Monster – Kaibutsu (2023)

Regie: Hirokazu Koreeda |126 minuten | drama | Acteurs: Shidô Nakamura, Sakura Ando, Mitsuki Takahata, Eita Nagayama, Soya Kurokawa, Hinata Hiiragi, Akihiro Kakuta, Yûko Tanaka

Hirokazu Koreeda is een van Japans meest geliefde regisseurs. Na twee uitstapjes naar het buitenland (‘La Vérité’ in Frankrijk en ‘Broker’ in Zuid-Korea), keert hij nu weer terug naar zijn thuisland voor het stemmige ‘Monster’. Degenen die vertrouwd zijn met zijn oeuvre zullen op een thematisch vlak veel herkenbare elementen terugvinden. De filmmaker biedt wederom een gevoelige blik op hedendaagse familieverhoudingen in Japan, met een grote nadruk op de altijd aanwezige strubbelingen van het ouderschap. Maar de fijngevoelige nostalgie die hij normaliter door zijn films heen weeft, verdwijnt in ‘Monster’ voor een aanzienlijk gedeelte naar de achtergrond. Hoewel Koreeda nooit bang is geweest om zware thema’s aan te snijden (kinderverwaarlozing in ‘Nobody Knows’, 2004, en maatschappelijke ongelijkheid in ‘Shoplifters’ 2018), is zijn nieuwste film een beduidend stuk grimmiger dan zijn voorgaande titels.

‘Monster’ begint met een smeuïg gerucht over een middelbare basisschoolleraar, meneer Hori (Eita Nagayama). Hij zou in zijn vrije tijd een hostessbar hebben bezocht (populair in het nachtleven van Japan), waarna het pand waarin de bar zich bevond tot de grond toe afbrandde. De onderwijzer komt in een nog kwader daglicht te staan wanneer hij niet lang daarna wordt beschuldigd van fysiek en mentaal geweld richting een leerling. Alleenstaande moeder Saori (Sakura Ando) is diep geschokt wanneer zij hoort dat het haar zoontje Minato (Soya Kurokawa) betreft. Meneer Hori zou Minato geslagen en gekleineerd hebben. Saori is woedend en komt verhaal halen bij de school van Minato, maar dan wordt het ingewikkeld: meneer Hori weigert om het boetekleed aan te trekken en beschuldigt Minato van het stelselmatig pesten van een medeleerling, de gevoelige Yori (Hinata Hiiragi). Maar wie spreekt hier de waarheid?

Het non-lineaire ‘Monster’ bestaat uit drie verschillende aktes vanuit het perspectief van drie geheel verschillende karakters (moeder Saori, leraar Hori en tenslotte de jonge Minato). Naarmate dit raadselachtige verhaal vordert, komt de waarheid langzaam maar zeker naar boven. De film doet zodoende denken aan ‘Rashomon’ (Akira Kurosawa, 1950), maar het zou verkeerd zijn om de film simpel af te doen als een imitatie. ‘Monster’ is een ambitieuze genremix, en de beste film van Koreeda sinds het bejubelde ‘Shoplifters’.

De eerste akte van ‘Monster’ is verraderlijk. De film opent met een nachtelijk shot van een brandend kantoorgebouw (vuur is een terugkerend motief in het verhaal), waarna we worden voorgesteld aan Saori en Minato. Moeder en zoon wonen nabij het pand en kijken vanaf hun balkon naar de enorme vlammenzee. Al snel leren we dat er iets gaande is met Minato. De jongen is zwijgzaam en vertoont al een tijdje raar gedrag. Wanneer Saori een gasaansteker in zijn slaapkamer aantreft, ontstaat het vermoeden dat Minato wel eens iets te maken kan hebben met de brand. Maar dan wordt Hori geïntroduceerd, en we beginnen ineens te twijfelen. De geruchten die de ronde gaan over deze basisschoolleraar maken ons argwanend tegenover hem, wat alleen maar wordt versterkt wanneer hij wordt beschuldigd van geweld richting Minato. En toch is Koreeda terughoudend in het verstrekken van antwoorden. De film bewaart zijn geheimen doelmatig, en weet wanneer het tijd is om ze te laten ontrafelen.

‘Monster’ combineert in de eerste twee aktes thriller-elementen met een klassiek mysterie, maar wordt pas in de derde akte echt iets speciaals. De film breekt met alle opgezette conventies en biedt in plaats daarvan een ​​psychologische karakterschets van een aantal hoogst gecompliceerde mensen. De film lijkt uiteindelijk vooral te gaan over ons onvermogen om ons in anderen te verplaatsen. Communicatie speelt hierin een belangrijke rol. Als de karakters ervoor hadden gekozen om met elkaar te praten in plaats van snelle conclusies over elkaar te trekken, hadden een aantal verstrekkende consequenties misschien voorkomen kunnen worden.

In dat laatste gedeelte herkennen we onmiddellijk de hand van Koreeda. De regisseur is nooit geïnteresseerd geweest in makkelijke oplossingen. Hij verkiest waarheid boven comfortabele leugens. De laatste akte van ‘Monster’ onderstreept dat maar weer eens. Voor een moment biedt de film ons een vleugje hoop, maar dat duurt niet voor lang. We worden teruggebracht naar de realiteit en deze is vaker wrang dan rooskleurig. Het is daarnaast lovenswaardig dat het einde van de film (waar een duidelijk statement wordt gemaakt) voor geen moment geforceerd of misplaatst aanvoelt. Kore-da staat daar ver boven, zo bewijst hij maar weer eens.

Len Karstens

Waardering: 4

Bioscooprelease: 18 januari 2024
VOD-release: 17 april 2024