriendschap, liefde en de strijd tussen het goede en het kwade effectief utiliseren. Helaas ontkomt het gros van de genrefilms dat erop volgde niet aan het kopieersyndroom. In films als ‘Ender’s Game’ en ‘Divergent’ werden conventies trouw gevolgd. Ook de opbouw van de films volgden hetzelfde stramien. De films zijn niet onaardig, maar missen de uitzonderlijke eigenschappen die het genre wel degelijk kan kenmerken.

‘The Maze Runner’ doet dat gelukkig in grote mate anders. In de openingssequentie zit de toeschouwer meteen midden in de actie. Na een beklemmende rit in een donkere kooilift, belandt protagonist Thomas op een open plek, aan alle kanten omringd door immens hoge muren. Het terrein blijkt onderdeel van een kolossaal doolhof te zijn. Een grote groep jongens heeft er een agrarisch bestaan opgebouwd. Niemand echter weet waarom ze in het gevaarlijke gebied zijn achtergelaten. Geheugenverlies belemmert ook Thomas om het waarom van zijn komst in het labyrint te verklaren. Een select groepje jongemannen, runners genoemd, mag elke dag het doolhof in om antwoorden op hun vragen te vinden. Misschien weten ze zelfs een uitweg te vinden. Tot op heden is er echter nog geen aanwijzing gevonden dat ontsnappen tot de mogelijkheden behoort. De zoektocht wordt bemoeilijkt doordat ’s nachts de zogenaamde grievers, insectachtige cyborgs, door het doolhof razen. Op zoek naar mensenvlees zorgen deze wezens dat niemand die in het doolhof tot overnachting verplicht werd het kon navertellen. Het dagelijks leven bestaat uit overleven. Een extra complicatie volgt wanneer het eerste meisje in hun thuishaven verschijnt.

‘The Maze Runner’ volgt een andere structuur dan de gangbare young adult film. In plaats van een lineair verloop van punt A naar B, begint de film vrijwel in medias res. Dat biedt de film een bevorderlijk profijt, die het concept van het doolhof versterkt. De speelwereld in ‘The Maze Runner’ kan gezien worden als een open ruimte waarin de antwoorden op de veelvuldige vragen nog niet bekend zijn. Dat noopt tot exploratie. Net zoals de personages zelf, wordt ook de toeschouwer betrokken bij die puzzel. De kijker gaat dus actief mee het doolhof in. Anders dan in een lineaire film wordt het obstakel van voorspelbaarheid zo vakkundig omzeild. Als gevolg wordt ook de spanning hoog gehouden. Deze videogameachtige setting houdt de aandacht lang vast. Het doolhof is zelf stilistisch wat eenvormig, maar de verbeelding doet zijn werk.

Dat debuterend regisseur Wes Ball daarbij toch alle denkbare stijlconventies aan elkaar rijgt is dan geen probleem. Ook omdat hij ze met vol enthousiasme en overtuiging inzet. Neem daarbij de duistere sfeer, het lekkere tempo en het prima acteerwerk van de jonge cast en de film bewijst een toevoeging te zijn. Karakteristieke thema’s komen terug, maar de film geeft er zijn eigen draai aan. ‘The Maze Runner’ heeft precies die kenmerkende frisheid in zich die het genre zo verfraait. Jammer van de misplaatste emotie die het einde zo ontsiert. Omdat er zoveel onbeantwoorde vragen overblijven, maakt het toch nieuwsgierig naar het vervolg. Laat dat deel maar snel komen.

Wouter Los

Waardering: 4

Bioscooprelease: 25 september 2014
DVD- en blu-ray-release: 18 februari 2015