Meerkat Manor: The Story Begins (2008)
Regie: Chris Barker, Mike Slee | 73 minuten | documentaire | Originele stemmencast: Whoopi Goldberg
Een hevige wind waait over de Noordkaap in Zuid-Afrika. Het zand van de woestijn wordt ver in de binnenlanden meegevoerd. De camera voert je mee naar het leefgebied van de stokstaart, die in het Engels ‘meerkat’ heet. Aan de imposante luchtbeelden waardoor je het omvangrijke natuurschoon ziet wat rondom ‘Meerkat Manor’ ligt, kun je wel concluderen dat de makers kosten noch moeite hebben gespaard om het verhaal van de stokstaarten mooi in beeld te brengen.
Het woestijnzand van de openingsscène symboliseert de omslag in het leven van stokstaartfamilie de Whiskers. Een nieuwe generatie wordt geboren: familiehoofd Holly en haar naaste Argon worden de trotse ouders van Flower, Pedal, Thumper en Hazel, wat hun aantal kinderen op zestien brengt. Alle leden van de Whiskers dragen hun steentje bij om de kroost van leidster Holly veilig op te laten groeien. Holly’s zusters fungeren als oppas en voeden ook hun nichtjes. Het moment dat de kleintjes hun eerste zonnestralen verwelkomen met de rest van de familie is aandoenlijk. Zo klein als ze nog zijn, staan ze al perfect stokstijf tussen de volwassenen naar de zon te staren.
Alles verloopt tot dusver vredig, maar de rust wordt abrupt verstoord door de komst van een naburige stokstaartgroep; de Lazuli. Zij dulden de ‘Whiskers’ niet in hun nabijheid en verstoren met veel geweld de leefomgeving van Flower en haar familie. Ternauwernood weet een zus van Holly met gevaar voor eigen leven de kleintjes te beschermen tegen de Lazuli. Een dag later neemt leidster Holly het besluit om hun prachtige woongebied te verruilen om te garanderen dat haar kleintjes rustig kunnen opgroeien zonder het gevaar van de Lazuli. Met z’n allen steken ze de grote zandweg over en vestigen zich in de dorre, kale vlakte aan de overkant. De verhuizing gaat niet in de koude kleren zitten. Een van de stokstaarten staat dan nog wel op wacht ’s avonds, maar hij doezelt staande toch af en toe in slaap.
De dramatiek die gepaard gaat met overleven, komt in ‘Meerkat Manor: The Story Begins’ veelvuldig voor. Flower kent allesbehalve een zorgeloze kindertijd. Als klein stokstaartje moet je goed opletten om te blijven leven en ze weet al gauw hoe het is om iemand te verliezen uit de familie. Om de vaart in het verhaal te houden, wordt er op een gegeven moment een sprong in de tijd gemaakt. Dan zie je plots een volwassen Flower die haar moeder bijstaat om te helpen met haar nieuwe zusjes. Voedsel is schaars en zit diep onder de grond. De stokstaarten moeten het vooral van samenwerking hebben om aan eten te komen én om veilig te blijven voor aanvallen van vijanden als slangen en roofvogels.
‘Meerkat Manor: The Story Begins’ is een boeiende documentaire rondom het leven van het stokstaartje Flower. Whoopi Goldberg stem leent zich weliswaar goed om als voiceover te dienen, maar af en toe wekt het best ergernis op. Dat begint al bij aanvang van de film, alsof Flower de zogenaamde ‘messias’ is die de familie moet redden van de ondergang. Het is twijfelachtig in hoeverre Goldberg invloed had op de door haar voorgedragen teksten, maar het had best iets volwassener gemogen. Humor is leuk, maar soms gaat Goldberg wel wat te ver met het ‘vermenselijken’ van de stokstaarten met bijvoorbeeld het commentaar over de stokstaart Yossarian die hoopt een vrouwtje te versieren van de Whiskers.
Gelukkig bieden de prachtige beelden van de stokstaarten genoeg compensatie voor het commentaar van Goldberg om van ‘Meerkat Manor: The Story Begins’ toch een redelijk volwassen documentaire te maken. Want de kwaliteit van de shots liegen er niet om. Er wordt veelvuldig gewisseld met verscheidene perspectieven. Ook zijn er camera’s geplaatst in de legers van de stokstaarten. Dit levert boeiend materiaal op; bijvoorbeeld wanneer de vijandelijke Luzali binnenstormen en de oppas moedig de doorgang verspert waarachter de kleintjes liggen.
Maar op de momenten dat het noodlot wél heftig toeslaat, zie je de zielige beelden niet rauw in beeld. Daaruit kun je wel merken dat de makers de documentaire toegankelijk hebben gehouden voor zowel jong als oud.
‘Meerkat Manor: The Story Begins’ is een mooie kennismaking met de Whiskers en het einde van de film prikkelt de kijkers om de serie te volgen op Animal Planet, om het verdere verloop van de familie te bekijken.
Ans Wijngaarden