Stanno tutti bene (1990)

Regie: Giuseppe Tornatore | 118 minuten | drama | Acteurs: Marcello Mastroianni, Valeria Cavalli, Marino Cenna, Norma Martelli, Domenico Gennaro, Roberto Nobile, Salvatore Cascio, Jacques Perrin

“Alles goed?” met als antwoord “Ja hoor” is een vaak voorkomend mini-gesprek in onze samenleving. In veel gevallen is het ook niet echt de bedoeling om de diepte in te gaan of een – misschien wel té – eerlijk antwoord te krijgen. Het is een interessant gegeven om te kijken wat er gebeurt als dat wél gedaan wordt. Wat blijft er dan nog over van alle successen en zaken die op het eerste oog goed gaan?

‘Stanno tutti bene’ zoekt hier het antwoord op. De titel betekent “het gaat allemaal goed met ze” en verwijst naar de kinderen van Matteo Scuro, een weduwnaar gespeeld door Marcello Mastroianni. Hij spreekt nog dagelijks met zijn overleden vrouw en beeldt zich vaak in dat hij zijn vijf kinderen ziet en spreekt. Dat inbeelden heeft een reden, namelijk dat hij ze al in geen tijden in het echt gezien heeft. Ze hebben allen afgezegd voor een gezamenlijke vakantie en daarop besluit hij om ze op te gaan zoeken. Een klein detail is dat het onaangekondigd is. Wat volgt is een reis door Italië met stops in onder andere Rome en Milaan, om te zien in hoeverre de werkelijkheid nog overeenkomt met het ideaalbeeld dat Matteo in zijn hoofd geschapen heeft.

Voor regisseur Giuseppe Tornatore was dit de eerste film na zijn zeer succesvolle ‘Cinema Paradiso’. Qua sfeer ligt het heel erg in dezelfde lijn. De muziek komt ook weer van Ennio Morricone. Niet zijn meest bekende werk, maar toch direct herkenbaar en uitstekend passend bij het verhaal. Ook het jongetje dat de hoofdrol speelde in ‘Cinema Paradiso’ (Salvatore Cascio) is hier te zien, als één van de zonen van Matteo. Dat is ook direct iets dat heel goed werkt; Matteo ziet zijn kinderen met regelmaat daadwerkelijk als jonge kinderen. Zowel in herinneringen als in denkbeeldige gesprekken die hij tijdens zijn reis voert.

Hoewel de sfeer en de introductie van de film warm zijn, weet je als kijker eigenlijk direct dat er iets niet klopt. Dat gegeven wordt goed uitgewerkt, maar het geeft ook wat problemen met de toon van de film. In beginsel is die lichtvoetig. Aangezet door Mastroianni, die de rol van oude mijmerende man goed speelt, maar dat soms wel iets te veel aanzet. Zo laat Matteo aan ongeveer tien mensen zijn familiefoto zien, wat het tempo van de film niet ten goede komt. Je weet namelijk al een beetje waar het qua verhaal heen gaat en dan is het interessanter om te kijken hoe de familiedynamiek zich ontwikkelt, dan dat er veel aandacht gaat naar de reis en gesprekken met mensen die eigenlijk verder niet van belang zijn voor het verhaal. Het zet dus ook een beetje op het verkeerde been, omdat ‘Stanno tutti bene’ behoorlijk wat deprimerende momenten heeft. Hoewel dat ook weer gezien kan worden als een overgang van het ideaalbeeld naar de realiteit. Het punt blijft wel dat er hier en daar wat diepgang mist in de karakters en de onderlinge verhoudingen. Misschien wilden ze de lengte beperken, maar de aandacht voor de verschillende aspecten van het verhaal voelt niet overal evenredig.

Voor de liefhebbers van de Italiaanse cinema zitten er genoeg verwijzingen en knipogen in naar klassiekers van Fellini. Met name in een droomscène op het strand, die verwijst naar de film ‘8 ½’ waarin Marcello Mastroianni ook de hoofdrol speelt. Door heel ‘Stanno tutti bene’ heen zie je dat Tornatore een grote liefde heeft voor het medium. Dat alleen maakt deze film de moeite waard, hoewel het nog mooier had kunnen zijn.

Gijsbert Ambachtsheer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 30 augustus 1991