La rançon de la gloire (2014)

Regie: Xavier Beauvois | 114 minuten | komedie, drama | Acteurs: Benoît Poelvoorde, Roschdy Zem, Séli Gmach, Chiara Mastroianni, Nadine Labaki, Peter Coyote, Xavier Maly, Arthur Beauvois, Jean-Daniel Bigler, Dolores Chaplin, Eugène Chaplin

Voor filmliefhebbers over de hele wereld was eerste kerstdag 1977 een treurige dag. Charlie Chaplin, een van de meest invloedrijke filmsterren van de twintigste eeuw, is die nacht in zijn woonplaats Vevey in Zwitserland overleden aan een hartstilstand. Hij werd 88 jaar oud. Zelfs na zijn dood hield Chaplin de gemoederen bezig. Twee en een halve maand na zijn dood, op 8 maart 1978, werd namelijk zijn stoffelijk overschot gestolen. De lijkrovers eisten losgeld van Chaplins nabestaanden, maar hun plannetje mislukte en de dieven werden gearresteerd. En het lijk? Dat werd elf weken later teruggevonden teruggevonden, niet ver van Vevey, bij het meer van Genève. Het werd nadien herbegraven, ditmaal onder een dikke laag beton zodat het niet gauw meer achterover gedrukt kon worden.

De Franse regisseur Xavier Beauvoix was indertijd pas tien jaar, maar toen al een groot fan van de meesterkomiek. De man die vooral bekend is van stemmig drama als het veelgeprezen ‘Des hommes et des dieux’ (2010), maakte met ‘La rançon de la gloire’ (2013) zijn allereerste komedie, en een regelrechte ode aan Chaplin. Niet alleen koos Beauvoix de grafroof van de legendarische Britse komiek als onderwerp, hij verwijst ook in specifieke fragmenten naar zijn idool. Met dank aan de Belgische acteur Benoît Poelvoorde, die het typetje van de clowneske landloper waar Chaplin beroemd mee werd op voortreffelijke wijze nieuw leven inblaast. Poelvoorde is Eddy, een schlemiel die aan het begin van de film uit de gevangenis wordt ontslagen. Omdat hij verder eigenlijk nergens terecht kan, zoekt hij zijn oude vriend Osman (Roshdy Zem) op, een straatarme immigrant die met zijn vrouw en dochtertje in een oude caravan woont. Als ze op televisie de begrafenis van Chaplin zien, en geconfronteerd worden met de onmetelijke rijkdom waarmee de komiek zich omgaf, komt Eddy op het lumineuze idee voor de postume kidnapping. Want, zo zegt hij, ‘kwam Chaplin niet altijd op voor zwervers, immigranten en armelui? Wij zijn het allemaal’.

Wat deze heistmovie zo bijzonder maakt – naast het bizarre uitgangspunt natuurlijk – is het feit dat het een prachtige liefdesverklaring is aan Charlie Chaplin. Op verschillende niveaus sijpelt de liefde die Beauvoix – en waarschijnlijk ook Poelvoorde, anders kun je niet zo’n treffende imitatie neerzetten – voor de komiek voelde, door. Beauvoix liet zich inspireren door oude films van Chaplin, toont ook fragmenten uit diens films. De personages uit ‘La rançon de la gloire’ vereenzelvigen zich ook met hem. Natuurlijk was Chaplin steenrijk, maar dat was hij niet altijd. En hij speelde vaak typetjes zonder een cent te makken, maar wel met het hart op de juiste plaats. Die talloze verbindingen met en verwijzingen naar Chaplin, en het uitstekende acteerwerk, maken deze film de moeite waard. Beauvoix mocht, als een klein kind in een snoepwinkel, filmen in het huis van Chaplin en op de begraafplaats waar hij nog altijd zijn laatste rustplaats heeft. Hoewel diens nabestaanden aanvankelijk aarzelden over de film – moest die vervelende episode uit de familiegeschiedenis nou weer opgerakeld worden – gaven ze uiteindelijk toch groen licht en twee van Chaplins erfgenamen spelen zelfs een rolletje. Beauvoix schaadt hun vertrouwen zeker niet.

Hoewel het tempo van de film wat opgeschroefd had mogen worden en de montage efficiënter had gekund, overheerst na het kijken van ‘La rançon de la gloire’ de glimlach. Beauvoix brengt hier een warme ode aan Chaplin, die het bekijken absoluut waard is, zeker voor fans van de oude meester. Benoît Poelvoorde had zich al bewezen als komisch talent, maar bevestigd zijn status hier nog maar eens met een rol die net zo goed door Chaplin zelf gespeeld had kunnen worden. Charmant, fijn filmpje. Xavier Beauvoix mag vaker komedies maken!

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 2 juli 2015
VOD-release: 29 september 2015
DVD-release: 29 september 2015