The Private Life of Plants (1995)
Regie : Mike Salisbury | 292 minuten| documentaire | Voice-over: David Attenborough
Hebben planten een privéleven? Als je de documentaire ‘The Private Life of Plants’ mag geloven wel. Ze planten zich voort, vormen bondgenotenschappen, doen zich soms anders voor dan ze zijn en helpen elkaar om zeep. Vaak verloopt dit alles zo traag en geleidelijk dat het zich aan je blik onttrekt, maar dankzij time-lapse photography (beelden vertraagd opnemen en vervolgens versneld afspelen) ontvouwt zich een verhaal vol dramatiek. Woudreuzen worden gewurgd door woekeraars en sterven een roemrijke dood, om daarna als voedingsbodem te dienen voor een nieuwe generatie. Triffid-achtige bekerplanten lokken insecten in hun dodelijke val. Bosanemonen ontvouwen hun witte glorie in de ochtendzon. Woestijnplanten zorgen na een zeldzame regenbui voor een explosie aan kleur.
‘The Private Life of Plants’ stamt alweer uit 1995, maar kan zich meten met recentere collega-documentaires als ‘Blue Planet’ en ‘Planet Earth’. Bij de BBC weten ze nou eenmaal hoe ze de natuur in beeld moeten brengen. Ook weten ze hoe ze een stoffig thema als botanie kleur kunnen geven. Bij natuurdocu’s van de BBC hóórt de humor en het unieke stemgeluid van David Attenborough, al huurt men voor de bioscoopversies (‘Deep Blue’, ‘Earth’) nog wel eens mindere vertellers als Michael Gambon en Patrick Stewart in. ‘The Private Life of Plants’ heeft gelukkig de juiste commentaarstem. Dat moet ook wel, want Attenborough presenteert het geheel en reist persoonlijk de wereld af om de kijker al dat moois te tonen. Daarbij schrikt de bejaarde natuurvorser er niet voor terug om in bomen of op de rug van een olifant te klimmen: petje af!
‘The Private Life of Plants’ geeft een intiem kijkje in het plantenrijk en de beelden zijn adembenemend mooi, of ze nou op Borneo of op het Engelse platteland geschoten zijn. Gewone dingen worden bijzonder, zoals het verkleuren van loofbomen of het woekeren van een braamstruik. Met een dreigend muziekje erbij krijgt dit laatste bijna iets lugubers. Kleine sluipmoordenaars zijn het, die wriemelende groene braamsprieten. Af en toe krijg je de indruk dat gebeurtenissen gemanipuleerd zijn. De scène waarin een briesje over een veld uitgebloeide paardenbloemen wervelt is prachtig, maar waarschijnlijk staat er buiten beeld een windmachine overuren te draaien. En zou dat vruchtbaarheidsverhogende steppebrandje nou spontaan zijn ontstaan? Laten we het erop houden dat je de natuur soms een handje moet helpen. Dat is meteen ook het thema van de documentaire: de natuur is prachtig, maar als we er niet voorzichtig mee omgaan is er binnenkort weinig meer van over.
Paula Koopmans