Dirty Harry (1971)
Regie: Don Siegel | 99 minuten | actie, drama, thriller, misdaad | Acteurs: Clint Eastwood, Harry Guardino, Reni Santoni, John Vernon, Andrew Robinson, John Larch, John Mitchum, Mae Mercer, Lyn Edgington, Ruth Kobart, Woodrow Parfrey, Josef Sommer, William Paterson, James Nolan, Maurice Argent
Clint Eastwood was eind jaren 60 definitief doorgebroken als de Man With No Name in Sergio Leone’s dollartrilogie (‘A Fistful of Dollars’, ‘For A Few Dollars More’ en ‘The Good, the Bad and The Ugly’) toen hij in 1971 ‘Dirty Harry’ maakte, een harde politiefilm waarin Eastwood met zichtbaar plezier de zwartgallige, eigenwijze politieinspecteur Harry Callahan neerzet. ‘Dirty Harry’ heeft een eenvoudig plot; een sluipschutter terroriseert vanaf de daken van San Francisco de stad en eist maar liefst 100.000 dollar van de autoriteiten anders dreigt hij meer slachtoffers te maken. Tegenwoordig koop je voor 100.000 dollar nauwelijks een fatsoenlijke auto, maar in 1971 was het een hoop geld. Clint Eastwood is inspecteur Harry Callahan, bijgenaamd Dirty Harry, die de moordenaar te pakken moet zien te krijgen.
‘Dirty Harry’ is een uitstekende film en dat komt voornamelijk door het optreden van Clint Eastwood. Hij zet op perfecte wijze de nietsontziende, harde, eigenwijze inspecteur neer. Callahan is een agent van de oude stempel; met bakkebaarden, zonnebril, kauwgomkauwend en neerkijkend op alles en iedereen, ook op zijn superieuren. Als op een gegeven moment de hoofdinspecteur tegen hem zegt dat hij goed werk heeft verricht zegt hij dat hij “diep geroerd” is, het cynisme druipt er werkelijk van af. Zijn bijnaam heeft hij verkregen doordat hij aan alles en iedereen een hekel heeft, hij is niet per definitie een racist, Harry haat gewoon alles en iedereen en hij gaat het gespuis te lijf met zijn Magnum. 44, een soort handkanon, en een groot mes. Eigengereid als hij is pakt hij de zaken op geheel eigen wijze aan, het geweld absoluut niet schuwend. Enig gevoel van empathie is hem vreemd, als hij bijvoorbeeld een zelfmoordenaar, die op een hoog gebouw staat, naar beneden moet praten vertelt hij alleen maar aan deze springer wat voor geweldige rotzooi het zal geven als hij op het asfalt uiteenspat, dat is Harry ten voeten uit; eigenwijs, hard, maar uiteraard wel de beste in zijn vak. De hele film straalt een soort politieke incorrectheid uit die je tegenwoordig nauwelijks meer tegenkomt en als het al gebeurt is het meestal ongeloofwaardig,
‘Dirty Harry’ is dat niet, de jaren 70 waren een ander tijdperk, de tijd van flower power was voorbij en in Amerika heerste een ander, kil klimaat. Deze film geeft niet alleen een goed tijdsbeeld, maar is tegelijkertijd een aanklacht tegen het Amerikaanse rechtssysteem. Regisseur Don Siegel heeft de film het juiste cachet en een goede spanningsopbouw meegegeven, hij filmt vrij minimalistisch en het is duidelijk te zien dat Eastwood veel inspiratie heeft opgedaan tijdens het werken met Siegel, de films die Eastwood zelf geregisseerd heeft stralen ook dat realistische en minimale uit. Speciale vermelding is er nog voor Andrew Robinson die de Scorpio-killer speelt, dit was zijn debuutrol en hij is een overtuigende psychopaat, die af en toe zo overdreven en hysterisch is, hetgeen een mooi contrast vormt met de ijzige kalmte van Dirty Harry.
‘Dirty Harry’ is ook nog bekend geworden door een citaat van Callahan, als hij na een vuurgevecht een schurk onder schot houdt die een wapen binnen handbereik heeft en het volgende zegt:” Ah, Ah, I know what you’re thinking, did he fire six shots or only five? Well, to tell you the truth, in all this excitement I kinda lost track myself, but being this is a 44. Magnum, the most powerful handgun in the world and will blow your head clean off, you gotta ask yourself one question; Do I feel lucky? Well, do you punk?” Deze tekst bezigt Harry twee keer in de film en er is natuurlijk ook niemand anders dan Clint Eastwood die deze tekst op z’n allercoolst kan uitspreken en was zo’n succes en werd door iedereen en overal geciteerd dat tijdens de openingscredits van de Dirty Harry 2, ‘Magnum Force’ deze tekst te horen was. Het optreden van Eastwood en de harde, rauwe actie maken van ‘Dirty Harry’ een uitstekende politiethriller die inmiddels volkomen terecht als een klassieker beschouwd wordt.
Hendrik Dijkhuis
Waardering: 4
Bioscooprelease: 13 april 1972