El Eco (2023)

Regie: Tatiana Huezo | 102 minuten | documentaire

Tatiana Huezo’s documentaire ‘El Eco’ volgt een handvol inwoners van een afgelegen Mexicaanse berggemeenschap. Het is een intiem en innemend portret van een kalme manier van leven die aanvoelt alsof de tijd heeft stil gestaan.

In een vrijwel plotloze film vol intieme scènes volgen we de inwoners van het gehucht El Eco, hoog in de bergen van de Mexicaanse deelstaat Puebla. De mannen komen af en toe aanwaaien maar werken meestal elders, voornamelijk in de bouw in naburige steden. De gemeenschap, en de film, draait dan ook vooral om de vrouwen en de vele kinderen van het dorp. Het is er groen en prachtig, de natuur is er alomtegenwoordig maar het is ook druilerig en koud. Makkelijk is het dagelijks leven er niet. De kinderen zijn volwaardige deelnemers aan de gemeenschap: ze zijn erbij als er lammetjes worden geboren, helpen met de oogst maar worden ook niet gespaard als een medebewoner overlijdt.

Bovendien is het hard werken: er moeten schapen worden geschoren, er moet er af en toe eentje worden geslacht voor de verkoop, er moet hout gesprokkeld worden, vuur gemaakt, deeg gekneed, paarden geborsteld en bereden, er moet geveegd en gedweild worden, mais gekapt en geoogst en kleding hersteld. Dan zijn er nog de lessen op school, moet oma worden gewassen en verzorgd en in de tijd die overblijft wordt er gevoetbald, gespeeld en gerend door de velden.

De dagelijkse taferelen zijn zo mooi en intiem in beeld gebracht, dat je je af en toe afvraagt in hoeverre ze in scène zijn gezet door regisseur Huezo. Zij bezocht met tussenpozen jarenlang het kleine dorp en liet sommige van de hoofdpersonen af en toe wat ‘naspelen’ voor de camera. Dat doet overigens weinig af aan de authenticiteit. Wel kun je je gaandeweg gaan afvragen wat Huezo precies wil vertellen met de film. Het is zonder twijfel een fascinerend en wonderschoon in beeld gebracht verslag van het leven op het Mexicaanse platteland, dat aanvoelt als combinatie van een antropologisch portret en natuurdocumentaire – met opvallend fotogenieke personages. Maar geen van hen wordt echt genoeg uitgediept om behalve dat ook een breder verhaal te vertellen. Ja, we begrijpen gaandeweg dat het dorp gebukt gaat onder de onzekerheden van toenemende klimaatverandering. En ook al lijkt het dorp een paradijselijke plek vol nieuwsgierigheid, eerlijkheid en genegenheid; tegelijk hint Huezo naar de vaststaande rolpatronen waar de kinderen in terecht komen: meisjes mogen niet op paarden racen en jongens hoeven de afwas niet te doen. Ook wordt via de personages subtiel gesuggereerd dat niet alle inwoners van het dorp het idyllische leven ook zo ervaren. Zo droomt de mooie en vroegwijze tiener Montse, die met ontroerende toewijding voor haar hoogbejaarde oma zorgt, vooral van een leven elders. En zij is niet de enige: de een wil misschien het leger in, de ander wil vooral geld verdienen of juist leraar worden. Van de vrouwen begrijpen we dat het leven in El Eco, waarin zij feitelijk leven als alleenstaande moeders, inderdaad niet over rozen gaat.

In die zin, en ook door het feit dat de gemeenschap gebouwd is op vrouwen, is ‘El Eco’ een documentaire met een feministisch perspectief te noemen. De film legt subtiele vragen bij de kijker neer; die mag zelf op zoek naar de antwoorden in deze wonderlijke, bijna mythische wereld.

Ruby Sanders

Waardering: 4

Bioscooprelease: 14 maart 2024