Allied (2016)
Regie: Robert Zemeckis | 124 minuten | actie, drama, romantiek, oorlog, thriller | Acteurs: Brad Pitt, Marion Cotillard, Lizzy Caplan, Matthew Goode, Jared Harris, Raffey Cassidy, Simon McBurney, Daniel Betts, Camille Cottin, August Diehl, Thierry Frémont
Heb jij de laatste film met Brad Pitt al gezien? ’Allied’? Doet geen belletje rinkelen? Van Robert Zemeckis, de regisseur van ‘Back to the Future’, ‘Contact’, ‘Cast Away’ en ‘Flight’? Over een Canadese officier van de geheime dienst die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Afrika een gevaarlijke missie moet uitvoeren met zijn toekomstige vrouw, die misschien wat te verbergen heeft. Nog niks? En als we vertellen dat Brad tijdens de opnames van deze film mogelijk overspel heeft gepleegd met zijn tegenspeelster, Marion Cotillard, wat een van de redenen zou zijn van de scheiding met Angelina? Ja, dat dachten we al…
Meestal is roddelpraat in een recensie onnodig, maar in dit geval is het veelzeggend dat er behalve deze ‘publiciteit’ kennelijk nauwelijks iets is dat ‘Allied’ opzienbarend of memorabel maakt. En dat is te betreuren – en onverwacht – gezien het talent voor en achter de camera. De film mag inmiddels rustig als een flop bestempeld worden maar vermoedelijk waren de opbrengsten nog minder geweest zonder de soapachtige geruchten omtrent de scheiding van ‘Brangelina’. Daardoor zullen er ongetwijfeld wat bioscoopgangers nieuwsgierig zijn geworden naar het vuurwerk of de sluimerende passie tussen Brad en Marion (‘Brarion’? ‘Bradion’?).
Helaas zullen deze geïnteresseerden van een – vrij letterlijke – koude kermis thuis zijn gekomen, want heet wordt het niet bepaald tussen Pitt en Cotillard, wat vooral Pitt is aan te rekenen. Er zitten weliswaar verschillende momenten in het scenario die hier mogelijkheden toe bieden – lange starende blikken, een romantische dans, een gefingeerde zoen tussen de ‘geliefden’ om de dekmantel in stand te houden, Cotillard die zich omkleedt terwijl Pitt ‘per ongeluk’ een glimp van haar halfnaakte lichaam ziet – maar van veel chemie of een echte apotheose is geen sprake.
Het meest teleurstellend – en lafhartig van de regisseur – is in deze zin misschien nog wel de kuis uitgevoerde en in beeld gebrachte (eerste) liefdesdaad van het tweetal. Na het hierboven genoemde teasende verkleedmoment, dat de onvermijdelijke opmaat is naar een ultiem samenkomen, hebben Max Vatan (Pitt) en Marianne Beauséjour (Cotillard) een – en misschien de enige – mogelijkheid om hun liefde te consumeren; vlak voor een dodelijke missie en geparkeerd in een auto in de woestijn. Eindelijk, nu kunnen ze helemaal losgaan, zonder de spiedende blikken van hun omgeving. Tijd om de vonken ervan af te laten vliegen! Maar nee, waar we eerder nog een glimp van een borst opvingen, blijven de kleren nu aan (tenminste, zolang de camera getuige is van de liefdesdaad). Nog maar net begonnen met het liefdesspel, gaat de camera al rond de lovers en de auto heen draaien, zich langzaam terugtrekkend terwijl een (cgi) zandstorm om de auto heen waait, de kijker langzaam het zicht ontnemend. De rest moet je er maar bij bedenken dus? Als er ergens sprake is van uit het verhaal en de emoties voortvloeiend functioneel naakt en zinvolle seks, dan is het hier wel. Of het nu onzorgvuldigheid is van Zemeckis of een teken van de Amerikaanse dubbele moraal – wél close-up wurgingen, bloed, moord en doodslag tonen, maar een borst, tepel of een stel billen zou te shockerend zijn? – de beleving van het verhaal en betrokkenheid bij de personages worden zowaar minder effectief door deze karige seksuele climax.
