California Dreamin’ (Endless) – California Dreamin’ (nesfarsit) (2007)

Regie: Cristian Nemescu | 155 minuten | drama, komedie, geschiedenis | Acteurs: Armand Assante, Jamie Elman, Razvan Vasilescu, Maria Dinulescu, Alexandru Margineanu, Ion Sapdaru, Alexandru Dragoi, Andi Vasluianu, Sabina Branduse, Gabriel Spahiu, Radu Gabriel, Constantin Dita, Eduard Dumitru, Alexandru Georgescu, Cristi Olesher, Catalina Mustata, Cornel Bulai, Diana Dumbrava, Dan Astileanu, Nicodim Ungureanu, Ionut Brancu, Tomi Cristin, Teodor Corban, Antonia Ionescu, Laura Voicu, Catalina Harabagiu, Ilinca Harnut, Crina Semciuc, Paul Ipate, Bogdan Marhodin, Nelu Craciun, Adrian Anghel, Bogdan Cotlet, Andrei Solomon, Ileana Toma, Adela Mihai, Adriana Gheorghisor, Neculai Predica, Cristinel Botea, Catalin Paraschiv, Aura Calarasu, Elvis Romano, Ionut Chivu, Vitalie Ursu, Madalina Ghitescu, Andreea Samson, Marcello Cobzarju, Armand Utma, Andrei Pandele, Constantin Draganescu, Florin Penisoara, Christopher Troxler, Marco Assante, Bart Sidles, Adrian Cazdaru, Florin Burcea, Andrei Sever

Een flashback, zwart-wit, Tweede Wereldoorlog, luchtalarm, een Roemeense familie vlucht naar de schuilkelders, opa vergeten, terug, een bom valt naar beneden, we horen hem vallen, met een knal door het dak, maar, hij gaat niet af! De bom rolt tergend langzaam, langs de panische mensen, door het trappenhuis naar beneden. Wat een briljante vondst, superspannend en een prachtig beeld. Wat een schitterende, bijna poëtische, veelbelovende opening!

Het verhaal dat volgt, meer in het hier en nu, is waargebeurd. Een komische, maar soms ook kafkaëske vertelling en een metafoor voor hét NAVO dilemma, waar ook Nederland in Srebrenica de klappen van heeft mogen voelen: eigenlijk niets mogen doen, dus gewoon afwachten, in de hoop dat de ‘hoge heren’ het voor je oplossen en uiteindelijk aan handen en voeten gebonden zijn. De Amerikaanse kapitein besluit overigens wel iéts te doen, maar als het puntje bij het paaltje komt is de NAVO nergens te bekennen.

‘California Dreamin” is een film over bureaucratie, corruptie en machtsmisbruik. Drie elementen die elkaar prima kunnen ondersteunen en in stand houden. Na de val van communistische dictator Ceauşescu in 1989 zou je zeggen dat de Roemenen van dat soort praktijken hun buik wel vol hebben, maar helaas, het zit toch hoogstwaarschijnlijk in de aard van het beestje en niet alleen in Roemenië.

De machthebbers lusten er wel pap van, die macht, ook in het dorpje Calpanita. Kern hiervan is: ken de zwaktes van de ander en buit ze uit. De Roemenen kennen elkaar maar al te goed en weten precies hoe het allemaal werkt. Dat geldt niet voor de Amerikanen, die begrijpen er werkelijk helemaal niets van. Dat wordt al vrij aan het begin prachtig gesymboliseerd door het moment van de burgemeester die de Amerikaanse kapitein welkom wil heten door hem op de wang te kussen, waarna er een soort stuntelige worsteling ontstaat. We weten direct waar dit over gaat.

Toch laat de film ook zien hoe vanuit egoïstische motieven iets waardevols kan ontstaan en dat stemt hoopvol. Er zijn ook de liefdesperikelen en een en ander is doorspekt met een heerlijke (soms wat zwarte) humor. De dochter van de corrupte stationschef is verliefd op een Amerikaan, maar spreekt geen Engels, een verlegen jongen die al twee jaar verliefd op haar is, mag tolk spelen, maar zet de vertalingen naar zijn hand. Mooie verhaallijnen en goed uitgewerkte personages. De tweeënhalf uur die de film duurt, zijn zo voorbij.

Dat is naast het uitstekende script (mede door de regisseur geschreven) voor een groot deel te danken aan de uitstekende montage, die met behulp van subtiele composities van beeld en muziek de scènes en gebeurtenissen naadloos aan elkaar rijgt. Daarnaast is er ook het onopvallend goede spel. Onopvallend, omdat er in wezen geen uitschieters zijn, men is naturel en echt. Ook een mooie prestatie van de in 2006 overleden regisseur Cristian Nemescue.

Hij en zijn team zaten midden in de postproductie fase, toen een verkeersongeval een einde maakte aan zijn leven. De producent besloot de film niet zonder hem af te monteren. Het is echter sterk de vraag wat er nog aan had moeten gebeuren, het voelt absoluut ‘af’ aan. Wel sneu voor Nemescue zelf, die ook niet meer meemaakte dat zijn film in Cannes de prestigieuze ‘Un Certain Regard’ prijs in de wacht sleepte. Met zijn dood is de filmwereld een zeer getalenteerde regisseur armer!

Arjen Dijkstra

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 22 november 2007