Itzhak (2017)

Recensie Itzhak Cinemagazine Regie: Alison Chernick | 82 minuten | documentaire, muziek, biografie | Met: Itzhak Perlman, Toby Perlman, Alan Alda, Billy Joel, George Bush, George W. Bush, Zubin Mehta, Benjamin Netanyahu, Barack Obama, Luciano Pavarotti, Steven Spielberg, Barbra Streisand, Ed Sullivan,

Waarom ga je een bepaald instrument bespelen? Omdat je een klank hoort in je hoofd die je bevalt, zegt violist Itzhak Perlman, bekend van de soundtrack van ‘Schindler’s List’. Ook voor de groten geldt, ze beginnen klein. En de echt groten erkennen dat dit prille begin van liefde voor muziek voor iedereen hetzelfde is, getalenteerd of niet. De een heeft meer doorzettingsvermogen, inspiratie en/of motorische gaven dan de ander, dat maakt echter niet uit.

Perlman heeft een fysieke beperking: hij zit in een rolstoel als gevolg van polio. Te horen is het niet in de melancholische klanken van zijn viool. In de documentaire ‘Itzhak’ volgt regisseur Alison Chernick de Israëlisch-Amerikaanse violist en diens energieke vrouw Toby in hun recente leven, gevuld met goede luim. De Joodse Google zou Joogle moeten heten, zegt Perlman. En vervolgens blijft hij spreken over Joogle.

Geen elitair gebazel over kunst, maar een intens geluid vanuit open, humoristische geesten. Perlman kan evengoed meespelen op ‘We didn’t start the fire’ van Billy Joel. Deze documentaire toont aan dat de Joodse cultuur een sterk stempel heeft gedrukt op het Amerikaanse optimisme van na de Tweede Wereldoorlog. De Joodse diaspora vond een acceptabel rustpunt op het Amerikaanse continent, ook na de stichting van de staat Israël.

Perlman, geboren in 1945, is geen man van heimwee, maar die is wel te horen in zijn muziek. Het is een bitterzoete pijn. Pijn die het best lyrisch is uit te drukken, in dichtkunst, muziek of zelfs politiek, zo zegt hij zelf. Pijn die met iedereen te delen is, in dit geval door een man van de praktijk wiens jeugd meer werd bepaald door vioollessen en levenslust dan door de Joodse zaak, en dat is zijn weg. ‘C’est le ton qui fait la musique’, dieper hoeft dat niet te gaan.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 10 oktober 2019
DVD-release: 31 januari 2020