The Isle – Seom (2000)
Regie: Kim Ki-duk | 86 minuten | drama, romantiek, horror | Acteurs: Jung Suh, Yoosuk Kim, Sung-hee Park, Jae-hyeon Jo
Op de filmposter van het Koreaanse ‘The Isle’ is de verleidelijke actrice Jung Suh te zien die zowel onschuld, sensualiteit en kracht uitstraalt. Op de achtergrond is in heldere blauwtinten een glimp van het mysterieuze meer te zien waar deze film zich afspeelt. Je zou niet snel verwachten dat er achter deze romantisch ogende, sprookjesachtige poster een film schuilgaat waarbij mensen zijn flauwgevallen en moesten overgeven. Toch is dat precies wat er gebeurde toen deze prent haar première beleefde in het filmfestival van Venetië in 2000. Jawel, ‘The Isle’ van regisseur Kim Ki-duk is een echte controversiële film.
Het Koreaanse ‘The Isle’ is meerdere malen vergeleken met de Japanse film ‘Audition’ van de beruchte Takashi Miike. De overeenkomsten tussen deze Aziatische films zit in het expliciete geweld dat je compleet overdonderd vanwege de onvoorspelbaarheid en directheid er van. Zo kent ‘The Isle’ een paar uiterst harde en nare momenten waarin een man en een vrouw zichzelf verwonden met vishaakjes. Daarnaast worden er in een paar passages op een niet zachtzinnige manier met dieren omgegaan. Zo wordt er een kikker doodgeslagen en nog half levend gevild. Ook wordt er een stuk vlees uit nog levende vissen gesneden om daar sushi van te maken.
Waarschijnlijk zullen er al een groot aantal mensen afhaken na het lezen van bovenstaande gruwelijkheden. Dat is begrijpelijk, maar ook jammer. ‘The Isle’ is ondanks het soms keiharde karakter bovenal een mooie, gevoelige film. Hoe wrang het ook klinkt, de geweldexplosies hebben wel degelijk een functie in het verhaal. En juist dat feit zorgt ervoor dat deze film zich op een positieve manier weet te onderscheiden van andere choquerende producties. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je wederom een soort ‘Romance X’ of ‘Ichi The Killer’ voor je kiezen krijgt, waarin geweld of seks op een goedkope manier worden gebruikt om je te choqueren. Net als in ‘Audition’ wordt er in ‘The Isle’ geweld gebruikt om een verhaal te vertellen dat juist krachtiger wordt door het scherpe randje. Achter de explosies van agressie gaat een verhaal schuil waarin onverwerkte emoties en innerlijke demonen centraal staan. De onmacht van de menselijke natuur, waarin geen plaats is voor mensen die er andere denkbeelden of levenswijzes op na houden.
‘The Isle’ gaat over mensen die als verschoppelingen leven buiten de gevestigde orde van de maatschappij. Ki-duk laat twee jonge mensen zien die door hun gebrek aan sociale vaardigheden geen aansluiting vinden in de wereld waarin zij leven. In dit geval gaat het om de complexe haat/liefdeverhouding tussen de stille, emotionele prostitueé Hee-Jin en de sombere Hyun-Shik die een moord op zijn geweten heeft en zijn leven wil beëindigen: twee mensen, beide door de maatschappij verstoten, zijn tot elkaar veroordeeld. Je kunt de moeizame, opbloeiende relatie tussen de twee zien als metafoor van de complexe verhouding tussen man en vrouw. Een band waarbij liefde en haat vaak erg dicht bij elkaar liggen: ondanks de vele verschillen tussen de seksen kunnen ze niet zonder, maar ook niet met elkaar leven.
De strijd tussen de seksen is al zo oud als de wereld zelf. Dat besefte Ki-Duk ook en daarom heeft hij deze universele thematiek op een afwijkende manier proberen uit te beelden. De Koreaanse regisseur gebruikt expliciete beeldtaal waarin hij op een snoeiharde manier zijn boodschap duidelijk wil maken. De huiveringwekkende scènes waarin de twee hoofdpersonages zichzelf toetakelen met vishaakjes, om vervolgens door de ander uit zijn/haar benarde positie te worden bevrijd, slaan op de aantrekkingskracht tussen man en vrouw. Ze worden letterlijk uit het diepe getakeld door hun geliefde. De vis die wordt ontdaan van zijn flanken en daarna weer terug in het water wordt gezet, om vervolgens weer door dezelfde man uit het water wordt geplukt, slaat op de menselijke wilskracht om ondanks emotionele verwondingen toch door te leven ondanks de onherstelbare schade.
Als je net hebt gelezen wat je als kijker allemaal moet verdragen, kun je je moeilijk voorstellen dat ‘The Isle’ in de kern een liefdesverhaal is. Toch is dit zo. De film is ondanks alle gruwelijkheden een ontroerend en liefdevol portret tussen de ontluikende liefde tussen twee, niet alledaagse, mensen. Het geweld beslaat slechts een klein gedeelte van de film. Ki-duk besteedt veel tijd aan de voorzichtige romance en aan de personages die op het eiland wonen. Zo zijn de eerste ontmoetingen tussen Hee-Jin en Hyun-Shik erg ontroerend en lief in beeld gebracht. Vooral de scènes waarin de man van ijzerdraad de meest fantastische dingen, zoals een miniatuur-schommeltje, maakt en die geeft aan Hee-Jin. Het meisje spreekt geen woord, maar haar gezichtsuitdrukking spreekt boekdelen. In een heerlijk loom tempo wordt je geïntroduceerd aan de kleurrijke karakters die aan het meer wonen. Ondertussen krijg je betoverend mooie panorama’s van het eiland te zien. De natuur wordt op een mooie manier in beeld gebracht en de begeleidende muziek zorgt voor een bijzondere, sprookjesachtige sfeer. Ki-duk heeft oog voor detail en dat uit zich in beheerste momenten waarin hij de gelaatsuitdrukkingen van zijn hoofdpersonen observeert. Dat levert enkele mooie, ingetogen scènes op die een gevoel van melancholie oproepen.
‘The Isle’ is een mooie, gevoelige film die niet voor iedereen is weggelegd. Romantici kunnen hun hart ophalen bij enkele intieme passages, maar zij moeten er wel rekening mee houden dat deze film ook scènes kent waarbij je juist je hart vast moet houden. ‘The Isle’ is wel even heel andere kost dan Ki-duks arthouse-klapper ‘Spring, Summer, Fall, Winter… and Spring’ waarmee hij doorbrak in ons land. Je bent gewaarschuwd.
Frank v.d. Ven
Waardering: 4
Bioscooprelease: 17 juli 2003