A Beautiful Day in the Neighborhood (2019)

Recensie A Beautiful Day in the Neighborhood CinemagazineRegie: Marielle Heller | 109 minuten | biografie, drama | Acteurs: Tom Hans, Matthew Rhys, Chris Cooper, Susan Kelechi Watson, Maryann Plunkett, Enrico Colantoni, Wendy Makkena, Tammy Blanchard, Noah Harpster, Carmen Cusack

In Nederland kennen we hem amper, maar in de Verenigde Staten is Fred Rogers (1928-2003) voor velen een jeugdheld. Tussen 1968 en 2001 was ‘Mister Rogers’ te zien in het door hemzelf bedachte kinderprogramma ‘Mister Rogers’ Neighborhood’, waarin hij het niet schuwde om zware thema’s als de dood, ziekte, echtscheiding en politiek te bespreken. Rogers werd geprezen om het feit dat hij niet neerkeek op kinderen of hen betuttelde, maar serieus met hen sprak op kinderniveau. Daarbij stond niet het educatieve of cognitieve element centraal, maar juist het gevoel en de emotie. Hij kaartte ook sociaal-maatschappelijke zaken als opvoeding, tolerantie en eigenwaarde aan. Het programma was zijn levenswerk: hij schreef alle 912 afleveringen en produceerde er 900, schreef zo’n 200 liedjes en dertien opera’s en zong deze veelal zelf, bedacht alle personages (zowel de poppen als de menselijke personages) en speelde ook de meeste poppen. Daarnaast was hij betrokken bij het ontwerpen van de kenmerkende decorstukken. Rogers was met zijn karakteristieke rode of blauwe vesten, zijn trage manier van spreken en immer vriendelijke toon voor velen een beminnelijke vertrouwenspersoon die je dwars door de beeldbuis heen wist te raken.

Het is goed te beseffen hoe iconisch Rogers is voor de Amerikanen voordat je ‘A Beautiful Day in the Neighborhood’ (2019) gaat kijken, want de film van regisseur Marielle Heller (‘Can You Ever Forgive Me?’, 2018) gaat ervan uit dat de kijker daarvan op de hoogte is. ‘A Beautiful Day in the Neighborhood’ is dan ook geen biografie over Rogers, maar een waargebeurd verhaal over een journalist die hem een aantal keer ontmoet heeft en op wie hij een onuitwisbare en ‘life changing’ indruk maakte. In het echt heet deze man Tom Junod, maar in de film is zijn naam veranderd in Lloyd Vogel en wordt hij gespeeld door Matthew Rhys. Vogel is het schoolvoorbeeld van de verbitterde, cynische onderzoeksjournalist voor Esquire die in al zijn stukken vernietigend uithaalt naar jan en alleman en zich daarmee niet bepaald geliefd heeft gemaakt. Samen met zijn vrouw Andrea (Susan Kelechi Watson) heeft hij een pasgeboren zoontje en zijn nieuwbakken vaderschap doet veel oud zeer opborrelen. Wanneer hij op de bruiloft van zijn zus zijn vader Jerry (Chris Cooper) onverwacht tegen het lijf loopt, gaat het pas echt mis. Jerry verliet zijn gezin op het moeilijkste moment, toen Lloyds moeder stervende was. Dat heeft hij hem altijd kwalijk genomen. Net op het moment dat zijn vader weer in zijn leven komt, krijgt Lloyd van zijn hoofdredacteur (Christine Lahti) de opdracht een portret te schrijven over Fred Rogers (Tom Hanks), iets waar hij totaal niet op zit te wachten. De eerste ontmoeting met Rogers, tussen de opnames door, brengt echter meer teweeg dan Lloyd ooit had kunnen bedenken.

