Neds (2010)

Regie: Peter Mullan | 124 minuten | drama | Acteurs: Conor McCarron, Martin Bell, Linda Cuthbert, Richard Mack, David McKay, Marcus Nash, Marianna Palka, Steven Robertson, Douglas Russell

‘Neds’ speelt zich in hoofdzaak af in Glasgow. Het verhaal begint met John McGill als kleine jongen. Hij komt uit een gezin dat in een verpauperde woonomgeving woont. Zijn vader is alcoholist en zijn oudere broer Benny is aanvoerder van een jeugdbende die de woonomgeving terroriseert en vecht met jeugdbendes uit andere straten. Het is de woon- en leefsituatie zoals we die herkennen uit onder andere de felrealistische films van Ken Loach.

John is dan nog een wat verlegen jongetje, is erg slim, helpt als misdienaar, doet zijn best op school en haalt goede cijfers. Hij wordt meteen geoormerkt als een overijverig ‘stuudje’ dat wel even gecorrigeerd zal worden en om die reden wordt hij bedreigd. Sterke broer Benny grijpt gewelddadig in. Het hebben van zo’n broer is handig, maar gevaar dreigt op elke straathoek als je alleen bent.

John wil aan de ene kant graag studeren en naar de universiteit, maar aan de andere kant kan hij nauwelijks ontkomen aan de sociale omstandigheden van zijn achtergrond die hem voortdurend achtervolgt. Ook op school achtervolgt de reputatie van zijn broer Benny hem voortdurend.

Het in dit scenario te verwachten bijna onvermijdelijke vindt dan ook plaats. Afgestoten door de burgerlijke ouders van een vriendje die vinden dat hun zoontje niet meer met de ‘sociaal zwakke’ John mag spelen, glijdt John steeds meer af. Verbittering is zijn deel. Stukje bij beetje zet hij zich steeds meer af tegen leraren en de maatschappij en sluit zich aan bij een jeugdbende. Als een dergelijke neergang is ingezet is een ontsnapping aan de consequenties nauwelijks mogelijk en de gevolgen zijn vergaand… Hoe diep moet je zinken om je te realiseren dat je bezig bent op een pad van uiteindelijke zelfdestructie? Kun je je daaruit nog losmaken en tegen welke prijs?

Het scenario hangt bijzonder losjes aan elkaar en is meer een sfeerschets met enkele wat geforceerd aandoende zijstapjes dan een solide geconstrueerd verhaal. Voorbeelden zijn een symbolisch gevecht met een tot leven gekomen kruisbeeld en de relatie met zijn alcoholische vader die hem uit de goot haalt maar gelijktijdig naar de afgrond leidt. Naarmate de afloop nadert gaat het verhaal enigszins met de ontwikkelingen op de loop; het einde komt wat gekunsteld over.

Regisseur Peter Mullan is zelf een voortreffelijk acteur (en als regisseur bekend van het ijzersterke drama ‘The Magdalene Sisters’). In zijn ‘Non Educated DelinquentS (Neds)’ is het spel van Connor McCarron als John indringend en overtuigend en met een sterke cameravoering is de dramatiek visueel subliem vertolkt. ‘Neds’ is een donkere film die met magnifieke locatiekeuzen het tijdsbeeld overtuigend schetst.

Rob Veerman

Waardering: 3

Bioscooprelease: 28 april 2011