The Edukators – Die fetten Jahre sind vorbei (2004)

Regie: Hans Weingartner | 126 minuten | drama, komedie, romantiek, misdaad | Acteurs: Daniel Brühl, Julia Jentsch, Stipe Erceg, Burghart Klaußner, Peer Martiny, Petra Zieser, Laura Schmidt, Sebastian Butz

‘The Edukators’ heette oorspronkelijk ‘Die fetten Jahre sind vorbei’. Aangezien dit wat al te Duits klinkt en een letterlijke vertaling naar het Engels ook geen literair hoogstandje oplevert, is er gekozen voor ‘The Edukators’. Een prima oplossing, mits je bevattelijk bent voor de ironie van deze titel. Een schitterende film ook, mits je ontvankelijk bent voor de grijstinten die regisseur Hardenberg hier schetst. Want hoewel het er alle schijn van heeft dat ‘The Edukators’ het links-radicale gedachtegoed probeert te propageren, ligt het allemaal een stuk ingewikkelder.

‘The Edukators’ handelt over drie linkse jongeren die inbreken in de huizen van rijken zonder iets te stelen. Stelen van de rijken om het aan de armen te geven is meer iets voor burgermannetjes. Ze laten slechts een briefje achter met de mededeling dat de vette jaren voorbij zijn. Toch wordt langzaam duidelijk dat ook persoonlijker motieven meespelen. Voor Jan is de kick minstens zo belangrijk terwijl Jule pas enthousiast wordt als ze iemand kan terugpakken die haar wat heeft aangedaan. En hoe komt Peter aan dat gouden horloge?

Zoals de linkse jongeren minder principieel zijn dan ze zouden willen, zo is ook de zakenman Hardenberg minder rechts dan je zou verwachten. Tijdens de knullige ontvoering van Hardenberg groeien ontvoerders en ontvoerde langzaam naar elkaar toe. Gelukkig pakt regisseur Weingartner dit alles subtiel aan zodat het niet ontaardt in week en voorspelbaar sentimentalisme. Die subtiliteit geldt ook voor de humor. Hoewel de ondertoon van de film serieus is, kan er bijzonder vaak gelachen worden, zij het meer gniffel dan schaterlach.

‘The Edukators’ handelt niet alleen over idealen en maatschappelijke polarisatie, ook minder politieke motieven als vriendschap, liefde en trouw komen aan de orde. Daarmee spreekt de film zowel tot het hoofd als het hart. Tel daarbij de prima acteerprestaties, fijne muziek en vlotte, handgedraaide shots, en je hebt een film die nu al tot de beste van het prille jaar gerekend mag worden.

Het zal ongetwijfeld geen toeval zijn dat een productie als ‘The Edukators’ uit het hedendaagse Duitsland komt. Een maatschappij die als geen ander weet wat het denken in zwart-wit kan aanrichten, en waarin ook nu nog relatief grote tegenstellingen bestaan. Na ‘Goodbye Lenin’, ‘Gegen die Wand, ‘Der Untergang’ en de meeste films van Tom Tykwer, vormt ‘The Edukators’ ook het zoveelste bewijs dat de Duitse cinema springlevend is. De vette jaren zijn misschien in veel opzichten voorbij, voor de Duitse film geldt dat zeker niet.

Henny Wouters

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 3 februari 2005