The Godfather: Part II (1974)
Regie: Francis Ford Coppola | 192 minuten | drama, misdaad | Acteurs: Al Pacino, Robert Duvall, Diane Keaton, Robert De Niro, John Cazale, Talia Shire, Lee Strasberg, Michael V. Gazzo, Oreste Baldini, James Gounaris, G.D. Spradlin, Richard Bright, Gastone Moschin, Tom Rosqui, Bruno Kirby, Frank Sivero, Francesca De Sapio
Deel 1 van ‘The Godfather’ is het dramatisch hoogtepunt van de Corleone-saga, maar het is de vraag of het samengevoegd met het vervolg een betere film had kunnen zijn. Het verhaal van de jonge Vito uit deel 2 is mooi gedocumenteerd en zou zeker een aardige opstap voor de eerste film zijn geweest, maar werkt toch het best in contrast met de ijskoude wereld van Michael in deel twee.
‘The Godfather II’ is lijnrecht verbonden met en bijna niet te genieten zonder het eerste deel. In de sequel uit 1974 wordt het laatste restje warmte binnen de familie Corleone letterlijk aan puin geschoten, tegen de herfstachtige achtergrond van Lake Tahoe, het nieuwe onderkomen van de gevluchte familie. De oude don Vito is dood, Fredo (John Cazale) hangt de beest uit in Las Vegas en Connie (Talia Shire) verkwist het familiekapitaal. Ondertussen gaat het gezin van Michael aan diens ijzige beroepsernst ten onder.
Het zou als op zichzelf staande film een zware zit zijn, maar de gebeurtenissen uit deel 1 lopen als een rode draad door het kille verhaal. Zij hebben een onontkoombare last op de schouders van Michael gelegd en zijn eenzame gevecht met niet om! de macht is een morele worsteling, een innerlijke strijd in beelden. Zijn karakter dwingt hem een pad op te gaan zonder weg terug: dat van de ivoren toren. Zijn vrouw Kay (Diane Keaton) geeft hij geen kans, zijn broer geen genade. Zelfs zijn loyale adviseur Tom Hagen (Robert Duvall) ontkomt niet aan zijn achterdocht. Alleen zoon Anthony (James Gounaris) – een kind nog – blijft aan zijn zijde. Die voelt al haast wat hem later te wachten zal staan.
Het is de veramerikanisering, de verzakelijking van het oude familiegevoel van de Corleones, dat altijd al wreed en zonder genade is geweest. De jonge Vito gaat zelfs terug naar Sicilië om wraak te nemen op een inmiddels bejaarde don. Oud, grijs of zwak: vergeten doet een Corleone niet.
Al Pacino en Robert De Niro staan hier als ‘grands seigneurs’ van de film voor de camera, sober maar met autoriteit, terwijl het toch nog maar krappe dertigers zijn. Dat is ook de verdienste van Coppola, die met deze film een voorbeeld voor latere historische dramas stelt, met een groot gevoel voor sfeertekening. Michael als een priester des doods in zijn houten villa, een Filips II eenzaam in zijn paleis; Tom Hagen die de staat van de familie vergelijkt met de ondergang van het Romeinse Rijk; Frankie Pentangeli (Michael V. Gazzo) als dode Marat in zijn bad. ‘The Godfather II’ is koudvuur. En toch blijf je hopen dat het weer goedkomt.
Jan-Kees Verschuure
Waardering: 4
Bioscooprelease: 17 juli 1975
Blu-ray & 4K UHD-release: 25 maart 2022