Unmade Beds (2009)
Regie: Alexis dos Santos | 93 minuten | drama, komedie, romantiek | Acteurs: Fernando Tielve, Déborah François, Michiel Huisman, Iddo Goldberg, Richard Lintern, Katia Winter, Leonardo Brzezicki, Alexis Dos Santos, Lucy Tillet, Al Weaver, Valentina Brazzini, Johnny Lambe, Tim Plester, Anders Berg, Florencia Braier, Sinead Dosset, Rosie Edwards, Kate Forbes, Kai Milsted, Sotiris Panopoulos, Daniel Smith, Yannis Tsitsovits, Heather Wright, Sharon Young
‘Unmade Beds’, van de Argentijnse filmmaker Alexis Dos Santos, is een type filmhuisfilm dat vele verwanten kent. Het is een film die ongedwongen aanvoelt, melancholisch is, en zich, net als vele andere filmhuisfilms ervoor, concentreert op relaties en rondreizende jongeren die op zoek zijn naar een leidende filosofie in hun leven en een connectie met gelijkgestemden. Het zijn vaak “vrije geesten” die in hostels en herbergen in het buitenland overnachten en in een diverse, internationale groep verkeren. Actie is in dit soort films vaak ver te zoeken, en ook de plot is ondergeschikt aan zaken als sfeer en personages. Er wordt veel gefilosofeerd, onder het genot van een kop koffie en/of een sigaret, over grote onderwerpen als de Liefde, relaties, verschillen tussen mannen en vrouwen, eindigheid, en (verloren) jeugd. Jean-Luc Godard heeft verschillende films gemaakt in dit subgenre, Cédric Klapisch deed het met zijn ‘L’auberge espagnol’ (met onder meer Audrey Tautou), Richard Linklater met ‘Before Sunrise’ en ‘Before Sunset’, en Wong Kar-Wai met het sfeervolle ‘In the Mood for Love’, waar ‘Unmade Beds’-regisseur Alexis Dos Santis door zegt geïnspireerd te zijn. Het is natuurlijk moeilijk om nog nieuwe geluiden in dit genre te laten horen, maar zolang de sfeer aantrekkelijk is, de personages authentiek overkomen, en de acteurs een leuke chemie hebben samen, hoeft dit geen probleem te zijn. En gelukkig zijn deze elementen in ‘Unmade Beds’ prima in orde.
Het grootste filosofische vraagstuk in ‘Unmade Beds’ wordt geformuleerd door Déborah François aan de hand van een statement van haar ex-vriend. Hij vond, zo zegt ze, dat mensen altijd eilandjes zijn en nooit helemaal samen kunnen komen in een relatie. Het blijft altijd 1 + 1. Zelf hoopt ze dat het mogelijk is dat twee mensen echt kunnen samensmelten in een relatie en één kunnen worden. Een Jerry Maguire-achtige “you complete me”-gedachte, dus. Hugh Grant worstelde in ‘About a Boy’ met hetzelfde dilemma. François, die met haar contemplatieve blik sterk doet denken aan Emmanuelle Devos, is immer interessant om naar te kijken, al lijdt haar gefilosofeer uiteindelijk nergens naar. Het is nooit goed duidelijk wat ze wil, waar ze naartoe wil, en of ze daar nog aan zal komen. Toch zijn haar scènes op zichzelf genomen vaak intrigerend. Haar relatie met “X-ray man” Michiel Huisman is tamelijk interessant en de twee spelers hebben een mooie wisselwerking met elkaar. De karakters – net als de acteurs – hebben een ongedwongen relatie, waarbij ze zich laten leiden door het lot en impulsiviteit. Ze proberen onconventionele regels op te stellen, wellicht om hun uiteindelijke samenzijn en een eventuele toekomst samen dan meer waarde te laten hebben. Sommige scènes doen wat denken aan ‘Before Sunrise’, bijvoorbeeld de speelse manier waarop ze afspreken (hij bepaalt de dag, en zij de plek waar ze elkaar weer zullen ontmoeten, maar er wordt wel het een en ander aan toeval overgelaten); en de scène waarin ze iets gaan doen wat zij nog nooit gedaan heeft, lijkt geïnspireerd te zijn door ‘Breakfast at Tiffany’s’.
De liefdesscènes tussen Huisman en François zijn prachtig in beeld gebracht, net als die tussen Axl en zijn huisgenoten. Het verhaallijntje van Axl draagt direct veel drama in zich – het is de traditionele zoektocht naar de vader – maar na enkele prikkelende confrontaties met zijn vader, loopt ook dit op weinig uit. Misschien is dit wel juist de opzet van Dos Santos: om de zoektochten onvervuld, de doelen onduidelijk, en de gevoelens onbestemd te houden. Op zich is het te prijzen dat hij geen makkelijke oplossingen biedt en bovendien leunt de film heel erg op de sfeer en emoties, wazig of niet, en dit cruciale en geslaagde element tilt de film boven de middenmoot uit. De sfeer is op haar beurt afhankelijk van overtuigende acteurs – die hier aanwezig zijn – betrokken regie en intiem camerawerk – check – en passende muziek. Vooral deze muziek, bestaande uit alternatieve, Portishead-achtige rockmuziek zorgt voor een band met de beelden; Juist de combinatie van de hippe, maar tegelijkertijd ietwat zweverige, vreemde muziek en de hier goed bij passende personages, maken van ‘Unmade Beds’ een kijkervaring die je bijblijft.
Bart Rietvink
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 13 augustus 2009