Brideshead Revisited (2008)
Regie: Julian Jarrold | 100 minuten | drama | Acteurs: Matthew Goode, Ben Whishaw, Hayley Atwell, Emma Thompson, Michael Gambon, Greta Scacchi, Felicity Jones, Patrick Malahide, Joseph Beattie, Tom Wlaschiha, James Bradshaw, Stephane Cornicard, Oisin Dickie, James Fiddy, Stephen Carlile, Giada Dobrzenska
‘Brideshead Revisited’ was als tv-serie in de jaren 80 een doorslaand succes met Jeremy Irons als Charles en Anthony Andrew als Sebastian. Het gelijknamige meeslepende boek van Evelyn Waugh, vol onderhuidse spanning met een tot in perfectie doorgevoerde stijl, was de grondslag. De oorspronkelijke serie duurde in totaal elf uur. Met deze duur had men alle gelegenheid de verhaallijn van het boek zorgvuldig te volgen. De verwachtingen waren hooggespannen toen bekend werd dat dit verhaal een speelfilmuitwerking zou krijgen.
De verhaallijn is teruggebracht naar een speelfilm van iets meer dan twee uur. Dat er rigoureus moest worden gesnoeid zal dus duidelijk zijn, dit is in dat geval onvermijdelijk. De vraag is dus meer: is de kern en de kracht van het verhaal overeind gebleven? Die vraag is volmondig met ‘ja’ te beantwoorden. In essentie is de kern van het verhaal nu een soort ‘driehoeksrelatie’ tussen de hoofdrolspelers geworden. De aangepaste versie is voorgelegd aan de familie, die haar goedkeuring hieraan heeft verleend. Voor hen die de oorspronkelijke tv-serie kennen, is er derhalve het nodige veranderd, voor nieuwe kijkers is dit slechts een gegeven.
‘Brideshead Revisited’ vertelt het verhaal van de jonge uit de middle class afkomstige Charles Ryder en zijn betrokkenheid met de adellijke en steenrijke familie Marchmain gedurende een periode van twintig jaren. De nadruk ligt op zijn verhouding tot een zoon en dochter van de familie, Sebastian Flyte en diens zuster Julia. Charles ontmoet Sebastian als hij in Oxford gaat studeren. Sebastian is dronken en kotst per ongeluk door het openstaande venster van de kamer van Charles. Sebastian nodigt hem later uit om zich te verontschuldigen. Charles raakt gemagnetiseerd door de extravagante Sebastian die er met zijn adellijke en uiterst elitaire vriendjes een flamboyante leefstijl op na houdt en de twee raken bevriend. Sebastian nodigt hem uit op het schitterende en luxueuze Brideshead, maar wil zijn nieuwe vriend voor zich zelf houden en eigenlijk niet met de familie laten kennismaken. Charles en Sebastian brengen luierend en wandelend een heerlijke zomer door op het verder vrijwel lege Brideshead door (de familie verblijft elders). Alhoewel Sebastian homofiel is, is hun innige vriendschapsverhouding platonisch.
Charles maakt kennis met de familie en voelt geleidelijk iets voor Julia, Sebastians zuster. De familie Marchmain is devoot katholiek, Charles is atheïst. Charles, Sebastian en Julia gaan samen naar Venetië, waar de genegenheid tussen Charles en Julia opvlamt. Sebastian is teleurgesteld en jaloers. Julia wordt onverwacht gekoppeld aan een Canadese zakenman. Sebastian verstoort dronken het feest, Charles wordt van Brideshead verbannen.
Een aantal jaren later wordt Charles toch onverwacht opgezocht door Lady Marchmain, zij verzoekt hem op zoek te gaan naar Sebastian die al enkele jaren met een vriend in het buitenland woont. Sebastian is sterk verzwakt door drankgebruik, maar weigert terug te komen.
Jaren later ontmoet Charles Julia weer. Zij zijn beiden niet geheel gelukkig in hun huwelijk. Charles wil met Rex, haar echtgenoot, onderhandelen over een einde van dat huwelijk, maar als Julia hun gesprek en hun onderhandelingen hoort, is zij geschokt. Hun ontluikende geluk wordt rauwelijks verstoord door de onverwachte terugkeer van Lord Marchmain naar Brideshead. Ziekte, geloofskwesties en de dienaren Gods spelen een rol en Charles realiseert zich dat de geloofskwestie weer een indringende rol gaat spelen.
De casting van de film is op en top Brits met een uitgebalanceerde mengeling van gelouterde sterren en jonge, uiterst talentvolle, acteurs. Emma Thompson speelt de elegante en elitaire Lady Marchmain subtiel en verfijnd. Hoe sterk kan de invloed van een moeder op een zoon zijn? Michael Gambon is de vrijgevochten Lord Marchmain en is net zo op dreef als in “The Singing Detective”. Hoe standvastig is hij echter nog in zijn geloofsafwijzing op zijn doodsbed? Matthew Goode speelt overtuigend Charles Ryder en weet zeer geloofwaardig zijn bijzondere vriendschap met Sebastian neer te zetten. Ben Whislaw is Sebastian Flyte en speelt nog overtuigender dan in ‘Perfume’. Hayley Atwell speelt de rol van de aristocratische Julia met verve. Zij allen weten de sfeer van het leven van de Engelse aristocratie en het tijdsbeeld van de film perfect over te brengen.
Puristen en Evelyn Waugh-adepten storen zich mogelijk aan de vrije bewerking en de in dit scenario sterk geaccentueerde driehoeksrelatie Charles-Sebastian-Julia. In de tv-serie lagen die accenten totaal anders. Toch is deze bewerking niet hinderlijk. Scenariobewerking vraagt nu eenmaal om – soms ingrijpende – keuzen.
Een bijzondere rol is weggelegd voor het schitterende Howard Castle, waar veel van de film is opgenomen. Het is terecht dan ook een toeristische topattractie in Engeland. De buitenopnamen zijn gemaakt in de overweldigende parklandschappen van dit enorme landgoed. Ook de binnenopnamen in de hal en de diverse kamers/zalen zijn overdonderend. Ook de kapel die in verband met de streng katholieke geloofsbeleving van de familie Marchmain een rol speelt komt fraai in beeld. Daarnaast zijn sublieme opnamen gemaakt in Oxford en niet te vergeten de palazzo’s en kanalen van Venetië.
‘Brideshead Revisited’ is een groot visueel spektakel dat de sterke acteerprestaties alleen maar verder ondersteunt. Het camerawerk is magistraal, regisseur Julian Jarrold is er in geslaagd het verhaal in deze sterk ingekorte cinemaversie toch volledig tot leven te brengen. Visueel overdonderende en imponerende verfilming. Absoluut gaan zien!
Rob Veerman
Waardering: 5
Bioscooprelease: 18 september 2008