Monsieur Chocolat-Chocolat (2015)

Regie: Roschdy Zem | 119 minuten | drama | Acteurs: Omar Sy, James Thierrée, Clotilde Hesme, Olivier Gourmet, Frédéric Pierrot, Noémie Lvovsky, Alice de Lencquesaing, Alex Descas, Olivier Rabourdin, Thibault de Montalembert, Héléna Soubeyrand, Xavier Beauvois, Christophe Fluder, Antonin Maurel

Één van de grootste filmsuccessen van 2011 was de Franse tragikomedie ‘Intouchables’, de film die de carrière van hoofdrolspeler Omar Sy katapulteerde tot grote hoogte. Iedereen viel als een blok voor Driss, de jongen van de straat met een hart van goud, die een even onverwachte als onverwoestbare vriendschap opbouwde met de verlamde miljonair Philippe (François Cluzet). De film trok in Frankrijk alleen al in amper vier maanden tijd bijna twintig miljoen mensen naar de bioscopen en ook buiten de eigen landsgrenzen scoorde de film enorm. Er werden zo’n dertig miljoen bioscoopkaartjes verkocht buiten Frankrijk en in vele landen, waaronder Nederland en België, werd het een van de best bezochte Franse bioscoopfilms aller tijden. Zelfs in de Verenigde Staten, een land waar men doorgaans niet staat te springen om films met ondertiteling in de bioscopen te bezoeken, was ‘Intouchables’ een daverend succes. De film werd overladen met prijzen en Omar Sy was in één klap een wereldster. Hij is de eerste acteur met Afrikaanse roots die de César – de Franse tegenhanger van de Oscar – won voor beste acteur en de wereld lag aan zijn voeten. Zijn eerste Hollywoodfilms (‘X-Men: Days of Future Past’ uit 2014 en ‘Jurassic Parc’ en ‘Burnt’ uit 2015) hebben van hem nog niet de internationale allure gegeven waar hij op hoopte, dus keert Sy ook regelmatig terug naar zijn vaderland Frankrijk – waar hij nog altijd mateloos populair is – om daar films op te nemen. ‘Samba’ (2014) bijvoorbeeld, van hetzelfde regisseursduo als ‘Intouchables’. En nu is er ‘Monsieur Chocolat’ (2016) van Roschdy Zem.

De hoofdrol in ‘Monsieur Chocolat’, soms ook kortweg ‘Chocolat’ genoemd, is Sy op het lijf geschreven. Van huis uit is de Fransman met een Senegalese vader en Mauritiaanse moeder namelijk een komiek. Samen met vriend en collega Fred Testot vormt hij een komisch duo dat behoorlijk succesvol is in Frankrijk. En de ‘chocolademeneer’ uit de titel van de film is de eerste zwarte clown in het Franse circus, die rond 1900 furore maakte. Voor die tijd waren zwarte mensen veroordeeld tot rollen als ‘beesten’. Bij aanvang van de film is Rafael Padilla (Omar Sy) dan ook ‘de grote enge neger uit de jungle’, die de circusbezoekers angst moest inboezemen. Dat verandert wanneer de uitgerangeerde clown Footi (James Thierrée) bij het circus komt solliciteren. Hij ziet het ware talent van Padilla en spreekt hem aan. Het tweetal besluit een samenwerking aan te gaan; Footi weet dat hij goud in handen heeft, want een komisch duo waar een zwarte deel van uitmaakt, was nog niet eerder te zien in Frankrijk. Van hoog niveau is hun act niet – ‘Chocolat’, zoals Padilla zich nu laat noemen, laat zich door Footi letterlijk een schop voor zijn hol verkopen – maar succesvol is het zeker. Van heinde en verre komen mensen om hen in actie te zien. Ze worden gevraagd om in de grote zalen in Parijs hun kunstje te doen. Avond na avond zijn ze een hit. Maar hun onderlinge verschillen – Chocolat heeft een gat in zijn hand, papt aan met verschillende vrouwen en neemt afspraken niet zo nauw, terwijl Footi op zijn centen zit en nogal star is – zorgen voor scheuren in hun breekbare vriendschap. Chocolat is het bovendien zat om elke avond en plein public vernederd te worden; hij is een ster en wil ook wel eens terugschoppen. Maar is dat wat de mensen willen zien…?

‘Monsieur Chocolat’ is gebaseerd op waargebeurde feiten. Rafael Padilla was een van de eerste voorvechters van gelijke rechten in de Franse entertainmentindustrie. Door voor zichzelf op te komen, snijdt hij zichzelf echter wel door de vingers. Want zodra hij afwijkt van het ’trucje’ dat hij met Footi ingestudeerd heeft, keren de Parijzenaars hem de rug toe; een mondige ‘neger’, dat is niet waar ze voor betaald hebben. Thema’s als gelijkheid en discriminatie zijn – hoe treurig ook – honderd jaar na dato nog altijd bijzonder actueel. Er zijn natuurlijk ook zaken veranderd, maar de frustraties en onvrede die Padilla steeds krachtiger in zich voelt opkomen, zijn ook nu nog herkenbaar. Die universele thema’s trekken de film de diepte in; ‘Monsieur Chocolat’ volgt verder namelijk vrij standaard het stramien van een biografische film, met een voorspelbaar verloop (opkomst – succes – ondergang). Dankzij de innemende acteerprestaties van Sy en Thierrée, de prachtige nostalgische setting met schitterende kostuums en decors en de charmante humor stijgt ‘Monsieur Chocolat’ echter boven die standaard uit. Verwacht geen tweede ‘Intouchables’; de chemie tussen Sy en Cluzet in die film was vele malen sterker dan die tussen Sy en Thierée hier, maar dat past ook wel weer in de film: Chocolat en Footi zijn collega’s, geen vrienden. Deze 120 minuten durende film had wellicht wat efficiënter gemonteerd kunnen worden, en de film mist een vleugje spanning of dynamiek, maar saai wordt het eigenlijk nooit. Met name Omar Sy mag dat op zijn conto bijschrijven; hij is één bonk charisma naar wie je kunt blíjven kijken.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 21 april 2016
DVD-release: 23 augustus 2016