Imperium: Nero (2004)

Regie: Paul Marcus | 185 minuten | drama, oorlog | Acteurs: Hans Matheson, Laura Morante, Rike Schmid, Simón Andreu, Sonia Aquino, Maria Gabriella Barbuti, James Bentley, Marco Bonini, Robert Brazil, Philippe Caroit, Massimo Dapporto, Maurizio Donadoni, Emanuela Garuccio, Matthias Habich, Klaus Händl, Jochen Horst, Ruby Kammer, Ángela Molina, Mario Opinato, Vittoria Puccini, Ian Richardson, John Simm, Elisa Tovati, Pierre Vaneck, Francesco Venditti

Was Caesar de meest bekende machtsfiguur uit de Romeinse Oudheid, dan is keizer Nero, samen met Caligula, wel de meest beruchte. De waanzinnige keizer, de moordlustige keizer, de onbekwame keizer; Nero komt er in de historische bronnen over zijn regeerperiode niet goed vanaf. Natuurlijk is de moeilijkheid bij historisch onderzoek waar je maar weinig bronnen tot je beschikking hebt altijd hoeveel gewicht je geeft aan het verhaal dat de beschikbare bronnen schetsen. Het uitgesproken negatieve beeld van Nero is daarom nog altijd aan onderzoek onderhevig. Dit negatieve beeld spreekt echter ook tot de verbeelding wat betreft de persoonlijkheid van deze omstreden heerser. Hierover is dan ook al menig film gemaakt en boek geschreven.

Het deel over Nero uit de ‘Imperium’ serie is net zoals ‘Imperium: Augustus’ een biografie over het leven van de keizer. Jammer genoeg is deze film niet zo goed als de rolprent over de achterneef van Caesar. Hoofdreden hiervoor is het ontbreken van een ervaren oudgediende zoals Peter O’Toole of Charlotte Rampling. Zodoende hebben we te maken met een groep acteurs die hun best doen maar wiens prestaties de film nergens naar een hoger niveau tillen. De problemen met de nasynchronisatie van dialoog zijn hier, net als in de ‘Augustus’ aflevering, ook aanwezig. Ook is het script van een minder niveau. Waar in de Augustus-film sommige tekortkomingen in het bronnenmateriaal nog konden worden opgevangen door te kiezen voor een verhaalmodel met flashbacks, is de lineaire aanpak van ‘Imperium: Nero’ verantwoordelijk voor het feit dat de film fragmentarisch aandoet. Hier komen we ook meteen op een derde tekortkoming: de historische onjuistheden. Nu is het bij de meeste films over een historisch onderwerp altijd de discussie in hoeverre het verhaal van de film beantwoordt aan de werkelijkheid. Het is natuurlijk geen groot probleem om ter wille van de artistieke vrijheid enigszins af te wijken van de historische bronnen. Ook kleine anachronismen en schoonheidsfoutjes zijn dan nog te overzien. Ook bij de verbeelding van het karakter van Augustus in de eerder genoemde aflevering van de Imperium-serie konden sommige vragen gesteld worden. Maar in het geval van ‘Imperium: Nero’ is er opzichtig met historische feiten en tijdsverloop gehusseld. Zo is Nero’s vader niet door Caligula vermoord maar is hij aan natuurlijke omstandigheden overleden. En voor de idyllische en oprechte romance tussen Nero en de slavin Acte lijken in werkelijkheid weinig aanwijzingen te bestaan. Ook is Nero’s dood in deze film behoorlijk anders dan bekend is uit historische bronnen. Dit zijn maar enkele feiten om aan te geven dat ‘Imperium: Nero’ niet moet worden beschouwd als een accurate weergave van Nero’s leven maar meer een visie op zijn persoonlijkheid.

Kijkt men hierover heen dan ziet men een vermakelijke film over het leven van een keizer die moet kiezen tussen de liefde voor een slavin en het keizerschap. Meer dramatisch dan historisch accuraat maar niettemin een vermakelijke zit, hoewel de duur van ongeveer drie uur de grenzen van het uithoudingsvermogen kan opzoeken.

Joost Hoedemaeckers