Attachment – Natten har øjne (2022)

Regie: Gabriel Bier Gislason | 105 minuten | komedie, horror | Acteurs: Josephine Park, Ellie Kendrick, David Dencik, Sofie Gråbøl, Katrine Jensenius, Lado Hadzic, Hana Shuan, Sevik Perl, Filippa Marcella Olesen Olsson, Elinor Znaider

Je bent single en je ontmoet iemand. De vonk slaat over. Vlinders in de buik. Ogen verdrinken in elkaar. Een speelse lach op de lippen. Een kopje thee wordt een glaasje wijn. Een glaasje wijn wordt een omhelzing. En dan een kus. Warme dekens. Huid aan huid en warme nachten. Maar hier is een einde aan. Jouw nieuwe vlam moet terug naar huis. Je kunt achterblijven of meegaan. Je denkt aan de warmte die je zal missen en je kiest ervoor het niet te missen. Je gaat mee naar het huis van jouw tweede helft. En dan kom je de moeder tegen. Deze kijkt je nauwelijks aan en behandelt je als een stuk vuil. En dan: voetstappen in het donker. Krakende houten vloeren. Vragen zonder antwoorden. Wat doe je? In ‘Attachment’, de debuutfilm van Gabriel Bier Gislason, wordt antwoord gegeven op een situatie die, behalve eng is, ook een interessante culturele diepgang heeft.

In Denemarken komen Maja en Leah elkaar tegen in de bibliotheek en het is gelijk raak. Maja neemt haar mee naar huis voor een drankje dat een sensueel verloop heeft naar een climax. Echter, er gebeuren dingen die als regendruppels een storm voorspellen. Leah slaapwandelt en negeert, consistent, de vele telefoontjes van haar moeder. Leah heeft de volgende dag een vlucht terug naar haar huis in London, waar ze samen met haar moeder woont. En Maja gaat met haar mee. Leah’s moeder, Chana, is een alleenstaande vrouw, ook een Deense zoals Maja, maar zeer streng Orthodox Joods. Het is direct duidelijk dat de vrouw Maja niet daar wil hebben. Het feit dat Leah lesbisch is, is geen issue. Maja probeert zich aan de nieuwe situatie aan te passen maar dat gaat moeizaam. Daarnaast gebeuren er vreemde dingen in huis. Maja rolt als Alice in Wonderland de konijnenhol van het Orthodoxe Jodendom in en aan het eind hiervan staat haar iets wachten dat al haar levensopvattingen op losse schroeven zet.

Alhoewel ‘Attachment’ zich afspeelt binnen een streng Joods Orthodoxe context, gaat de film niet over homoseksualiteit en hoe de cultuur hiermee omgaat (zoals bijvoorbeeld de film ‘Disobedience’). Hier gaat het meer om aanpassing aan een nieuwe cultuur en hoe ver je bereid bent te gaan voor een partner. Ook de Joodse mythologie komt hier uitvoerig aan bod en hoe deze de realiteit raakt en mede bepaalt. Alhoewel het een horrorfilm is, zou het leuk zijn als het homoseksuele element iets meer aandacht had gekregen. Ja, ondanks de regisseur heeft verklaard dat hij er niet voor gekozen heeft om dit aan te stippen, zou het ’t verhaal iets geloofwaardiger maken.

Het is moeilijk om een horrorfilm te maken die niet lijkt op zoveel anderen die deze voor gegaan zijn. Daarom gaat het tegenwoordig niet meer om wat er gebeurt, maar hoe het verhaal cinematografisch wordt verteld. ‘Attachment’ wordt mooi opgebouwd met een beetje humor en hilariteit. Echter, langzaam pakken de staalgrijze wolken zich samen aan de horizon en doet een ijzige wind zich gevoelen. De atmosfeer wordt steeds donkerder en als kijker heb je het gevoel dat het verhaal steeds grimmiger wordt. Dit proces is mooi in beeld gebracht.

Omdat de film geen grote cast heeft, wordt het verhaal door enkelen gedragen, en in dit geval door Josephine Park (als Maja), Ellie Kendrick (als Leah) en Sofie Gråbøl als Chana. Driehoeksverhoudingen geven spanningen, en in ‘Attachment’ zijn ze zowel subtiel als uitgesproken. Josephine is non-verbaal sterk en heeft sprekende ogen. Ze heeft humor maar weet deze zodanig te brengen dat het niet de boventoon voert. Ook Ellie is overtuigend in haar rol als de dochter die niet weet of ze voor haar moeder (het conservatieve) of haar nieuwe vriendin (het moderne) moet kiezen. Waar Josephine en Ellie goed zijn, is Sofie Gråbøl uitmuntend. In haar ogen zijn de extreme spanningen die een mysterie verbergen goed zichtbaar. Ze is onvoorspelbaar, lief en keihard. De moeder is het tegenpool van Maja en Leah het slachtveld waar het conflict uitgevochten wordt.

De horrorelementen zijn gelukkig niet overdone en voeren geen nutteloze boventoon: het is ondergeschikt aan het verhaal. Het belangrijke is dat je weet wat er gebeurt en waarom. ‘Attachment’ is een leuke additie aan het genre en het is toch gelukt hier wat nieuwe elementen te introduceren die de film toch een beetje apart zetten. Joodse horrorfilms komen nu steeds meer op de markt (zie ook bijvoorbeeld ‘The Offering’) en zijn een welkome toevoeging aan het horrorversum. De film is een aanrader voor de horrorfan. Ook voor de niet-horror fanaten is deze film een leuke instapper en kan een brug slaan naar het zwaardere werk, zoals ‘Insidious’ of ‘Hereditary’. Zien dus.

Gerold Kort

Waardering: 3

VOD-release: 18 oktober 2023