The War Lover (1962)
Regie: Philip Leacock | 101 minuten | avontuur, drama | Acteurs: Steve McQueen, Robert Wagner, Shirley Anne Field, Gary Cockrell, Michael Crawford, Bill Edwards, Chuck Julian, Robert Easton, Al Waxman, Tom Busby, George Sperdakos, Bob Kanter, Jerry Stovin, Ed Bishop, Richard Leech, Bernard Braden
Hij maakte reuzensprongen op motoren, racete met snelle wagens en deed vrijwel al zijn stunts zelf. Steve McQueen was een echte thrillseeker. ‘The King of Cool’ werd hij genoemd, omdat hij onder alle omstandigheden alles onder controle wist te houden. Cool, calm and collective en een held tegen wil en dank. Vanuit een eenvoudige jeugd werkte hij zich op tot één van de meest legendarische filmsterren. Mannelijker kreeg je ze niet. Van iemand die zo vaak het gevaar op zocht, verwacht je dat het een keer fout gaat. Denk aan James Dean, die net als McQueen van snelheid hield. Maar waar Dean zichzelf te pletter reed, werd ‘The King of Cool’ geveld door asbestkanker. Vijftig jaar werd hij. Bijna veertig jaar na zijn overlijden heeft McQueen nog altijd een iconische status. En dat terwijl zijn nabestaanden zijn nalatenschap zorgvuldig beschermen, om te voorkomen dat zijn beeltenis commercieel wordt uitgebuit (zoals dat bijvoorbeeld wel met andere jong overleden sterren als James Dean en Marilyn Monroe gebeurt). Cooler en virieler dan Steve McQueen vind je ze ook nu niet in Hollywood, en zo blijft zijn legendarische status fier overeind.
McQueen werd bekend met films als ‘The Magnificent Seven’ (1960), ‘The Great Escape’ (1963), ‘The Cincinatti Kid’ (1965), ‘Bullitt’ (1968) en ‘Papillon’ (1973) en scoorde voor ‘The Sand Pebbles’ (1966) een Oscarnominatie. Een film die minder bekend is, is ‘The War Lover’ uit 1962. Een oorlogsfilm van de Engelsman Philip Leacock, waarin de oorlog in feite een bijrol speelt. McQueen is kapitein Buzz Rickson, een rol zoals hij er zovele speelde. Het is 1943 en Rickson is de hooghartige piloot van een Boeing B-17 Flying Fortress bommenwerper die ‘The Body’ genoemd wordt. Hij is van het type dat orders van bovenaf het liefst negeert omdat hij het zelf beter weet. Tijdens een van de missie boven Engeland gaat het goed mis: omdat Rickson ondanks slecht zicht door wil gaan met de aanval, gaat één van de bommenwerpers uit zijn squadron, inclusief bemanning, ten onder. Zijn leidinggevende tolereert Ricksons dollemansacties simpelweg omdat hij met afstand de beste piloot is die hij heeft. Ook al bestaat er serieuze twijfel of Rickson nou een held is of een psychopaat. Tussen de missies door ontmoet Rickson een jonge Engelse vrouw, Daphne Caldwell (Shirley Anne Field), maar zij ziet zijn eerste luitenant Ed Bolland (Robert Wagner) eigenlijk meer zitten. De twee worden verliefd, al vermoedt zij dat het van korte duur is omdat Bolland na de oorlog weer terug zal keren naar de VS. De spanning tussen Rickson en Bolland loopt hoog op, zeker na de dood van tweede luitenant Marty Lynch (Gary Cockrell), waaraan Bolland de roekeloze kapitein schuldig acht. Bovendien heeft Rickson zijn zinnen gezet op Daphne, en hij is zeker niet van plan zich zomaar gewonnen te geven.
Scenarioschrijver Howard Koch (‘Letter from an Unknown Woman’, 1948) baseerde zich voor het script op de roman ‘The War Lover’ uit 1959 van John Hersey, al veranderde hij wel de namen. De focus ligt sterk op de egoïstische Rickson, die er alles voor over heeft om te krijgen wat hij wil, en daarbij over lijken gaat. Niet de meest sympathieke held voor een verhaal, ook niet als hij gespeeld wordt door Steve McQueen. Saillant detail is dat de hoofdrol in deze film aanvankelijk aangeboden was aan Warren Beatty. Die sloeg de rol echter af, waarschijnlijk omdat hij er de oorzaak van was dat het huwelijk van tegenspeler Robert Wagner en actrice Natalie Wood op de klippen was gelopen. Of Rickson sympathieker zou zijn geweest als hij door Beatty zou zijn gespeeld, is te betwijfelen. Want het is niet makkelijk mee te leven met zo’n zelfzuchtige, dwarse en eendimensionale hork als Rickson. Er zit vast een diepere psychologische laag achter waarom hij is zoals hij is, maar daar wordt veel te weinig mee gedaan. Daar tegenover staat Wagner, die weliswaar eerder onze sympathie verdient maar een vrij kleurloos personage neerzet. Field is oerdegelijk, maar meer ook niet en de rivaliteit tussen beide kemphanen wordt maar zuinigjes uitgewerkt. Dat de acteurs niet meer weten te maken van hun rollen, komt met name door een matig script en de matte regie van Leacock. De luchtgevechtscènes zijn gelukkig wel spectaculair, maar blijven helaas beperkt tot het laatste half uur van de film. Voor de liefhebber van authentiek oorlogsmaterieel zijn de vliegtuigen en de spaarzaam gebruikte maar unieke archiefbeelden wellicht de moeite van het kijken waard.
Het had zo mooi kunnen zijn: de ‘war lover’ achter wiens schild van mannelijke heroïek een onvermogen schuilt om op een normale manier lief te hebben. Hadden we dat schild brokje voor brokje afgepeld zien worden dan had ‘The War Lover’ een krachtig, psychologisch portret van een complexe oorlogsheld kunnen zijn. Helaas, in werkelijkheid is de oorlogsheld een lompe hork die de vrouw van zijn enige vriend wil afpakken en zijn collega’s de dood injaagt met zijn roekeloze gedrag. Als drama schiet ‘The War Lover’ ernstig tekort. Voor de liefhebber van oorlogsfilms is het even doorbijten tot het laatste half uur, als het spektakel losbarst in wat uiteindelijk het enige gedeelte van de film blijkt dat de moeite echt waard is.
Patricia Smagge
Waardering: 2
Bioscooprelease: 16 mei 1963
DVD-release: 7 november 2018 (Retro Collection/Original Poster Collection #17)