Het is waar, het hoeft niet allemaal letterlijk getoond te worden, maar aangezien Pitt er nauwelijks in slaagt om op meer subtiele wijze zijn verliefdheid te tonen, had de aantrekkingskracht hier tenminste nog overtuigend getoond kunnen worden. Het is vreemd, want Pitt heeft in het verleden meermaals laten zien met allerlei emoties uit de voeten te kunnen als acteur. Denk aan zijn ingetogen optreden als (te) strenge, getroebleerde vader in ‘The Tree of Life’, maar ook aan zijn humoristische vertolking van een nazi-jager in ‘Inglourious Basterds’ en zijn energieke rollen in ‘Fight Club’ en ‘Snatch’. En wie kan de intense laatste tien minuten van ‘Se7ven’ vergeten, waarin Pitt vele emoties binnen enkele seconden over zijn gezicht laat schieten wanneer hij de mogelijkheid heeft de seriemoordenaar dodelijk te straffen. Maar vrijwel niets van dat talent is terug te zien in ‘Allied’: het is alsof hij er met zijn gedachten niet helemaal bij is. Daarbij lijkt er simpelweg ook minder af te lezen te zijn van zijn wat meer uitgestreken gezicht, mogelijk vanwege enkele cosmetische behandelingen. En anders is wellicht de make-up afdeling wat overenthousiast te werk gegaan. Hoe dan ook: het gebruikelijke charisma van Pitt is in deze film goeddeels afwezig. Aan Marion Cotillard ligt het overigens niet: zij weet al haar gevoelens en stemmingen overtuigend te communiceren. Of ze nu angstig, trots, arrogant, verliefd, sensueel of bedroefd moet zijn, het komt perfect over.
De settings zijn ook een probleem. De centraal staande romantische plot in de eerste helft van de film verwijst veel naar de filmklassieker ‘Casablanca’; onder andere door het in die stad en in dezelfde tijd te laten afspelen. Als dan de authenticiteit ver te zoeken is, lijkt ‘Allied’ vooral een (niet al te goed gelukte) hommage te zijn aan die film in plaats van een film met een eigen gezicht. Dit komt niet alleen doordat de chemie te wensen overlaat, de omgevingen en kostuums zijn ook te klinisch. Veel te netjes en niet doorleefd; als een filmdecor. Het begint al met het allereerste, met CGI opgeleukte shot van Pitt die in de woestijn terechtkomt; totaal zonder het gevoel dat dit ook echt plaatsvindt. Nog potsierlijker is de bevallingsscène van Marianne terwijl ze op een stretcher ligt in een Londense straat en de bommen ze om de oren vliegen. De situatie op zich is al absurd – al kan dit natuurlijk best zo plaatsvinden – maar de perfecte, ansichtkaart-achtige manier waarop dit tafereel in beeld wordt gebracht, maakt het ronduit lachwekkend.
Gelukkig zit er best wat spanning in de film – bijvoorbeeld op momenten dat Max en Marianne Duitse officieren moeten overtuigen van hun (valse) identiteit, en wanneer Max probeert de verdenkingen die later op zijn vrouw rusten te ontkrachten – maar het is toch allemaal te weinig om de zwakke punten mee te compenseren. Je leeft uiteindelijk wel degelijk mee met Max en Marianne en hoopt op een goede afloop, maar de betrokkenheid komt te laat. Jammer, want zo’n ouderwetse romantische thriller in tijd van oorlog heeft best potentie. Met wat meer overtuiging en vuur had het zeker wat kunnen worden.
Bart Rietvink
Waardering: 2.5
Bioscooprelease: 12 januari 2017
DVD- en blu-ray-release: 10 mei 2017
4k Ultra HD-release: 10 mei 2017