Oliver Twist (1999)

Regie: Renny Rye | 300 minuten | drama | Acteurs: Sam Smith, Julie Waters, David Ross, Andy Serkis, Robert Lindsay, Lindsay Duncan, Marc Warren, Roger Lloyd-Pack, Ger Ryan, Michael Kitchen, Annette Crosbie, Keira Knightley, Tim Dutton, Alex Crowley, Emily Woof, Sophia Myles, Sebastian Abineri, Alun Armstrong, Luke Atherton, Annette Badland, David Bark-Jones, Desmond Barrit, Michael Bertenshaw   

“Oliver Twist” is een van Charles Dickens’ bekendste boeken. Dit verhaal is dan ook meerdere malen bewerkt voor een verfilming voor zowel televisie als film. Deze versie van ‘Oliver Twist’ uit 1999 vormt de twintigste op rij. Regisseur Renny Rye kiest ervoor om deze literatuurklassieker op te delen in zes afleveringen.

De onbekende Sam Smith vervult de rol van Oliver Twist. Smith ontroert met zijn spel. Hij ís het weesjongetje Oliver Twist. Qua doen en laten weet Smith namelijk precies de juiste snaar te raken. De scènes waarin Oliver het zwaar te voortduren krijgt, dwingt respect af voor Smith’s acteerprestatie. Zoals wanneer Oliver moet buigen voor de parochieraad of wanneer hij in de leer gaat bij de begrafenisondernemer en voor de eerste keer in aanraking komt met de dood. Dit is maar een klein partje van de moeilijkheden waarin Smith als Oliver in verzeild raakt. Des te erger en moedelozer de situatie eruit ziet voor de weesjongen Twist, hoe prachtiger het spel wordt van Smith. De jonge acteur levert echt een bijzondere prestatie gezien zijn zeer jeugdige leeftijd.

Wie de serie ‘Moonlight’ kent, zal bij de eerste beelden van ‘Oliver Twist’ het jonge gezicht herkennen van actrice Sophia Myles die hierin de rol van Beth Turner vertolkt. In ‘Oliver Twist’ laat Myles zich echter van een heel andere kant zien. Sophia Myles speelt Agnes Fleming, de moeder van Oliver Twist. Het is aardig te zien hoe Myles fysiek en ook qua acteerspel is gegroeid in de afgelopen jaren. Myles heeft weliswaar een bescheiden rol in ‘Oliver Twist’, maar de vertolking is van dusdanige kwaliteit dat je niet om haar heen kan. Myles verbeeldt het tragische lot van Agnes zeer sereen.

Naast Sophia Myles en Sam Smith bevat deze miniserie over ‘Oliver Twist’ nog vele andere goede acteurs. Zo speelt de zeer bekende Julie Waters (‘Mamma Mia’, ‘Educating Rita’) met verve de rol van de nukkige Mrs. Mann die de zorg voor Oliver Twist in de eerste dagen van zijn leventje op zich neemt. De momenten waarop Waters als Mrs. Mann kibbelt met parochielid Mr. Bumble (een rol van David Ross) zijn kostelijk. De echte slechteriken van ‘Oliver Twist’ worden belichaamd door de acteurs Marc Warren, Lindsay Duncan, Andy Serkis en Robert Lindsay.

Marc Warren is best angstaanjagend als het personage Monks. Het uiterlijk van dit personage én zijn fysieke gesteldheid, werken zeer afstotend. Acteur Warren speelt Monks op een dusdanige manier, dat je zowel gevoelens van medelijden als afschuw hebt voor dit vreemde karakter. Monks’ moeder Elizabeth Leeford maakt gretig gebruik van haar zoons tekortkomingen. Door veel gemanipuleer krijgt ze haar zoon zover om nare opdrachten uit te voeren. Actrice Lindsay Duncan weet met haar stem en mimiek zich prima te transformeren in de gemene Elizabeth.

Acteur Andy Serkis heeft wereldwijd faam gekregen door zijn rol als Gollum in de bekende verfilmde Tolkien-trilogie ‘The Lord of the Rings’. Zoals de rol van Gollum letterlijk en figuurlijk op Serkis’ lijf was geschreven, zo lijkt dit ook het geval bij zijn vertolking van Bill Sikes in ‘Oliver Twist’. Serkis verbeeldt het personage met tomeloze energie en passie. Serkis tiert en raast er flink op los en stroomt over van agressie als Bill Sikes. In vergelijking met Bill is de aan lager wal geraakte ex-goochelaar Fagin zachtaardig. Het personage wordt op een komische wijze vertolkt door Robert Lindsay. Lindsay brengt de goocheltrucs met flair en wekt ook redelijk nog sympathie op als leider voor de zwerfkinderen.

Tot slot is in ‘Oliver Twist’ ook een jonge Keira Knightley te zien. Knightley vervult, ten opzichte van Myles, een grotere en belangrijkere bijrol als het zachtaardige meisje Rose, die bij Mr. Bronlow (Michael Kitchen) inwoont. Het is duidelijk dat Knightley met ‘Oliver Twist’ al haar eerste schreden zet in het genre waar we haar later nog terugzien, zoals in de miniserie ‘Doctor Zhivago’ of in de film ‘Pride and Prejudice’.

‘Oliver Twist’ duurt in totaal dan wel 300 minuten, de tijdsduur werkt allerminst in het nadeel als je ervoor kiest het in één keer te bekijken. Het verhaal is namelijk van begin tot eind boeiend. De cast is uitstekend afgestemd op de personages die ze elk vertolken. Naast de spelers zijn ook de locaties en de instrumentale begeleiding bij de beelden van een hoge kwaliteit. Daardoor is deze twintigste bewerking op Charles Dickens’ Oliver Twist om door een ringetje te halen. Renny Rye heeft het verhaal op een waardige en liefdevolle manier nieuw leven in geblazen.

Ans Wijngaarden