All or Nothing (2002)

Regie: Mike Leigh | 128 minuten | drama | Acteurs: Timothy Spall, Lesley Manville, Alison Garland, Russell Mabey, Ruth Sheen, Paul Jesson, Gary McDonald, Diveen Henry, James Corden, Sally Hawkins, Ben Crompton, Marion Bailey, Helen Coker, Daniel Mays, Sam Kelly, Timothy Bateson

‘All or Nothing’ volgt drie Londense gezinnen uit de arbeidersklasse in hun dagelijkse leven. Als taxichauffeur, verpleger of supermarktmedewerker doen ze allen hun best om genoeg centen bijeen te rapen om hun leven gaande te houden. Naast de ruzies, de ongeïnteresseerde gesprekken en de schijnbare afwezigheid van liefde, maken de aanwezigheid van alcoholisme, obesitas, ongewenste zwangerschap en depressie het deze gezinnen niet makkelijk. Beige en vale tinten kleuren het behang, hun kleren, en eigenlijk ook hun blikken. “We’re all gonna die one day” zegt hoofdpersoon Phil dan ook meermaals en met deze mentaliteit begint de film.

Ruim een uur neemt regisseur Mike Leigh de tijd om de personages te introduceren. De kijker leert de individuele personen en hun onderlinge relaties, hoe mistroostig en kil ook, steeds beter kennen. Verdrietjes, grapjes en irritaties wisselen elkaar af. Met name Phil, overtuigend gespeeld door Timothy Spall, wekt ergernis op met zijn hangende loopje, zijn lusteloze uitstraling en zijn eindeloze passiviteit. Met trage deprimerende filosofische gezegdes valt hij in herhaling en irriteert hij zowel de andere personages als de kijker. Toch ontstaat er ook medelijden. Ondanks de verveling die de herhaling en saaiheid met zich meebrengt, versterkt het de tragiek van de drie comfortabel ongelukkige gezinnen. Of ja, comfortabel eigenlijk ook niet eens, maar de hoop op verandering lijkt opgegeven.

Wie eerder films van Mike Leigh heeft gezien, weet dat de lange en zelfs saaie opbouw een heel bewust doel dient. Zo ook in ‘All or Nothing’, waarbij de trieste teneur na een uur ook de kijker heeft binnengedrongen en het even voelt alsof ook deze zich in eenzelfde situatie bevindt. Dat is de kracht van Mike Leigh: hij hengelt de kijker binnen door de bedroevende banaliteiten uit te vergroten, om vervolgens middels een plotselinge gebeurtenis en een tempowisseling de kijker hard en diep te raken. De methode die Leigh voor zijn films gebruikt, bestaat uit urenlange gesprekken met de acteurs over hun leven, om zo het personage dat ze zullen gaan spelen ín de acteur zelf te ontdekken. Zonder script stappen de acteurs hun rol in en improviseren ze rondom een scèneschets. Zo wordt het personage daadwerkelijk een stukje van de acteur. Zowel Timothy Spall als Lesley Manville hebben al vaak met Leigh samengewerkt, ook in ‘All or Nothing’ weer met positief resultaat.

Kortom, Mike Leigh toont weer eens de pijn en pracht van het dagelijkse leven. Van saaiheid en sleur doordrongen, kan er in deze realiteit toch zoveel moois blijven bestaan aan vriendschappen, liefdes en personen. Dit kan wel onder de oppervlakte verdwijnen, maar dat betekent nog niet dat het volledig afwezig is. Soms is er een crisis nodig om de onverschilligheid richting het leven te doen verdwijnen en de liefde weer te laten terugkeren.

Sacha Bergsma

Waardering: 4

Bioscooprelease: 9 januari 2003