Big Eyes (2014)

Regie: Tim Burton | 104 minuten | biografie, drama | Acteurs: Amy Adams, Christoph Waltz, Krysten Ritter, Jason Schwartzman, Danny Huston, Terence Stamp, Jon Polito, Elisabetta Fantone, James Saito, Guido Furlani, Delaney Raye, Madeleine Arthur, Emily Bruhn, Alan MacFarlane, Tony Alcantar, Jaden Alexander

De schilderijen van Margaret Keane waren in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw wereldberoemd. Ze konden zelf op de goedkeuring van Popartvoorman Andy Warhol rekenen, gezien zijn opmerking dat schilderwerk dat zo goed verkoopt, wel goede kunst moet zijn. Het werk werd gekenmerkt door de beeltenissen van kinderen die met grote, ietwat trieste ogen de kijker tegemoet komen. Eén probleem: lang werd gedacht dat de befaamde doeken van de hand waren van haar toenmalige echtgenoot, Walter Keane.

Qua vormgeving zijn de schilderijen van Keane typisch Tim Burton. Op het eerste gezicht dus niet vreemd dat de regisseur aan het creatieve hoofd van ‘Big Eyes’ staat. Aan de andere kant rijst de vraag of een in de werkelijkheid geënt verhaal wel het juiste is voor de filmmaker. Het oeuvre van Burton grossiert in mooie, fantasierijke verhalen. Met creaties als ‘Edward Scissorhands’, twee Batmanfilms en het fantastische ‘Big Fish’ op zijn palmares behoort hij tot Hollywoods grootste. Maar wel zijn dat allen verhalen die meer gemeen hebben met sprookjes, fabels of andere verzinsels dan met waargebeurde verhalen.

‘Big Eyes’ vangt aan op het moment dat Margaret (Amy Adams) op het punt staat haar eerste man te verlaten. Ver voordat scheidingen gemeengoed werden, voelde de jonge moeder al de noodzaak om te ontsnappen aan de burgerlijke verstikking die haar gevangen hield. Alleen haar schilderwerk zorgt voor enig vertier. Eenmaal in vrijoord San Francisco gaat ze er hartstochtelijk mee verder. De echte doorbraak wil desalniettemin niet komen. Overgeleverd aan de kunststalletjes op straat, vecht de vrouw voor haar bestaan en dat van haar dochter Jane. Ondanks dat ze het niet breed hebben, trachten ze er samen het beste van te maken.

Dat verandert wanneer ze de charismatische Walter Keane (Christoph Waltz) ontmoet. Keane, zelf kunstschilder van sympathieke aangezichten van de Franse Montmartre, heeft wel het benodigde verkooptalent. Dolgelukkig van de kansen die ze elkaar kunnen bieden, stappen ze al snel het huwelijksbootje in. Wanneer de schilderijen daadwerkelijk worden opgemerkt door het grote publiek, kan het prille gezin zijn geluk niet op. Maar geleidelijk aan wordt duidelijk dat Keane niet de man is die hij zegt te zijn.

Burton trekt er 106 minuten voor uit om zijn verhaal te vertellen. Daarin schuilt het primaire probleem van ‘Big Eyes’. Die speelduur is schromelijk lang. Omdat Burton grotendeels vasthoudt aan deze waarheidsgetrouwe vertelling, ligt al snel eentonigheid op de loer. De film biedt te weinig verrassingen om heel lang onderhoudend te blijven. Dat alles bij elkaar moet worden gepraat door een externe verteller, helpt dan niet mee.

Een tweede punt van kritiek is dat de gebeurtenissen in ‘Big Eyes’ elkaar zodanig opvolgen, dat het voelt alsof de toeschouwer slechts momenten te zien krijgt. Als gevolg komt de film in zijn geheel vrij fragmentarisch over. Daardoor worden oorzaak-gevolgrelaties en persoonlijke groei wel heel erg makkelijk gebezigd. Bovendien voortkomt het dat Margarets beweegredenen psychologisch aanschouwelijk worden. Is ze nou een vrijgevochten vrouw of toch een typisch Burton-buitenbeentje? Samen met de eerder genoemde voice-over blijft alles, inclusief de personages en het drama, zodoende op een te grote afstand.

Daartegenover staat de kostelijke uitvoering. Het acteerwerk is dik in orde, al is het weeral de dominante Christoph Waltz die de show stelen mag. ‘Big Eyes’ ziet er voorts niet uitzonderlijk uit. Burton heeft zich zelfs aardig ingehouden, maar het San Francisco van de vorige eeuw ziet er aangenaam kleurrijk uit. Met de lach zit het bovendien wel goed. De aanklacht tegen de pretentieuze kunstwereld is vermakelijk, maar vooral ook erg liefjes. Uiteindelijk blijft ‘Big Eyes’ lege feelgood.

Tim Burton, grootmeester van de ongeremde fantasie, heeft zichzelf naar het zich laat aanzien getemd. Zijn laatste films brachten al niet meer de illusies en de magie die we van de regisseur gewend zijn. Ook ‘Big Eyes’ kan het tij niet keren. De film is een niet onaardig conventioneel eerbetoon. Daar is alles mee gezegd.

Wouter Los

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 5 februari 2015
VOD-release: 28 juli 2015
DVD-release: 28 juli 2015