The Matrix Reloaded (2003)

Regie: Andy Wachowski, Larry Wachowski | 138 minuten | actie, science fiction | Acteurs: Keanu Reeves, Laurence Fishburne, Hugo Weaving, Carrie-Anne Moss, Jada Pinkett-Smith, Aaliyah, Daniel Bernhardt, Gloria Foster, Harold Perrineau Jr., Harry J. Lennix, Matt McColm, Monica Bellucci, Collin Chou, Clayton Watson, Nona Gaye, Adrian Rayment, Neil Rayment, Ian Bliss

In 1999 veranderde de filmwereld door een enkele film, ‘The Matrix’. De scifi-knaller viel op door de uitdagende verhaallijn, de adembenemende stunts en het naargeestige sfeertje. De mix van intelligente storytelling en spetterende kung fu verraste vriend en vijand. vanuit het niets werden de regisserende Wachowski-broertjes mega-sterren. Een dikke vier jaar later verscheen de eerste opvolger van hun magnum opus. Geheel tegen de verwachting in viel de film enorm tegen. Waar ging het fout?

‘The Matrix: Reloaded’ verhaalt over Neo’s (Keanu Reeves) ontwaking. Van een onopvallende kantoorklerk groeide de man uit tot de ‘uitverkorene’, de redder van de wereld. Naarmate Neo’s krachten groeien, wordt de tegenstand steeds groter. De machines die de wereld bedreigen rukken steeds verder op. Kan het laatste menselijke bolwerk, de stad Zion, de aanval overleven? Is Neo inderdaad ’the chosen one’? En wat is The Matrix nu echt?

Als je niet bekend bent met het eerste deel uit ‘The Matrix’ trilogie dan zul je weinig begrijpen van het complexe verhaal dat de Wachowski’s je voorschotelen. Je wordt zonder toelichting in het spektakel gesmeten (en er weer uitgehaald) en je zult al je kennis nodig hebben om chocola te kunnen maken van dit tweede deel. Op zich is dat geen punt, een beetje hersengymnastiek doet niemand kwaad. Helaas is ‘Reloaded’ een nogal vaag samenraapseltje geworden van allerlei vreemd uitgewerkte ideeën en vage ‘mindfucks’. Het resultaat is een teleurstellend vervolg op een film die eigenlijk al af was en waarin alles al verteld is.

De kern van de serie draait om levensvragen over de menselijke origine en ons bewustzijn. Kunnen we onze eigen hersenen wel vertrouwen en wie zijn we eigenlijk? Interessante gedachtes die in deel een al op een scherpe en intrigerende manier werden belicht. Deel twee gaat verder alsof er niets gebeurd is en schopt de stellingen die in de eerste film werden neergezet keihard onderuit. Wat je geleerd hebt in ‘The Matrix’ geldt niet voor ‘Reloaded’. In feite vertelt ‘Reloaded’ hetzelfde verhaal opnieuw, alleen is Neo al direct ontwaakt en ken je de personages al een stuk beter. Deze herhalingsoefening mist echter de frisheid van zijn voorganger. Het probleem van ‘Reloaded’ is dat je het allemaal eens eerder (en beter) hebt gezien.

De actie en het verhaal maken veel minder impact. Dat komt deels door het eerste deel, maar ook door de kopieerdrift van Hollywood. Door ‘The Matrix’ veranderde het actiegentre in een klap. Ineens had iedere zichzelf respecterende actiefilm wire-frame stunts, draaiende camera-hoeken en bullet-time effects. ‘Reloaded’ is niet geëvolueerd en de stunts, hoe mooi ze ook zijn, zijn niet meer zo speciaal als in het eerste deel. Ook de personages zijn in deel twee weinig veranderd en veranderen ook weinig. Behalve Neo maakt geen enkel personage een opvallende metarmorfose door. Je voelt je nooit echt betrokken bij Neo en zijn team. De afstandelijke, kille kleuren houden je continu op afstand.

Ook de introductie van de in volzinnen en raadsels pratende Merovingian (Wilson) is een vermoeiende aangelegenheid. Dit personage moet nieuwe vragen oproepen en het intellectuele gehalte van de film wat opkrikken. Helaas komt hij niet uit de verf door de groteske, absurd vage monologen die hem in de mond gelegd worden. Moeilijk doen om het moeilijk doen dus. In deel een was de overgang van brains en bullets veel organischer en inventiever in het verhaal verwerkt. In ‘Reloaded’ doet het filosofische gebrabbel geforceerd aan. Ook de beelden in Zion, de laatste menselijke stad, overtuigen niet. De scènes zijn lang uitgesponnen en passen niet bij de rest van de film. De veel lossere sfeer die in de stad hangt contrasteert met de zwaarmoedige ambiance in de rest van de film.

Na al die kritiek zou je denken dat ‘Reloaded’ een flop van jewelste is. Niets is minder waar. Hoe taai de materie ook wordt, de vechtscènes compenseren de mindere passages van de film. Onbetwist hoogtepunt is Neo’s gevecht met honderden klonen van zijn aartsrivaal Agent Smith (Weaving). Ook de aparte camera-opstelling en het gebruik van kleurfilters geeft ‘Reloaded’ net dat beetje extra. ‘The Matrix: Reloaded’ is geen slechte film, maar wel een forse tegenvaller na het briljante eerste deel.

Frank v.d. Ven

Waardering: 3

Bioscooprelease: 15 mei 2003