Flashbacks of a Fool (2008)
Regie: Baillie Walsh | 113 minuten | drama | Acteurs: Emile Robert, Daniel Craig, Julie Ordon, Gina Athans, Erich Conrad, Eve, Emilia Fox, Annabel Linder, Angie Ruiz, Sue Dall, Mark Strong, Pope Jerrod, Darron Meyer, Harry Eden, Max Deacon
Het drama ‘Flashbacks of a Fool’ is misschien geruisloos aan de bioscopen voorbijgegaan, maar het is daarmee zeker geen film om je neus voor op te halen. Hoewel de film enkele structurele problemen kent en niet bijzonder origineel in zijn soort is, zit de productie professioneel in elkaar – met prachtig camerawerk en gedegen acteerwerk – en zijn de flashbacks uit de titel (eigenlijk één lange, aaneengesloten flashback) voldoende sfeervol en meeslepend om de interesse van de kijker voortdurend vast te houden. En Daniel “Bond” Craig – die ook als producer optreedt bij de film – laat zich in dit contemplatieve drama weer eens van een interessante, nieuwe kant zien. Genoeg reden dus om deze film een kans te geven.
De grote trekpleister in deze film is natuurlijk Daniel Craig, die nu eens niet de stoere, onoverwinnelijke held speelt, maar een decadente, oudere acteur die zich teveel in zijn hedonistische levensstijl verliest om gelukkig te zijn of indruk op zijn omgeving te maken. De eerste minuten van de film doen aan zijn macho-Bond-persona denken wanneer we hem in een hete “seks-sandwich” verwikkeld zien met twee vrouwen, een scène die echter wazig in beeld gebracht wordt, en waarbij de hierop volgende ochtend een uitgebluste Craig toont in het felle ochtendlicht. Wellicht wat ongeloofwaardig dat hij wel gespierd en afgetraind in de rondte loopt, want voor de rest is hij een zielig hoopje mens dat om niemand dan zichzelf lijkt te geven en zich voortdurend vergrijpt aan drank en drugs. Zelfs de vrouwen die de volgende ochtend zijn slaapkamer verlaten beklagen zich over zijn gebrek aan uithoudingsvermogen, dus wat zo passioneel en prikkelend leek, is allesbehalve rozengeur en maneschijn. En hij woont dan wel in een groot, modern pand aan het strand, regisseur Baillie Walsh geeft het geheel een toepasselijk koude toon.
Maar ook al staat Daniel Craig bovenaan de creditlijst, heeft hij eigenlijk maar een betrekkelijk kleine rol. Hij is misschien maar een half uur in beeld, in het eerste en laatste gedeelte van de film, die het eigenlijke verhaal in een soort raamvertelling plaatsen. Het grootste deel van de film brengt de kijker namelijk door met de jonge versie van Craigs personage, Joe Scot. Hier verwacht de toeschouwer in eerste instantie meer te weten te komen over de, waarschijnlijk bijzondere, band met zijn vriendje Boots, aangezien het bericht dat hij is overleden de volwassen Scot in gedachten terugstuurt naar zijn jeugd, toen hij het geluk van de wereld voor het grijpen had maar op belangrijke momenten verkeerde keuzes maakte. Toch is het niet de band met Boots, die verrassend weinig in beeld komt, het meeste op de voorgrond treedt, maar de jonge Joe’s seksuele ontluiking en zijn bijna romantische relatie met de betoverende Ruth. De seksuele ontwikkeling van Joe wordt versneld door zijn jonge, getrouwde buurvrouw die hem verschillende keren verleidt wanneer haar man naar zijn werk is. Door deze ervaringen gesterkt, heeft Joe genoeg zelfvertrouwen om de door elke jongeman begeerde Ruth te benaderen. Maar hun eerste informele afspraakje samen, bij haar thuis, hebben een opvallend teder en onschuldig karakter. Hier hebben ze enkele magische momenten samen, zoals wanneer ze samen op hun rug op het hoogpolige tapijt van haar ouders liggen en voorzichtig elkaars hand aanraken. Later zal hij voor altijd verkocht zijn wanneer ze samen een nummer van Brian Ferry playbacken en zij in slow motion de solopartijen ten gehore brengt en hij de koren doet. Prachtig in beeld gebracht door regisseur Walsh met pasteltinten en softfocus, en natuurlijk doet de karakteristiek jaren zeventig muziek wonderen, met een sfeer die veel wegheeft van films als ‘The Virgin Suicides’ of ‘Almost Famous’.
Het zijn de meest interessante scènes van de film, samen met de ontmoetingen tussen Joe en zijn bronstige buurvrouw, die net als de jonge Ruth boeiend en gelaagd wordt vormgegeven en vertolkt. Er gaat niet alleen maar ongebreideld verlangen of immorele geilheid van deze vrouw uit, maar ook eenzaamheid, kwetsbaarheid, en, later, diepe schuldgevoelens wanneer een tragisch ongeval plaatsvindt tijdens één van haar uitspattingen met de jonge Joe. Het is een shockerend moment – waarbij het dochtertje van de buurvrouw betrokken is – dat dramatische, psychologische gevolgen heeft voor zowel de vrouw als Joe. Ook al zie je het als kijker aankomen, het incident komt toch als een mokerslag binnen. Joe blijkt hier niet mee om te kunnen gaan en vlucht weg van zijn geboorteplaats, om nooit meer om te kijken. Totdat Boots overlijdt en hij terugdenkt aan die bewuste, tumultueuze periode in zijn leven.
De jeugdepisodes van de film worden op interessante wijze verbeeld en zijn zeker de moeite waard, maar eigenlijk is het niet helemaal duidelijk wat Joe te verwijten was. In feite heeft hij gewoon enkele ongelukkige keuzes gemaakt en had hij gelukkiger kunnen worden als hij toen al voor echte liefde in plaats van lust had gekozen, maar hij heeft geen ernstige fouten gemaakt. Daarbij lijkt zijn band met Boots niet de reden te (moeten) zijn dat hij terugdenkt of verlangt naar vroeger, omdat het ook weer niet zo’n geweldige vriendschap lijkt te zijn geweest. Het moet toch vooral om Ruth zijn gegaan voor Joe, maar dit tweetal heeft te weinig samen meegemaakt om het melodramatische einde te rechtvaardigen. De volwassen Ruth is duidelijk erg aangedaan vanwege de gemiste kansen uit het verleden, maar dit maakt te weinig indruk op de kijker. Op deze wijze blijven de volwassen- en jeugdsegmenten van de film te erg los van elkaar staan. Een ander probleem is, wellicht, dat de acteur die de jonge Joe Scot speelt, Emile Robert, niet de meest charismatische (jonge) acteur is, waardoor potentiële emotionele lagen in zijn personage niet tot uitdrukking kunnen komen.
‘Flashbacks of a Fool’ is een professionele productie, met sfeervolle beelden die een afwisselend koele en warme toon aan de scènes geven, en die een in de basis meeslepend verhaal vertelt met een over het algemeen uitstekende cast en prachtige muziek. Het is jammer dat sommige motivaties niet voldoende beargumenteerd worden en dat er verhaaltechnisch niet veel nieuws onder de zon is, maar voor liefhebbers van rustige, sfeervolle drama’s – met voor de dames de bonus van Daniel Craigs gespierde (half)naakte lichaam – is de film wel degelijk aan te raden.
Bart Rietvink