Hotel Mokum (2024)

Regie: Yannesh Meijman | 30 minuten | documentaire

Mokum, de bijnaam van Amsterdam, is Jiddisch voor vrijplaats. In de stad is kraken verboden sinds 2010, en in de periode erna zijn ongeveer 330 kraakpanden ontruimd. De stad is sindsdien qua woningprijzen steeds minder bereikbaar geworden en sociale woningbouw heeft wachttijden die tot een decennium kunnen oplopen.

Kraken heeft dus zijn nut niet verloren, althans niet voor de woningzoekenden met een dergelijke overtuiging. Het bewust kraken uit principe is er ook nog steeds, en wordt in ‘Hotel Mokum’ getoond. Een groep twintigers kraakt een leegstaand hotel aan de Marnixstraat, onder het motto ‘Pak Mokum terug’.

Nederland is altijd te gematigd geweest voor dergelijk activisme, maar lijkt ook de tolerantie ervoor verloren te hebben. In tegenstelling tot de jaren 80 haalt de ontruiming van kraakpanden door de ME nauwelijks meer de voorpagina’s van de kranten of de belangrijke nieuwsbulletins.

In de kunstwereld wordt kraken ook niet meer echt gepropageerd, in tegenstelling tot de postpunkjaren, toen de kraakscene een broedplaats was voor literaire kruisbestuiving en popmuziek. En nu is er de docufictie ‘Hotel Mokum’, een korte liefdesbetuiging aan een stad die ‘ademruimte nodig heeft’.

Dat laatste zegt een voice-over, die ook beeldend spreekt over ‘duivenlijkjes op het dak’. Ook horen wij mobiele telefoongesprekken tussen krakers onderling en met een advocaat, die het collectief Mokum Kraakt verdedigt in zaken rond nakende ontruimingen. Af en toe klinkt dreigende muziek.

Ondergetekende houdt daar niet zo van, maar de krakers hebben een punt dat Amsterdam de ziel dreigt te verliezen aan speculatie. Het kleine en zachte lijkt geen plek meer te hebben in een stad die tot geldmachine met een façade van grachtenpanden dreigt te verworden.

Hoewel Meijman zich niet kritisch uit, toont hij ons een wereld die het eigen lot versterkt: kraken is fatalistisch, ooit eindigt de tijdelijke droom. Maar dromen doen de krakers, en een gezamenlijk ideaal kan lang standhouden, toont ons dit miniportret, dat wel iets langer had mogen duren.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3

Bioscooprelease: 21 maart 2024