De eenzaamheid van de priemgetallen – La solitudine dei numeri primi (2010)

Regie: Saverio Costanzo | 118 minuten | drama | Acteurs: Alba Rohrwacher, Luca Marinelli, Martina Albano, Arianna Nastro, Tommaso Neri, Vittorio Lomartire, Aurora Ruffino, Giorgia Pizzio, Isabella Rossellini, Maurizio Donadoni, Roberto Sbaratto, Giorgia Senesi, Filippo Timi, Giorgia Pizzo

In ‘De Eenzaamheid van de Priemgetallen’ worden de twee jonge mensen, Mattia (Luca Marinelli) en Alice (Alba Rohrwacher) gevolgd vanaf hun kinderjaren tot volwassenheid. Het verhaal flitst met enkele korte scènes door hun jongste kinderjaren. Mattia is hyperintelligent, doet het al jong meer dan uitstekend op school en heeft een geestelijk niet volwaardig tweelingzusje, Michela. Hij schaamt zich een beetje voor haar. Het filmverhaal start pas echt als Mattia 24 is om vervolgens veelvuldig heen en weer in tijd te springen.

Als de jonge Mattia wordt uitgenodigd voor een verjaardagsfeestje van een schoolkameraadje wil hij om eerdergenoemde reden eigenlijk zijn zusje niet meenemen, maar zijn moeder wil geen onderscheid maken en zegt dat hij haar mee moet nemen. Mattia laat zijn zusje op het laatste moment achter op een bankje in het park waar hij haar de opdracht geeft daar op hem te blijven wachten. Als hij na een tijdje terugkomt is zijn zusje spoorloos verdwenen. Deze dramatische gebeurtenis en de last van het schuldig zijn aan haar dood zal hem zijn hele leven achtervolgen en zijn leven verder bepalen. Het drukt zwaar op zijn geweten en hij kan er met niemand over praten.

Alice is een levenslustig en sportief meisje. Tijdens een wintersportvakantie wil haar dominante vader – terwijl het die dag erg mistig is – dat Alice die dag toch gaat skiën. Daar heeft zij eigenlijk helemaal geen zin in. Tijdens de afdaling krijgt Alice een zwaar ongeluk, waardoor zij de rest van haar leven mank loopt. Gedurende haar jeugd wordt zij op school en door ‘vriendinnen’ voortdurend gepest en voor mankepoot uitgemaakt. Alice is, naast haar handicap, dus net als Mattia door een gebeurtenis uit het verleden psychisch zwaar beschadigd.

Beiden hebben dus in hun kinderjaren een traumatische ervaring beleefd, zij zijn extreem in zich zelf gekeerd en voelen zich daarbinnen machteloos.

Tijdens hun jeugdjaren leren Mattia en Alice elkaar op school kennen, maar verliezen elkaar daarna uit het oog. Later komen zij elkaar op de middelbare school weer tegen. Hun dramatische voorgeschiedenis en belaste verleden heeft hen gevormd, zij herkennen de gekwetste ziel in elkaar zonder dat zij elkaars voorgeschiedenis kennen of willen delen. In alle kwetsbaarheid ontstaat tussen hen een bijzondere vriendschap. Beiden zijn verminkt in hun ziel en uiten dit onder meer via zelfbeschadiging die bij hun omgeving heftige reacties van onbegrip oproept.

Hun verbondenheid in deze zuiver platonische vriendschap is bijzonder gecompliceerd omdat het twee bijna emotieloze mensen zijn. Een eerlijk contact komt niet tot stand omdat vooral Mattia zijn geheim dat hem zo zwaar belast met niemand kan delen. Alice is heimelijk hevig verliefd op Mattia, maar deze deelt haar gevoelens niet. Mattia gaat in het buitenland werken en heeft daar een succesvolle wetenschappelijke carrière als wiskundige, maar is in sociaal opzicht volledig ‘gemankeerd’. Alice wordt een gepassioneerd fotografe en krijgt op een gegeven moment de opdracht een bruidsreportage maken van een vroegere schoolvriendin die haar eerder veelvuldig pestte. Bij een ontmoeting vraagt Alice Mattia mee om haar te assisteren. Een maalstroom van ontwikkelingen komt op gang …..

Het scenario van voorgeschiedenis en verder verloop van hun leven springt zoals gezegd veelvuldig in tijd heen en weer. Hierdoor is het niet altijd eenvoudig te volgen, ook omdat er de nodige symboliek en mystiek in is verwerkt. Het is niet altijd direct duidelijk in welke fase men zich dan weer bevindt. De regisseur neemt ruim de tijd om de gebeurtenissen zich zorgvuldig te laten ontvouwen, maar het leidt ook tot momenten van traagheid in de ontwikkelingen. Zonder dat de dramatiek van het verhaal aan kracht zou inboeten, zou de film inhoudelijk overtuigender zijn geweest als regisseur Paolo Giordano in het nu overvloedige materiaal van 118 minuten meer had gesneden. Daarbij is het aantal keren dat in tijd heen en weer wordt gesprongen ruim bemeten. De cameravoering is daarentegen voorbeeldig, in visueel opzicht is het geheel bijzonder fraai neergezet in rijke en warme kleuren. Het is eerder de lengte en het op momenten voortkabbelen van de ontwikkelingen die maken dat dit weliswaar fraai gestileerd verfilmde verhaal niet voor honderd procent ‘beklijft’, waar de dramatiek toch volop in de gebeurtenissen is verweven.

Alba Rohrwacher (Alice) is een grote ster geworden in de Italiaanse cinema en schitterde meer recent nog in ‘Cosa voglio di più’ en ‘Il papa di Giovanna’. Ook nu speelt zij krachtig en vol overtuiging en heeft voor deze zware rol veel van haar toch al niet zo grote lichaamsgewicht ingeleverd. Luca Marinelli zet de moeilijke rol van Mattia met flair neer. Voor de grande dame Isabella Rossellini is een minder inhoudelijke rol als moeder van Mattia weggelegd.

Zal de tijd alle wonden van Mattia en Alice kunnen helen? Kunnen zij in hun alles overheersende eenzaamheid de rust, balans en ook elkaar vinden? De vele lezers van het boek dat een enorme bestseller is geworden zullen het antwoord al weten. Na een ruim verloop van tijd vallen de overvloedige puzzelstukjes allemaal op hun plaats, maar is dat dan de juiste? ‘De eenzaamheid van de priemgetallen’ is voor de liefhebber van literatuurverfilmingen niet te versmaden. Art house pur sang!

Rob Veerman

Waardering: 3

Bioscooprelease: 9 december 2010