‘A Beautiful Day in the Neighborhood’ focust zich op de dynamiek tussen twee mannen die op het eerste gezicht niet meer van elkaar kunnen verschillen: de verzuurde, opgejaagde en gekwelde Vogel en de serene, geduldige en opgeruimde Rogers. De man met gebreken versus het kreukvrije icoon. De cynische journalist voelt zich aanvankelijk verheven boven de goedmoedige tv-maker, maar laat zich toch door hem inpalmen. Zeker als Rogers hém de vragen gaat stellen en direct de gevoelige snaar raakt. Heller cultiveert daarbij Rogers’ enigmatische persoonlijkheid: net als Vogel vraag je je regelmatig af of hij écht zo is of gewoon heel overtuigend een rol speelt. De met een warme nostalgische sfeer omklede film koestert de mystiek rond Rogers en brengt een speelse hommage aan zijn legendarische televisieprogramma door van elke locatie een prachtig en gedetailleerd diorama te tonen, geheel in de geest van ‘Mister Rogers’ Neighborhood’. Het verhaal is natuurlijk niet geheel onvoorspelbaar of origineel, maar het scenario van Micah Fitzerman-Blue en Noah Harpster (dat jarenlang op de plank lag omdat het onverfilmbaar zou zijn) onderscheidt zich wel degelijk in de manier waarop één en ander opgediend wordt. Ook daarin is goed gekeken naar wat past bij Rogers: stevige thema’s worden op een milde, behapbare manier geserveerd, op een voortkabbelend tempo. Dat zou saai en langdradig kunnen worden, maar dankzij de geweldige performances van zowel Hanks als Rhys wordt het dat nooit.

Hanks, die een Oscarnominatie verdiende voor zijn rol en diverse prijzen in de wacht sleepte, weet de geest van Rogers perfect te vangen (het scheelt allicht dat hij zelf net als Rogers een integer en aimabel imago heeft, zodat mensen hem ook accepteren in deze rol) en heeft zich de maniertjes en typische trage manier van spreken (volgens de acteur zelf een van de moeilijkste dingen aan deze rol) feilloos aangemeten. Je gelooft meteen dat dit een man was die je gerust kon stellen, bij wie je je verhaal kwijt kon en die zonder enige moeite je vertrouwen wist te winnen. Maar wie zat achter Rogers? Dat krijgen we hier niet te zien. ‘Niemand is perfect’, dat is zo ongeveer het enige dat Hanks’ Rogers loslaat over zijn eigen verleden. Was dit een biografie geweest van Rogers, dan had de film hier ernstig tekort in geschoten. Maar ‘A Beautiful Day in the Neighborhood’ pretendeert geen biografie te zijn over de illustere kindervriend. Dit is een waargebeurd verhaal over het ontstaan van een bijzondere vriendschap, die duurde tot het overlijden van Rogers in 2003. Het is een zoektocht van Lloyd Vogel (of eigenlijk dus Tom Junod) naar (zelf)acceptatie, begrip en vergiffenis: hij leert hoe hij de demonen uit zijn verleden in de ogen kan kijken. En het is een film over vaderschap: niet alleen in de band tussen Lloyd en zijn eigen vader, maar ook in die met zijn pasgeboren zoon. Hanks wordt alom geprezen maar ook Rhys is sterk in een rol die emotioneel veel dieper gaat dan die van zijn tegenspeler. Zijn transformatie zie je weliswaar van tevoren aankomen, maar de weg ernaartoe biedt Rhys volop mogelijkheid om te laten zien wat hij in huis heeft; een kans die hij met beide handen aangrijpt.

De decors van ‘Mister Rogers’ Neighborhood’, de cardigans die Rogers draagt en de beduimelde poppen waar hij al jaren gebruik van maakt; ze hebben iets prettig oubolligs en vertegenwoordigen een heimwee naar vroegere, minder gecompliceerde tijden. Ook al weet je niet wie Fred Rogers was en wat zijn impact was op de Amerikaanse jeugd, ‘A Beautiful Day in the Neighborhood’ ademt een sfeer die we zeker als zodanig herkennen. Wie Rogers nou echt was, blijft ook na het zien van deze film een groot vraagteken. Wie echt in de ziel wil kijken van Fred Rogers, vindt in de documentaire ‘Won’t You Be My Neighbor?’ (2018) waarschijnlijk meer antwoorden. Daarin wordt bijvoorbeeld ook uitgebreid stilgestaan bij Rogers’ achtergrond als dominee, iets wat hem uiteraard mede gevormd heeft. Maar Heller laat met dit oerdegelijke maar integere en zachtmoedige drama wel zien welke impact hij kon hebben op gewone stervelingen.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Digital download-release: 15 april 2020
VOD-release: 29 april 2020
DVD-release: 1 juli 2020