Doubles vies (2018)

Regie: Olivier Assayas | 108 minuten | komedie, drama | Acteurs: Guillaume Canet, Juliette Binoche, Vincent Macaigne, Christa Théret, Nora Hamzawi, Pascal Greggory, Laurent Poitrenaux, Sigrid Bouazis, Lionel Dray, Nicolas Bouchaud, Antoine Reinartz

Wat betekent de digitalisering voor de toekomst van het geschreven woord? Dat is het thema in ‘Doubles vies’ (2018) van de Franse filmmaker Olivier Assayas, die we nog kennen van ‘Clouds of Sils Maria’ (2014) en ‘Personal Shopper’ (2016). Wie zit er nog te wachten op boeken, als je alles al op internet terug kunt vinden? Het werk van de populairste bloggers wordt tegenwoordig meer gelezen dan het werk van 95 procent van het schrijversgilde. Wat heeft het nog voor zin om literair werk in boekvorm uit te geven als je er met veel minder geld, tijd en moeite ebooks en audioboeken van kunt maken? De uitgeverij is een vrij logge, traditionele wereld waarin het enige tijd kost om veranderingen door te voeren. Juist over de wrijving die ontstaat tussen de romantici die krampachtig willen vasthouden aan het oude en de vooruitstrevende jonge honden met dollartekens in de ogen die juist vaart willen maken met de digitalisering, gaat ‘Doubles vies’. Assayas neemt niet echt een standpunt in, maar onderzoekt via zijn personages welke argumenten er voor modernisering zijn en welke tegen. Dat klinkt nogal didactisch en belerend, zeker in een speelfilm, en dat is het ook. En ook al bespreekt hij interessante invalshoeken, het blijft de vraag of een lichtvoetig relatiedrama als ‘Doubles vies’ nou het juiste middel is om dit soort stevige thematiek te onderzoeken.

Zo zwaar als het onderliggende onderwerp is, zo flinterdun is het verhaaltje. ‘Doubles vies’ speelt zich zoals gezegd af in de uitgeverswereld. Uitgever Alain Danielson (Guillaume Canet) heeft een afspraak met de wat naïeve schrijver Leonard Spiegel (Vincent Macaigne), die graag wil weten wat hij van zijn laatste manuscript vond. Leonard heeft wat bescheiden succesjes gehad in het verleden, met autobiografische fictieromans waarin hij zijn talloze amoureuze veroveringen beschrijft. Alain vindt Leonards werk eigenlijk maar egotripperij en dit nieuwe manuscript is meer van hetzelfde, dus hij is niet van plan dit werk uit te geven. Daar denkt zijn vrouw Selena (Juliette Binoche) heel anders over, maar zij is niet helemaal neutraal aangezien zij Leonards huidige minnares is. Alain is ondertussen druk bezig met de toekomst van zijn vak, wat hem dan weer wordt ingegeven door zijn jonge collega Laure (Christa Théret), die de uitgeverij soepel naar de digitale wereld moet zien te loodsen en die niet te beroerd is met haar baas de koffer in te duiken als ze daarmee haar zin krijgt. Actrice Selena speelt de hoofdrol in een succesvolle politieserie maar voelt zich eigenlijk te goed voor dergelijke niemendalletjes. Om er toch toe te blijven doen schuift ze haar trots opzij en draaft ze maar weer op op de set. Leonards vrouw Valérie (Nora Hamzawi) is de persoonlijk assistent van een veelbelovend politicus en vanwege die drukke baan nogal kortaf en bits tegen haar man. Terwijl hij zich afvraagt of zij weet van zijn talloze affaires, heeft zij heel andere dingen aan haar hoofd.

De literaire wereld, de politiek, het acteursgilde; de personages in ‘Doubles vies’ begeven zich in de hogere kringen en gedragen zich ook zo. Ze komen nogal pretentieus over met hun eindeloze gewauwel – want ja, er wordt véél gepraat in deze film – over de commercialisering van het boekenvak en de democratisering van het internet. Allemaal leuk en aardig, maar omdat het hoofdzakelijk bij woorden blijft en amper tot daden komt, missen de discussies hun doel. Door hun snobistische voorkomen, opmerkelijke moralen (waarom lijkt niemand het erg te vinden dat ze bedrogen worden?) en aanstellerige navelstaarderij wordt het ons niet eenvoudig gemaakt om de personages sympathiek te vinden. Het is dankzij topacteurs als Binoche, Canet en Macaigne dat we toch tot op zekere hoogte meegaan met Selena, Alain en Leonard, maar als tegen het einde op semi-ironische wijze wordt aangehaald dat actrice Juliette Binoche het audiobook van Leonards nieuwste roman maar moet inspreken, is het toppunt van zelfbevlekking wel zo’n beetje bereikt. Olivier Assayas heeft zeker zinnige dingen te melden in ‘Doubles vies’, maar de vorm waarin hij zijn betoog gegoten heeft komt zijn boodschap helaas niet ten goede. Hierdoor blijft de film steken in een halfslachtige blik in het leven van een groepje snobs die zichzelf graag horen praten en veel te serieus nemen.

Patricia Smagge

Waardering: 2

Bioscooprelease: 14 februari 2019