American Pastoral (2016)

Regie: Ewan McGregor | 108 minuten | misdaad, drama | Acteurs: Ewan McGregor, Jennifer Connelly, Dakota Fanning, Peter Riegert, Rupert Evans, Uzo Aduba, Molly Parker, Valorie Curry, Hannah Nordberg, Julia Silverman, Mark Hildreth, Samantha Mathis, David Strathairn, Ocean James, David Whalen, Corrie Danieley, David Case

Ewan McGregors regiedebuut ambitieus noemen is nogal een understatement. De Schotse acteur koos voor zijn eerste speelfilm om de met een Pulitzer-prijs bekroonde roman “American Pastoral” van Philip Roth te verfilmen. Daarnaast neemt hij ook de hoofdrol voor zijn rekening. Dat klinkt logischer als je weet dat de film al jaren in ontwikkeling was, en dat McGregor al gecast was als Swede Levov. ‘American Pastoral’ kwam nooit echt van de grond, de regisseur van dienst (Phillip Noyce, die toen nog zou samenwerken met Paul Bettany, Jennifer Connelly en Evan Rachel Wood) gaf het project op, waarna McGregor de rol van Bettany overnam. Hij realiseerde zich toen dat de droom om een film te regisseren met het regisseurloze ‘American Pastoral’ ineens binnen handbereik was.

‘American Pastoral’ speelt zich af in de jaren zestig. Het is echter een raamvertelling, want de aanleiding om het verhaal van dit typische, niet-zo typische Amerikaanse doorsneegezin te vertellen is de schoolreünie waar Nathan Zuckerman (alter-ego van Philip Roth, die in meerdere van zijn boeken voorkomt) hoopt Seymour ‘The Swede’ Levov (gecategoriseerd in het jaarboek als ‘Most likely to succeed’) tegen het lijf te lopen. Hij ontmoet er niet hem, maar zijn broer Jerry, die hem slecht nieuws brengt. Zuckerman is vervolgens degene die de kijker de levensgeschiedenis van Swede vertelt.

We leren in vogelvlucht de dromen en ambities van de getalenteerde, sportieve blonde jongen kennen. Alles wat Swede (Ewan McGregor) aanraakt, lijkt in goud te veranderen. Natuurlijk krijgt deze knapste jongen van de school verkering met voormalig Miss Jersey/bijna Miss America
Dawn Dwyer (Jennifer Connelly). Één kanttekening: zij is katholiek, de Levovs zijn joods en Swede’s vader ziet het huwelijk niet zitten. Maar Dawn is niet voor een gat te vangen en lost dit met haar ijzersterke overredingskracht op. Het gaat de Levovs voor de wind; niet alleen neemt Swede de succesvolle handschoenenfabriek van zijn vader over, ze kopen ook een prachtig huis met veel grond net buiten Newark, zodat Dawn koeien kan houden en hun dochtertje Merry (eerst gespeeld door Ocean James, later door Hannah Nordberg, en de bijna volwassen versie door Dakota Fanning) in een gezonde omgeving kan opgroeien.

Een klein wolkje werpt de eerste schaduw over het gezinsgeluk als blijkt dat Merry kampt met spraakproblemen; haar gestotter neemt steeds ernstigere vormen aan. Volgens de therapeute ligt dit aan de lat die de ouders waarschijnlijk onbewust hebben gelegd. Hoe moet Merry opboksen tegen de superioriteit van een moeder die bijna Miss America is geweest? ‘American Pastoral’ laat vooral die driehoeksverhouding zien, waarbij Swede en Merry een veel nauwere band hebben dan de goedbedoelende, maar altijd verkeerd reagerende Dawn. De familiebanden zijn complex, maar de relatie tussen vader en dochter is het hart van de film. Ondanks dat is Merry voor een flink gedeelte van de film afwezig. Door een terroristische daad duikt ze onder en verliest ze het contact met haar ouders. Dawn blijkt hier na een zelfmoordpoging vrede mee te hebben gesloten en heeft haar vizier gericht op haar eigen toekomst. Swede blijft echter hangen in onmacht en bezorgdheid en raakt verstrikt in zijn zoektocht naar Merry.

Er is veel wat werkt in ‘American Pastoral’, maar evenzoveel niet. Het verhaal blijft boeien, het tempo zit er goed in en de acteerprestaties zijn prima, maar de emotionele binding met de personen komt niet echt tot stand. Dat komt deels door de speelduur en de tijdspanne die de film omvat. McGregor en Connelly spelen zowel de jonge als de oudere versies van hun personage en het verhaal van de film is verdeeld over ongeveer drie decennia. Natuurlijk is veel van de roman verloren gegaan, maar het ligt niet zozeer aan het uitgeklede scenario van John Romano dat ‘American Pastoral’ niet de indruk maakt die het boek wel doet. De raamvertelling had hier makkelijk achterwege gelaten kunnen worden, want Zuckermans rol is te verwaarlozen. Swede, Dawn en Merry blijven papieren karakters; ze zijn niet goed uitgewerkt en daarom moeilijk om mee te leven. Begrijpelijk dat McGregor zijn kans om deze rol te vertolken niet kwijt wilde, maar als regisseur overspeelt hij hiermee zijn hand.

Monica Meijer

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 1 december 2016
DVD- en blu-ray-release: 27 april 2017