Firebird (2021)

Regie: Peeter Rebane | 107 minuten | biografie, drama | Acteurs: Tom Prior, Oleg Zagorodnii, Diana Pozharskaya, Jake Henderson, Margus Prangel, Nicholas Woodeson, Ester Kuntu, Kaspar Velberg, Sergei Lavrentyev, Rasmus Kaljujärv, Lauri Mäesepp, Karl-Andreas Kalmet, Vladimir Nadein Vladimir Nadein

Straight of gay, wat zou het. Of een romantische film nu gaat over een straight koppel of een gay stel, meestal volgt hij toch wel de gebaande paden. De eerste ontmoeting, de zwoele blikken, de eerste hobbels op het pad, en zo verder. Dat in de ene romantische film meer diepgang of drama zit dan in de andere, is even onvermijdelijk als irrelevant. Romantische zwaargewichten als ‘Call Me by Your Name’ zijn wat dat betreft even genietbaar als romantische lichtgewichtkomedies als ‘Notting Hill’. Zolang er maar iets van originaliteit in zit. Waarna de vraag rest: hoe origineel is het Estse romantisch gay drama ‘Firebird’?

Het antwoord daarop is teleurstellend. ‘Firebird’ gaat over de jonge Sergey Serebrennikov, een gevoelige dienstplichtige militair die op een dag stapelverliefd wordt op de knappe piloot Roman Matveev. De twee vinden elkaar in hun liefde voor ballet, en het duurt niet lang of de romantische vonken vliegen er vanaf. Maar of het verstandig is? Zo’n mannenrelatie is in hedendaags Rusland al niet aan te bevelen, maar de romance tussen Roman en Sergey speelt zich af in de jaren 70, wanneer het Sovjetrijk homoseksualiteit niet toestaat.

In ‘Firebird’ volgen we de twee geliefden bij hun clandestiene ontmoetingen en wanneer de omstandigheden ze tijdelijk uit elkaar rukken. Daarbij krijgen we alle clichés voor de kiezen die bij het romantisch genre horen. De eerste toenaderingen, het gedartel, het bijna betrapt worden, de vurige nachten. Dan zijn er nog de clichés die meer bij de gayvariant horen. De heterorelatie als ultieme vorm van zelfbedrog. Het cliché dat alle mooie mannen gay zijn en de rabiate homohater zo lelijk is als de nacht.

Ook in andere opzichten mist deze film iedere originaliteit. Wanneer toneelliefhebber Sergey op de tekst van ‘Hamlet’ stuit, krijgen we het eeuwige to-be-or-not-to-be te horen. Wanneer Roman getrouwd blijkt, vermoeden we allang met wie. Minder cliché, en wat deze film dan toch bijzonder maakt, is de frontale aanval op het hedendaags Russische LGBTQ-beleid. Vaak impliciet, soms heel expliciet.

Wat ‘Firebird’ ook heeft is een aantrekkelijk decor. Zowel de karaktervolle kazerne als het Estland en Rusland eind jaren 70 ogen fraai en dat geldt ook voor de balletscènes. Waarmee ‘Firebird’ een film is waarvan de doelgroep ongetwijfeld zal genieten, maar die voor de neutrale kijker een twijfelgevalletje is. Sterke boodschap, mooie beelden, nergens origineel.

Henny Wouters

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 1 september 2022