Based on a True Story (2005)

Regie: Walter Stokman | 75 minuten | documentaire | Met: John Cazale, Sidney Lumet, Al Pacino, Frank Pierson, Chris Sarandon, John Wojtowicz

Een hoop lef, engelengeduld en een camera: meer heb je niet nodig om een leuke documentaire in elkaar te schroeven. De Nederlandse Walter Stokman reisde af naar Amerika om crimineel John Wojtowicz te ontmoeten. De man diende als inspiratiebron voor het Al Pacino-vehikel ‘Dog Day Afternoon’. Stokman raakte geïntrigeerd door de film, omdat die op een waargebeurd verhaal gebaseerd bleek te zijn. Via Wojtowicz hoopt de cineast achter de waarheid te komen. Dat valt nog niet mee.

‘Based on a True Story’ poogt een beeld te geven van wat er daadwerkelijk gebeurd is bij de Chase Manhattan Bank. Stokman spreekt de ex-vrouw van Wojtowicz, praat wat met de scriptschrijvers van ‘Dog Day Afternoon’ en babbelt met het gegijzelde bankpersoneel. Uit de flarden info die hij krijgt, hoopt de regisseur de waarheid te kunnen achterhalen. Uiteraard is Wojtowicz zelf de spil van het verhaal. Helaas blijkt de man niet al te geloofwaardig te zijn.

Na een lange gevangenisstraf is Wojtowicz weer op vrije voeten. Zijn laatste levensdagen slijt hij in eenzaamheid. Als Stokman hem opbelt, leeft de schurk weer helemaal op. Al snel eist hij ridicuul hoge bedragen voor zijn aandeel in de documentaire. “Het is mijn verhaal, dus zul je moeten betalen,” is het motto van de ex-crimineel. De crew zal met 18.000 dollar over de brug moeten komen, wil Wojtowicz praten. Stokman twijfelt. Niet alleen is het een hele hoop geld dat opgehoest moet worden, ook is de gewiekste crimineel niet even betrouwbaar.

De moeizame relatie tussen Stokman en Wojtowicz vormt de spil van de film. Je zult de boef niet vaak in beeld zien, maar je hoort wel de gevoerde telefoongesprekken tussen hem en de Nederlander. En eerlijk is eerlijk: dat is erg vermakelijk. Wojtowicz is namelijk een erg vaag mannetje. Bij het opnemen van de telefoon gebruikt hij telkens andere schuilnamen en wil je met hem over de roofoverval praten, dan zul je het wachtwoord ‘The Dog’ uit je hoofd moeten leren. Noem je het wachtwoord niet, dan gooit hij de hoorn erop. Als je de procedure goed volgt, dan word je doorverbonden met ‘The Dog’ (lees: Wojtowicz die een andere naam aanneemt en met dezelfde toonhoogte verder praat).

De vreemde conversaties zijn grappig en schrijnend tegelijk. Wojtowicz is erg agressief aan de lijn, maar blijkt in werkelijkheid een ineengekrompen oud mannetje te zijn. Een gekwelde ziel continu op zoek naar bevestiging. Door Stokman eisen te stellen, eist hij alle aandacht op. Ook op oude tv-beelden waarin Wojtowicz geïnterviewd wordt, zie je zijn wanhopige drang naar aandacht terug. Wat er daadwerkelijk gebeurd is tijdens ‘Dog Day Afternoon’ kom je te weten door de getuigenissen van de slachtoffers en politiemensen. Helaas zijn de interviews die Stokman met de betrokkenen had, niet erg boeiend. Het tempo ligt te laag en de vragen zijn behoorlijk herhalend. Ook het afstandelijke camerawerk is niet erg uitnodigend.

Daarnaast is de materie te beperkt om er een 75 minuten durende film van te maken, hoe leuk de telefoongesprekken ook zijn. Dat de ex-overvaller ze niet allemaal op een rijtje heeft, moge duidelijk zijn. Toch hoopt Stokman zich nog een extra in te dekken door erop te hameren dat Wojtowicz “niet betrouwbaar is”. Tja, ietsje meer vertrouwen in je kijkerspubliek mag wel, hoor. Het ligt er nogal dik bovenop. Leuke docu, maar niet meer dan dat.

Frank v.d. Ven