12.08 East of Bucharest – A fost sau n-a fost? (2006)
Regie: Corneliu Porumboiu | 89 minuten | drama, komedie | Acteurs: Mircea Andreescu, Teodor Corban, Ion Sapdaru, Cristina Ciofu, Teo Corban, Luminita Gheorghiu, Lucian Iftime
Revolutie (de ~ (v.), ~s)
1 omverwerping van een staatsgezag en/of omwenteling van de politieke, sociale en economische verhoudingen
2 radicale verandering, vernieuwing => ommekeer
Revolutie of geen revolutie, dat is de vraag waarom het draait in de Roemeense satire ‘12.08 East of Bucharest’. Het tijdstip in de titel verwijst naar het moment dat de Roemeense dictator Ceaucescu de benen nam, waarmee de omwenteling in feite was voltooid. In een dorpje ten oosten van Boekarest liep omstreeks dat uur het centrale plein vol met demonstranten. De vraag is of die demonstranten er waren vóór 12.08 of erna. In het eerste geval zou de revolutie ook in dit dorp hebben plaatsgevonden, in het tweede geval heeft het dorp nooit aan de revolutie meegedaan.
Om de zaak eens en voor altijd te beslissen wordt vijftien jaar nadien die vraag bediscussieerd tijdens de uitzending van een lokale televisieshow. Een drankzuchtige geschiedenisleraar en een lokale beroemdheid die ieder jaar voor kerstman speelt, worden ondervraagd door een gewichtig doende presentator. Daarbij worden ze regelmatig onderbroken voor telefonische reacties van kijkers. De centrale vraag wordt al snel of de geschiedenisleraar om 12.08 op het plein was of in de kroeg. Het resulteert in een bizarre televisie-uitzending, waarbij vooral de lokale kerstman een hilarische rol speelt.
Ondanks alle grappen is het onderwerp van ‘12.08 East of Bucharest’ behoorlijk serieus. De film behandelt de tegelijk aandoenlijke en hopeloze pogingen van de mens om de geschiedenis een absolute duiding te geven. Tegelijk gaat het over de discrepantie tussen de zogenaamde revolutie en de daaropvolgende veranderingen in de Roemeense maatschappij en in de persoonlijke levens van Roemenen. In ‘12.08 East of Bucharest’ blijkt dat er in Roemenië uiteindelijk niet zo gek veel is veranderd, behalve dan dat het net als in Nederland nooit meer sneeuwt in december. Tegelijk blijft de aan alcohol verslaafde geschiedenisleraar een aan alcohol verslaafde geschiedenisleraar, en daar verandert de eretitel ‘revolutionair’ niets aan.
De televisie-uitzending beslaat de hele tweede helft van de film. Helaas is de eerste helft, waarin we de belangrijkste personages leren kennen, een stuk minder boeiend. Hoewel die eerste helft noodzakelijk is om het tweede deel te kunnen waarderen, is het jammer dat het daarin allemaal maar zo’n beetje voortkabbelt. Vanwege het kwaliteitsverschil tussen die delen is ‘12.08 East of Bucharest’ niet het meesterwerkje geworden dat er beslist in zat, maar een vermakelijke en boeiende satire is het nog altijd wel.
Henny Wouters
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 22 februari 2007