Amal (2017)

Regie: Mohamed Siam | 83 minuten | documentaire | Met: Amal Gamal, Nagua Said, Esraa Mamdouh, Hosny Swelam, Khaled Mahmoud

Als dominostenen vielen in 2010 en 2011 diverse autoritaire regimes in het Midden-Oosten in wat inmiddels bekend staat als de Arabische Lente. Hoewel de beweging begon in Tunesië, zijn de protesten tegen de Egyptische president Hosni Moubarak uitgegroeid tot het symbool van de Lente. De documentaire ‘Amal’, van regisseur Mohamed Siam, volgt een veertienjarig meisje dat zich in de protesten mengt en opgroeit in een land dat continu aan het veranderen is.

We leren Amal kennen als een activistische en uitgesproken tiener die geregeld op het Tahrirplein te vinden is, de hotspot van de aanhoudende protesten tegen Moubarak. Wat meteen opvalt is hoe slim en bevlogen dit meisje is: ze heeft een grote mond tegen de politie en eist haar plek op tussen een groep veel oudere jongens. Terwijl zij haar manen naar huis te gaan vanwege de onveiligheid ’s avonds, vraagt Ama zich hardop af waarom het voor haar als meisje anders zou moeten zijn dan voor hen. Ze was er immers toch altijd al bij geweest? Later, na het aftreden van Moubarak, zien we een discussie tussen Amal en haar moeder, die overweegt op een kandidaat voor de verkiezingen te stemmen die volgens Amal corrupt is – hij bekleedde immers een functie in de regering van Moubarak.

De documentaire volgt Amal in de jaren na de Lente, terwijl Egypte volop in verandering is. Wie de recente geschiedenis van Egypte kent, weet dat tussen 2012 en 2013 Mohamed Morsi van de Moslimbroederschap president was, en dat de macht in 2013 weer terugviel naar het leger (zoals dit onder Moubarak al was) in de persoon van generaal Abdel Fattah El-Sisi. Deze gebeurtenissen spelen echter slechts op de achtergrond – de documentaire vermijdt brede contextschetsen en concentreert zich op Amal en haar familie. In privébeelden van verjaardagen zien we dat Amal naast een revolutionair in de dop ook gewoon een tienermeisje is dat graag gek doet en zich steeds meer bewust wordt van wie ze is.

Op de televisie hebben we veel gezien over de gebeurtenissen in Egypte, allemaal grotendeels vanuit vogelperspectief: beelden van demonstrerende menigten op het inmiddels beroemde Tahrirplein en toespraken van wankelende machthebbers en uitdagers die hun kans zagen. Wat de Arabische Lente voor de gewone Egyptenaar nu echt betekende bleef echter een groot mysterie. ‘Amal’ geeft ons een intieme schets van hoe in ieder geval één Egyptische familie deze turbulente periode meemaakte. Amal zelf geeft vooral hoop voor de toekomst: met leiders van haar generatie kan Egypte na decennia stagnatie hopelijk weer tot bloei komen.

Yurre Wieken

Waardering: 4

Bioscooprelease: 18 januari 2018 (in het kader van The Best of IDFA on Tour 2017-2018)